2 Άρθρα...

[katrina]

Προς όλες τις γυναίκες...

Για να αρθούν κάποιες βαθιά στοιχειωμένες προκαταλήψεις...

Για την ιστορία ...και επειδή σε λίγες ημέρες θα βιώσουμε το θαύμα των Χριστουγέννων...

Αγάπη είναι η ουσία... όχι κουτές αντιπαραθέσεις και εγωϊσμοί!

Καλά να περάσετε με τις οικογένειές σας!Καλό ΣΚ!

Λίγη υπομονή λόγω έκτασης...

Ο μαστός στην Ελληνική Τέχνη και λογοτεχνία

Ο μαστός είναι όργανο που η σοφία της φύσης τοποθέτησε στο πιο εμφανές μέρος του σώματος, την πρόσθια και επάνω επιφάνεια. Ειδικότερα ο γυναικείος μαστός είναι εμφανής και λόγω μεγέθους. Ο φαινόμενος, shaddai, που σημαίνει και ο μαστός είναι μία από τις προσωνυμίες τον Θεού των Εβραίων όταν εμφανίζεται ως φλεγόμενη και μη καιγόμενη βάτος στον Μωυσή στο όρος Σινά. Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι ο άνθρωπος όχι απλώς παρατήρησε, αλλά και αναπαράστησε τον μαστό ήδη στις αρχαιότερες καλλιτεχνικές του αναζητήσεις. Και αναφέρθηκε σ’αυτόν ήδη από τα πιο πρώιμα μνημεία του λόγου. Το ίδιο πρώιμα αναφέρθηκε στη μοναδική του αξία για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Αυτό εξηγεί ίσως γιατί στις κοσμογονικές αντιλήψεις όλων των αρχαίων λαών οι πρώτες Θεότητες είναι γυναίκες και απεικονίζονται με μεγαλομαστία ή πολυμαστία. Σύμφωνα με την Ελληνική κοσμογονική παράδοση που διασώζει στη "Θεογονία" του ο Ησίοδος (8ος αι. π.Χ.) στην αρχή ήταν το Χάος και μετά έγινε η Γαία, μητέρα όλων των Θεών. Η Γαία είναι η μόνη θεότητα μαζί με τον Έρωτα που προκύπτουν χωρίς γέννηση, ως τα πρώτα στοιχεία του κόσμου μετά το Χάος. Το γνώρισμα της μητρικής αυτής θεότητας ήταν, κατά τον ποιητή, οι μεγάλοι της μαστοί. Αλλά και κάθε άλλη γυναικεία μορφή απεικονίζεται με τους μαστούς της. Πανάρχαια Κυκλαδικά ειδώλια κατασκευασμένα ανάμεσα στο 5000 και το 2000 π:Χ, παρά την αφαιρετική τεχνική της κατασκευής τους, δεν παραλείπουν τα εξέχοντα στοιχεία που είναι στο πρόσωπο η μύτη και στον κορμό οι μαστοί. Στα Κυκλαδικά ειδώλια οι μαστοί δεν είναι μόνο ανατομικό στοιχείο δηλωτικό του φύλου, αλλά και σύμβολο του γυναικείου κάλλους. (Χαρακτηριστικά δείγματα απεικόνισης των μαστών έχουμε και από τη Μινωική Κρήτη (Εικόνα 2). Αγαλματίδιο που ανήκει στην προανακτορική περίοδο (20ος αι. π.Χ) δείχνει έγκυο γυναίκα με τους μαστούς διογκωμένους. Περίφημα για την τέχνη τους είναι και τα γνωστά αγαλματίδια δύο μινωικών Θεοτήτων: της Θεάς με τους όφεις (16ος αι. π.Χ.) και της Θεάς με τις κωδιές της μήκωνος της υπνοφόρου (Εικόνα 3, Εικόνα 4). Είναι πολύ πιθανό, όπως υποστηρίζουν διάφοροι ιατροϊστορικοί, να πρόκειται για δύο ιαματικές Θεότητες. Ενδυμασία που αποκαλύπτει τους μαστούς φαίνεται και στις τοιχογραφίες των Ανακτόρων της Κνωσού, χρονολογούμενες μεταξύ 1700 και 1380 π.Χ. Η χαρακτηριστική αυτή ενδυμασία των γυναικών από τη Μινωική Κρήτη, που θα φαινόταν τολμηρή ακόμα και στις μέρες μας, αναδεικνύει εξαιρετικά το γυναικείο κάλλος και, συνδυαζόμενο με τη χαριτωμένη κίνηση, κάνει τη γυναίκα ελκυστική. Τέτοια χάρη, κατά τους ιστορικούς της τέχνης, ξαναβρίσκουμε μόνο σε έργα της Αναγέννησης. Και είναι πολύ σημαντικό ότι εξαιρετικοί καλλιτέχνες απέδωσαν τέτοιες λεπτομέρειες ακόμα και σε πολύ μικρές κατασκευές, όπως οι μινωικοί σφραγιδόλιθοι (Εικόνα 5).

Πήλινα ειδώλια με επιδεικτική τοποθέτηση των μαστών σε γυναικείες μορφές από τις Μυκήνες του 14ου αιώνα π.Χ. ίσως θέλουν να υποδηλώσουν θεότητα που αποτελούσε το σύμβολο της μητρότητας και της γονιμότητας. Αλλά η μητρότητα και η γονιμότητα είναι ιδιότητα κάθε γυναίκας, που στην προέκταση αυτή της σκέψης αποτελεί μία εν δυνάμει θεότητα (Εικόνα 6).Ως Ταναγραίες χαρακτηρίζονται πήλινα αγαλματίδια από τη Βοιωτία κατασκευασμένα μεταξύ 4ον και 2ον αιώνα π.Χ. Σε αρκετές από τις Ταναγραίες ο μαστός απεικονίζεται ως σύμβολο της μητρότητας και ως όργανο του θηλασμού, υπάρχουν δε και αγαλματίδια με θηλάζουσες Ταναγραίες.Πλήθος γλυπτών της περιόδου από τον 5ο ως τον 3ο αιώνα π.Χ., αλλά και ανάγλυφα και αγγειογραφίες της εποχής που παριστάνουν Θεές ή θνητές γυναίκες έχουν κοινό χαρακτηριστικό την αποκάλυψη του μαστού. Νηρηίδες και Αύρες, σύμβολα εννοιών όπως η Νίκη (Εικόνα 7), μυθικά πρόσωπα όπως οι Αμαζόνες (Εικόνα 8), απεικονίζονται γυμνόστηθες. Στις εικόνες που ακολουθούν δείχνουμε:

Την Νηρηίδα ή Αύρα από το ναό του Ασκληπιού στην Αθήνα (385380 π.Χ.)(Εικόνα 9) Γυναίκα της φυλής των Λαπιθών που προσπαθεί να σωθεί από τον Κένταυρο. Το απόσπασμα προέρχεται από τις σκηνές Κενταυρομαχίας, που υπήρχαν στη ζωφόρο του ναού του Επικούρειου Απόλλωνα στη Φιγαλία (Πελοπόννησος). Είναι έργο του 410 π.Χ. και φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο (Εικόνα 10)Εκπληκτικής τέχνης είναι και η Πληγωμένη Αμαζόνα του Πολυκλείτου, έργο του 440430 π.Χ. που σώζεται σε ρωμαϊκό αντίγραφο (Εικόνα 11). Πρόκειται για το βραβευμένο έργο καλλιτεχνικού διαγωνισμού στην Έφεσο, όπου με τον Πολύκλειτο διαγωνίστηκαν και οι Φειδίας, Κρησίλας και Φράδμων. Οι ίδιοι οι διαγωνιζόμενοι, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, απετέλεσαν και την κριτική επιτροπή.

Η εικονιζόμενη Αφροδίτη του 410 π.Χ., έργο εκπληκτικής ομορφιάς, έχει αποδοθεί στον Καλλίμαχο ή τον Παιώνιο ή τον Αγοράκριτο επειδή εμφανίζει κάποια στοιχεία που προσομοίαζαν στην τεχνική καθενός από τους μεγάλους αυτούς καλλιτέχνες. Ιδιαίτερα τονίζεται από τους ειδικούς η αποκάλυψη του μαστού με το δεξί χέρι, ενώ στο αριστερό που έχει διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση κρατά ρόδι. Το έργο έχει διασωθεί από ρωμαϊκό του αντίγραφο που βρέθηκε στη Νάπολη και εκτίθεται στο μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι (Εικόνα 12).Ένα σταθερό σύμβολο ερωτισμού και ομορφιάς παραμένει εδώ και πολλούς αιώνες το άγαλμα της Θεάς Αφροδίτης που βρέθηκε στη Μήλο, δόθηκε στους Γάλλους από έναν άρχοντα του νησιού και στολίζει σήμερα το μουσείο τον Λούβρου. Πρόκειται για έργο που δημιουργήθηκε μεταξύ του 150 και 125 π.Χ. από τον γλύπτη Αγήσανδρο ή Αλέξανδρο, η ο του Μηνίδη από την Αντιόχεια. Το άγαλμα βρέθηκε το 1820. Η Θεά είναι γυμνή στο επάνω μισό του σώματός της, ενώ το ιμάτιο της τυλίγεται γύρω από τα ισχία. Το δεξιό χέρι ήταν διαγωνίως προς τα κάτω, ενώ υποστηρίζεται ότι στο αριστερό κρατούσε μήλο ως "ομιλούν σύμβολο" τον νησιού Μήλος. Οι υποβλητικές καμπύλες του σώματος συνδυάζονται με την πτύχωση του ιματίου που μάλλον τονίζει παρά αποκρύπτει, ενώ η μελαγχολική και ονειροπόλα έκφραση συμβάλλουν σ' ένα ιδιαίτερα αισθησιακό σύνολο (Εικόνα 13).

Αξίζει με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι το σημαντικότερο από τα σύμβολα της Αφροδίτης είναι ο "κεστός", δηλαδή o στηθόδεσμος, στον οποίο υπάρχει όλη η ερωτική της δύναμη. Σύμφωνα με τον Όμηρο τον "κεστό" αυτόν η Αφροδίτη χάρισε στην Ήρα, ώστε η τελευταία να γοητεύσει το σύζυγό της Δία, που όπως είναι γνωστό, δεν ήταν το πρότυπο του πιστού συζύγου. Είναι μεγάλο το πλήθος των αγαλμάτων και άλλων παραστάσεων της Αφροδίτης υπό τις διάφορες ιδιότητές της: αναδυόμενη, όταν βγαίνει από τον αφρό της θάλασσας, λουομένη, σε πηγή ή στο λουτρό της, ως μητέρα του Θεού Έρωτα, ως Ουρανία λόγω της Θεϊκής της φύσης, αλλά και ως πορνευόμενη Πάνδημος Αφροδίτη. Σε όλες τις παραστάσεις της οι μαστοί είναι εκτεθειμένοι, καθώς όλες οι ιδιότητες που της αποδόθηκαν μπορούν να εκφραστούν με το όργανο αυτό. Ο ίδιος ο μεγάλος γλύπτης Πραξιτέλης απεικόνισε την Κνιδία Αφροδίτη. Ρωμαϊκό αντίγραφο του αγάλματός του έχει σωθεί και εκτίθεται στο μουσείο του Βατικανού (Εικόνα 14).Εξαιρετικής τέχνης είναι και το σύμπλεγμα της Αφροδίτης με τον Πάνα, που προέρχεται από την ιερά νήσο Δήλο και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών. Στο έργο αυτό του 1ου αιώνα π.Χ. ο τραγοπόδης Θεός Παν παρενοχλεί με προφανή σεξουαλική διάθεση την Αφροδίτη που τον απειλεί με το σανδάλι της. Είναι όμως πολύ πιθανό, αν κρίνουμε από την έκφραση της Θεάς, ότι η απειλή είναι τυπική και η Αφροδίτη στο τέλος θα ενδώσει. Το ίδιο συμπεραίνεται και από το γελαστό ύφος του μικρού γιου της Αφροδίτης, του Έρωτα, που παίζει με το κέρατο του αποκρουστικού στην όψη θεού. (Εικόνα 15)Τους αιώνες που ακολούθησαν αρχίζει να αναπτύσσεται ο Χριστιανισμός. Αρχικά οι δύο θρησκείες συνυπάρχουν στην Ελλάδα που ήδη έχουν καταλάβει οι Ρωμαίοι. Σε μια γωνιά του Ελληνισμού, την Κύπρο, πολλοί είναι εκείνοι που εξακολουθούν να εμπνέονται από την Ελληνική μυθολογία, από το Δωδεκάθεο, από τις φωτεινές μορφές της πατρίδας. Διατηρούν την ίδια θεματογραφία στην Τέχνη και χρησιμοποιούν τις κλασικές μορφές και τεχνικές. Οι Ρωμαίοι έχοντας κατακτήσει με τα όπλα, κατακτώνται από τον πολιτισμό των κατακτημένων. Στις βίλες των πλούσιων Ρωμαίων, στην Πάφο, ο Έλληνας καλλιτέχνης φτιάχνει Ελληνικά ψηφιδωτά. Σε ένα από αυτά, τυπικό δείγμα, η νύμφη Ακμή πίνει μαζί με τον Διόνυσο και δύο χωρικούς το κρασί που τους προσφέρει o Αθηναίος άρχοντας Ικάριος. Λόγω της μέθης που ακολούθησε δεν είναι πιθανό ότι κάποιος εκμεταλλεύθηκε την ομορφιά της Νύμφης που απεικονίζεται (Εικόνα 16).

Με την επικράτηση του Χριστιανισμού η σεμνοτυφία στην τέχνη αυξάνεται. Οι μαστοί των γυναικείων αγαλμάτων και τα γεννητικά όργανα των ανδρικών αγαλμάτων ακρωτηριάζονται από φανατικούς. Στις ζωγραφικές απεικονίσεις είτε κοσμικού είτε θρησκευτικού χαρακτήρα, το γυναικείο σώμα καλύπτεται από ενδύματα. Δεν πρέπει να προκαλεί την επιθυμία, καθώς αυτό λογίζεται αμαρτία. Ο μόνος ρόλος που δημόσια αναγνωρίζεται στον μαστό είναι εκείνος της διατροφής του βρέφους. Ορισμένες σπάνιες εικόνες της Θεοτόκου, βυζαντινές και μεταβυζαντινές, απεικονίζουν τη Μαρία να θηλάζει τον Ιησού. Οι σπάνιες αυτές εικόνες που απεικονίζουν την Παρθένο Μαρία με γυμνό μαστό να θηλάζει τον Ιησού έχουν την προσωνυμία "γαλακτοτροφούσα" (Εικόνα 17). Για να επανέλθουμε στην Κύπρο, δύο ή τρεις ναοί της Θεοτόκου έχουν σχετικές αρχαίες εικόνες, πιστεύεται δε ότι προστατεύουν ή βοηθούν τις γυναίκες που δεν έχουν γάλα να θηλάσουν τα παιδιά τους.Υπάρχουν λίγες ακόμα περιπτώσεις εκκλησιαστικής ζωyραφικής που απεικονίζουν γυμνούς γυναικείους μαστούς. Αναφέρουμε απεικονίσεις γυναικών αγίων που καλούνται "παρθενομάρτυρες" οι οποίες μεταξύ των βασανιστηρίων τους υπέστησαν και μαστεκτομή. Η Αγία Βαρβάρα, κυρίως δε η Αγία Αγαθή είναι μεταξύ αυτών που αρνούμενες τον προτεινόμενο έρωτα αρχόντων υποβλήθηκαν στην ποινή της μαστεκτομής. Σε μερικές από τις απεικονίσεις της η Αγία Αγαθή παρουσιάζεται να ακρωτηριάζεται στους μαστούς και σε άλλες να προσφέρει σε δίσκο τους ακρωτηριασμένους της μαστούς στο βρέφος Ιησού.Τέλος η αποκάλυψη των μαστών γίνεται και σε περιπτώσεις τελείας υπέρβασης του σώματος και της γυναικείας φύσης όπως μετά από πολυετή μοναχικό βίο. Τυπική περίπτωση αποτελεί η οσία Μαρία η Αιγύπτια, της οποίας απεικονίσεις τη δείχνουν με το στήθος κρεμασμένο ισχνό και γυμνό, άλλοτε δε καλυπτόμενο από τα μακριά πλούσια μαλλιά της.Η Ευρώπη γύρω στον 14ο αιώνα αναπτύσσει την περίοδο που ονομάστηκε "Αναγέννηση". Πρότυπα και αξίες της αρχαιότητας επανέρχονται και ο πολιτισμός γνωρίζει μια νέα άνθηση. Κατά την περίοδο αυτή η τέχνη αποενοχοποίησε το ανθρώπινο σώμα και το ανέδειξε γυμνό, με τον μαστό να κατέχει πρωτεύουσα θέση. Η ξεχωριστή αυτή θέση του μαστού οφείλεται στο ότι το μέλος αυτό του σώματος μπορεί να εκπροσωπήσει πλήρως τη γυναίκα ως κάλλος, ως μητρότητα, ως ερωτισμό χωρίς να προκαλεί την αιδημοσύνη, όπως θα συνέβαινε με άλλα όργανα χαρακτηριστικά του φύλου.Στην Ελλάδα δυστυχώς τέτοια περίοδος δεν υπήρξε. Οι αιώνες που για τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες σήμαναν την πολιτιστική τους αναβάθμιση και την κοινωνική τους οργάνωση για την Ελλάδα ήταν αιώνες με βαθύ σκοτάδι καθώς ο ευρύτερος Ελληνικός χώρος, Ελλαδικός και εξωελλαδικός, υποδουλώθηκε μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στα δυναμικά Τουρκικά φύλα. Το σημαντικό αυτό πλήγμα και μια σκλαβιά που κράτησε τετρακόσια ολόκληρα χρόνια είχαν σημαντικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της ζωής, στις επιστήμες και στις τέχνες.Η νεότερη Ελλάδα ξαναγίνεται κράτος τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Η κοινωνική οργάνωση, οι επιστήμες και οι τέχνες αρχίζουν με δυσκολία και με χρονική διαφορά να ακολουθούν τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά ρεύματα. Στη θεματογραφία οι ζωγράφοι μας εμπνέονται από τη ζωή και τα πρόσωπα που θυμούνται από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Παράδειγμα η οδαλίσκη που φροντίζει την ομορφιά της στον καθρέφτη, με το δεξιό της μαστό γυμνό (Εικόνα 18). Άλλοι εμπνέονται από το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν. Στον πίνακα του Ο. Βρυζάκη ο μαστός αποτελεί σημείο προβολής της καρδιάς, όπου η σκλάβα θα χτυπηθεί μόνη της για να μην πέσει στα χέρια των κατακτητών, ενώ ήδη έχει σκοτώσει και το παιδί της (Εικόνα 19). Τη μοίρα της σκλάβας και τη συνοδό σεξουαλική μεταχείριση είχαν ζήσει πολλές γυναίκες και παιδιά και ο υπαινιγμός του πίνακα του Ο. Ράλλη με τίτλο "Η λεία" είναι πολύ σαφής. Ιδιαίτερα τονίζεται ότι η σκλάβα είναι ημίγυμνη και δεμένη σ' ένα ναό ήδη μισοκατεστραμένο (Εικόνα 20). Ο ρόλος του μαστού για τη διατροφή των νεογνών τονίζεται πολύ πρωτότυπα στον πίνακα του Ν.Γύζη με τίτλο "Ψυχομάννα" (Εικόνα 21). Στις άλλες απεικονίσεις που παραθέτουμε ενδεικτικά ο γυμνός μαστός τονίζει το γυναικείο κάλλος ("Γυναικείο ημίγυμνο", Π. Λεμπέσης), χρησιμοποιείται ως σύμβολο ('Η άνοιξη", Γ. Ιακωβίδης) ή ανατρέχει σε κλασικές μνήμες όπως η "Ανδρομέδα δεμένη στους βράχους" του Ν. Κουνελάκη (Εικόνα 22, Εικόνα 23, Εικόνα 24).Οι μεταγενέστεροι ζωγράφοι έχουν κινηθεί στους ίδιους άξονες με νεώτερα υλικά και τεχνικές και τεχνοτροπίες. Αλλά η παράθεση και άλλων δειγμάτων δεν θα είχε να προσθέσει διαφορετικά στοιχεία σ' αυτή τη γρήγορη επισκόπηση του θέματος.Αλλά και στη λογοτεχνία των Ελλήνων ο μαστός αναφέρεται από τα πανάρχαια χρόνια. Μύθοι και Θρύλοι των αρχαίων αναφέρονται στο μαστό ως όργανο θηλασμού, αλλά και ως ερωτικό σύμβολο. Ακόμα και κοσμογονία αποδίδεται στον μαστό. Από το χυμένο γάλα της θεάς Ήρας, όταν βίαια απέσπασε τον Ηρακλή από τη θηλή της, σχηματίστηκε στους ουρανούς ο Γαλαξίας. Ο μέγιστος ποιητής, ο Όμηρος, αναφέρεται αρκετές φορές στο μαστό. Επίδειξη του μαστού αποτελούσε επίκληση στα υϊκά αισθήματα. Η Εκάβη δείχνει στον Έκτορα τους μαστούς της, που τον Θήλασαν, για να τη λυπηθεί. Ο ίδιος ποιητής χρησιμοποιεί τον όρο "γυναίκας θήλασε μαστό" ως προσδιορισμό του θνητού, σε αντίθεση με τους αθανάτους Θεούς. Αλλά και η επίδειξη των μαστών ως υποσχόμενων ερωτικών οργάνων ήταν αρκετή για να μεταπείσει το Μενέλαο να μη σκοτώσει τη σύζυγό του Ελένη.Όμως και στον ανδρικό μαστό κάνει συχνές αναφορές ο ποιητής της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, καθώς αυτός αποτελούσε συχνή θέση πολεμικών τραυμάτων. Στην Ιλιάδα αναφέρεται ότι o Αίας τραυμάτισε έναν εχθρό με το δόρυ του "παρά μαζόν δεξιόν". Αναφέρονται ακόμα τραυματισμοί στο μαστό με βέλος που είχε τρεις αιχμές. Οι τραυματισμοί αυτοί γίνονται από πεζούς στρατιώτες σε άλλους πεζούς από μικρή απόσταση με ακόντιο ή από μεγαλύτερη με τόξο, από πεζούς που χτυπούν στρατιώτες σε πολεμικά άρματα ή από άρμα σε άρμα, γεγονός που απαιτούσε πολύ μεγάλη δεξιοτεχνία.Ο πατέρας της ιστορίας Ηρόδοτος (484-426 π.Χ.) αναφέρει και τον καρκίνο του μαστού από τον οποίο έπασχε η Ατοσσα, μητέρα του βασιλιά των Περσών Δαρείου και από τον οποίο την θεράπευσε ο Έλληνας γιατρός Δημοκήδης. Το επίτευγμα αυτό του αρχαίου συναδέλφου είχε ως συνέπεια να γίνει περιζήτητος και οι αμοιβές τον να γίνουν εξαιρετικά υψηλές. Γράφουν δε γι’ αυτή την επιτυχή του θεραπεία εκτός από τον Ηρόδοτο και οι συγγραφείς Αθήναιος, Αιλιανός, Ιαμβλίχος και Πλίνιος.Η πλήξη των μαστών και του στήθους γενικά από τη γυναίκα με τα ίδια της τα χέρια ήταν εκδήλωση απελπισίας λόγω πένθους ή σημαντικής απώλειας. Ο Δίων ο Κάσσιος (155-235 μ.Χ.) αναφέρει μάλιστα τα χτυπήματα αυτά ως αίτιο για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.Στους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες, όπως μαρτυρούν συγγραφείς και χρονικά της εποχής, βλάβες ή ακρωτηριασμοί των μαστών ήταν ένα συχνό μαρτύριο κατά τους αιώνες των διωγμών. Βέβαια η πρακτική αυτή δεν ήταν καινοφανής. Αναφέρεται σε διάφορους λαούς και ήδη αναφέρεται και ποινή στον κώδικα του Χαμουραμπί. Ο Ηρόδοτος αναφέρει και ακρωτηριασμούς των μαστών αιχμαλώτων γυναικών σε πολέμους φυλών της Βόρειας Αφρικής. Παρά το πλήθος γυναικών που υπέστησαν μαστεκτομές ως ποινή για την πίστη τους, Χριστιανοί στην Αλεξάνδρεια μεταχειρίστηκαν με τον ίδιο τρόπο την αστρονόμο, μαθηματικό και νεοπλατωνική φιλόσοφο Υπατία (370415 μ.Χ.), επειδή πίστευε στα είδωλα των Ελλήνων. Πολλοί φιλόσοφοι και επιστήμονες αποχώρησαν τότε από την Αλεξάνδρεια εξαιτίας του αρνητικού κλίματος, των ταραχών και της πίεσης μιας ομάδας Χριστιανών υπό τον Πατριάρχη Κύριλλο. Ο ακρωτηριασμός των μαστών της εξαιρετικά όμορφης φιλοσόφου έγινε εμμέσως η αιτία της αρχής του μαρασμού μιας φημισμένης πνευματικής πόλης.Πληγές από βέλη στους μαστούς περιγράφονται και για άνδρες, κατά τον ίδιο τρόπο που περιγράφονται και από τον Όμηρο. Αλλά δεν αναφερόμαστε εδώ σε πολεμικά τραύματα. Πρόκειται για ποινή αλλά και μαρτύριο. Ο Δομ. Θεοτοκόπουλος, γνωστός και ως ΕΙ Greco, ζωγράφισε το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού (Εικόνα 25).Αλλά η τιμωρία γυναικών με μαστεκτομή όπως μαρτυρείται από ιστορικούς μη γιατρούς δεν έπαυσε με την αρχαιότητα, ούτε μετά τον μεσαίωνα. Σε ποικίλες στιγμές της Ελληνικής ιστορίας βρίσκουμε πολλά σχετικά να αναφέρουν οι συγγραφείς. Ο τύραννος των Ιωαννίνων Αλή Πασάς είχε κομπολόι από αποξηραμένες θηλές μαστών που τις είχε αποκόψει από γυναίκες της επικράτειάς του, που αρνούνταν να του στείλουν τις κόρες τους για το χαρέμι του. Ο διάσημος συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης αναφέρει ακρωτηριασμό γυναικών στην Κρήτη από τοπικό αξιωματούχο σε κάποια από τις αποτυχημένες επαναστάσεις κατά των Οθωμανών. Η Διδώ Σωτηρίου αναφέρει ανάλογα από Τούρκους στρατιώτες κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής. Ο Σωτήρης Πατατζής αναφέρεται σε ανάλογα γεγονότα κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής της Ελλάδας. Κατά την ίδια περίοδο στα ολοκαυτώματα των χωριών Δίστομο Βοιωτίας και Χορτιάτη της Θεσσαλονίκης συνέβησαν τα ίδια από Ναζιστές στρατιώτες, όπως καταγράφουν σε λογοτεχνικά τους κείμενα ο Σωτ. Πατατζής και o Θέμος Κορνάρος. Αυτά τα εγκλήματα πολέμου είναι καλά τεκμηριωμένα και οι υπεύθυνοί τους καταδικάστηκαν ως εγκληματίες πολέμου στη Νυρεμβέργη.

Δεν είναι λίγα βεβαίως τα Ελληνικά λογοτεχνικά κείμενα των τελευταίων εκατόν πενήντα χρόνων τα οποία αναφέρονται σε πιο ευτυχείς καταστάσεις. Ποιήματα και πεζά, ύμνοι αληθινοί έχουν γραφεί για το μαστό. Τον μαστό που τρέφει και αναπτύσσει το βρέφος, το μαστό που βεβαιώνει για την τρυφερότητα και την αγάπη της συντρόφου, τον μαστό που βεβαιώνει για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής, αυτό το σύμβολο του κάλλους, της αγάπης, του έρωτα, της γονιμότητας τον μαστό που αποτελεί αιώνιο, αναντικατάστατο και μοναδικό στοιχείο της γυναικείας φύσης.

Μια λεπτομέρεια...

ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΤΟΥΝΗ, ΘΕΟΛΟΓΟΥ

Εχουν πει ότι οι εικόνες είναι τα βιβλία των αγραμμάτων και είναι μεγάλη αλήθεια αυτό. Χρειάζεται λοιπόν να διαβάζει κανείς τις εικόνες πολύ προσεκτικά, να τις μελετάει διεξοδικά, για να μπορεί να αντλεί τα πανέμορφα και αμέτρητα μηνύματα που υπάρχουν μέσα τους και εκπέμπονται στον προσκυνητή. Αυτό βεβαίως για άλλες εικόνες είναι εύκολο και για άλλες είναι αρκετά περίπλοκο. Μια από τις πλουσιότερες εικόνες της ορθοδόξου εικονογραφίας είναι η εικόνα της Γεννήσεως. Νοήματα θαυμαστά και υπέροχα την κατακλύζουν, που προσπαθούν να αποδώσουν το «υπέρ νουν» θαύμα της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λογου του Θεού. Το να προσπαθήσουμε βεβαίως να αναλύσουμε ολόκληρη την εικόνα της Γεννήσεως είναι ουτοπία. Θα σταθούμε σ 'ένα σημείο της, θα μελετήσουμε μια λεπτομέρειά της που είναι αρκετή για να μας δώσει πολύ όμορφα συνθήματα. Η εικόνα της Γεννήσεως παρουσιάζει πολλά γεγονότα ταυτόχρονα. Θα τα αφήσουμε όλα για να πάμε στο κέντρο της, στο σπήλαιο, το Βρέφος και τη μητέρα Του. Είναι απορίας άξιον το γεγονός ότι μία εικόνα που διαπραγματεύεται ένα τόσο χαρούμενο θέμα, όπως είναι η σωτηρία του κόσμου δια της ενανθρωπήσεως του Θεού, έχει ένα σκοτεινό κέντρο, χωρίς ούτε ένα ίχνος δόξας γύρω από το σώμα του Θείου Βρέφους. Το Νηπιο περιβάλλεται από το σκοτάδι του σπηλαίου και τα πρόσωπα των αλόγων ζώων. Απορία δημιουργεί και το γεγονός ότι δεν παρουσιάζεται το Βρέφος στην αγκαλιά της Μητέρας Του, αλλά μόνο Του εσπαργανωμένο μέσα στη φάτνη. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι όπως είναι τυλιγμένο με τα σπάργανα και ξαπλωμένο μέσα στη φάτνη, που έχει το κρύο χρώμα του τάφου, μοιάζει περισσότερο με νεκρό, τυλιγμένο στα σάβανα, (βλ. τον εντετυλιγμένο Λαζαρο στην εικόνα της εγέρσεώς του) παρά με τον εναθρωπήσαντα Θεο, τον Αρχοντα της ζωής και Σωτήρα και Λυτρωτή του κόσμου.Με πολλή σκοπιμότητα ο θεολόγος αγιογράφος τοποθετεί τον « Ηλιον της δικαιοσύνης» μέσα στο σκοτεινό σπήλαιο. Το σκοτάδι που περιβάλλει τον ενανθρωπήσαντα Θεο εκφράζει το σκοτάδι του κόσμου, στο οποίο ζει και κινείται ο άνθρωπος, καθώς βιώνει το μέγιστο δράμα της αμαρτίας. Η κάθοδος του Θεού στην κτίση διέλυσε τα σκοτάδια της αγνωσίας, της αδικίας, της απανθρωπίας, του μίσους, του εγωϊσμού, της μοναξιάς. Βεβαίως ολ' αυτά δεν έχουν εκλείψει από την ταλαίπωρη γη. Ο κόσμος συνεχίζει να κείτεται στο πονηρό. Το σκοτάδι παραμένει γύρω από το Θείο Βρέφος. Ο Λυτρωτής όμως είναι εκεί. Μικρός, ταπεινός, φαινομενικά ασήμαντος, αλλά ουσιαστικά παρών, συνεχίζει να εκφράζει την ελπίδα πως όσο η μορφή Του νικάει το σκοτάδι του σπηλαίου, τόσο και η παρουσία Του θα νικάει τις μικρές και μεγάλες πτώσεις του ανθρώπου. Σκοπίμως ο θεολόγος αγιογράφος δεν τοποθετεί το βρέφος στην αγκαλιά της Μητέρας Του, παρόλο που με το υπερφυσικό μέγεθος που συνήθως τη ζωγραφίζει δηλώνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο που παίζει εκείνη στην εορτή των Χριστουγέννων. Μ αυτό το χωρισμό από τη μητρική αγκαλιά δηλώνεται το θεϊκό στοιχείο του Νηπίου. Ο Λυτρωτής παρουσιάζεται μόνος και ταπεινός, αλλά είναι μόνος και ανεξάρτητος. Είναι ανενδεής. Η Παναγία δεν θηλάζει το μωρό της, διότι προσεύχεται σ αυτό, αφού είναι ο Δημιουργός και Θεός της. Σε πολλές παραστάσεις της Γεννήσεως μάλιστα, εικονίζεται γονατιστή μπροστά Του. Στο κέντρο της Εικόνος της Γεννήσεως βλέπουμε από τη μία πλευρά του νεογέννητου Χριστού την Υπεραγία Θεοτόκο και από την άλλη τα άλογα ζώα να υποκλίνονται στο Λυτρωτή. Τούτο δείχνει πως σύμπας ο κόσμος, λογική και άλογη δημιουργία, συμμετέχει στο μυστήριο των μυστηρίων, στη Θεία ενσάρκωση. Τελος πρέπει να πούμε ότι η εικόνα της Γεννήσεως έχει και προφητικό χαρακτήρα. Στο κέντρο της το Θείο Βρέφος εικονίζεται τυλιγμένο μέσα στα βρεφικά σπάργανα. Κατά το έθος όμως, με τον ίδιο τρόπο τυλίγονταν και τα σώματα των νεκρών.Χαρακτηριστική είναι η παράσταση του τεταήμερου Λαζάρου στην εικόνα της εγέρσεώς του. Η θέα λοιπόν του εσπαργανωμένου βρέφους μέσα στη φάτνη, παραπέμπει συνειρμικά στη θέα ενός νεκρού μέσα στον τάφο που είναι τυλιγμένος με τα σάβανα. Τούτο δεν είναι αδικαιολόγητο. Η κάθοδος του Λυτρωτού στον κόσμο έγινε έχοντας ως τελική κατεύθυνση την άνοδο του Σωτήρος στο Σταυρό και την ενθρόνισή Του στο ζωοδόχο Ταφο. Το έργο του Χριστού ολοκληρώνεται με τη θυσία Του και αυτή η θυσία ήδη προαναγγέλλεται από την εικόνα της Γεννήσεως. Η εικόνα των Χριστουγέννων είναι πλουσιώτατη. Μια λεπτομέρειά της είναι το κέντρο της, που αν και είναι απλό και απέριττο είναι γεμάτο μηνύματα ηθοπλαστικά και θεολογικά. Ας τα αντλήσουμε φιλότιμα και ας πορευθούμε έχοντάς τα ως οδηγό στη δύσκολη πορεία μας.

[apis]

Κατρινα πολυ ενδιαφερουσες πληροφοριες!!

[katrina]

Apis μου!!!!!!!

Πόσο χάρηκα!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Καλή εγκυμοσύνη!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

[katrina]

Στα αζήτητα............................................................

Αναμενόμενο!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Apis μου πολύ ενδιαφέρουσες...

Ευελπιστώ τουλάχιστον κάποιες φίλες να χαλάλισαν έστω 3 λεπτά να το διαβάσουν...

ηθικό δίδαγμα:Όταν δε γνωρίζεις καλύτερα να σιωπείς!

και πολύ περισσότερο να μην πυροβολείς τον απέναντι που κάτι περισσότερο γνωρίζει και όχι έντεχνα να αλλοιώνεις λεγόμενα και να διαστρεβλώνεις τη συζήτηση, γύρω από το χιλιοειπωμένο θέμα!

Ούτε να σπεύδεις σε νέες θεματολογίες, με πρόσχημα δήθεν της αναζήτησης πληροφοριών!

Θέλω να αγιάσω η έρμη και όλο ζιζάνια πια!

Πάντως προσωπικά θα εισακούσω την παράκληση φίλης και πλέον θα απέχω, ο αστυνόμος Σαϊνις με καλεί!

[bell]

Ρε συ katrina τραβώθηκα μεχρι να το διαβασω! Αστερακια βλεπω τωρα! :silly:

ισως εδω ειναι καλυτερα: http://medlab.cs.uoi.gr/erga/pathology/ ... laio24.htm

[katrina]

Χιονάτη μου καλή ευχαριστώ για την παρεμβολή!

Είμαι πανάσχετη...ευρέως γνωστό!!! :laugh: :laugh: :laugh:

Το τίκερ μου με χίλια ζόρια! :silly:

Πόσταρε πάλι κανένα ενδιαφέρον...

[katrina]

Το 2ο;;;;;;

[zouzou21]

ομολογω οτι τα περισσοτερα απο αυτα δεν τα γνωριζα!!

θελω να τα διαβασω κ αλλη φορα..γιατι ημουν καπως βιαστκη..

πολυ ενδιαφερον..

αληθωρησα λιγο .. δεν τελειωνει με τιποτα..

[katrina]

zouzou21 έγραψε:

[αληθωρησα λιγο .. δεν τελειωνει με τιποτα..

[Θέλω να γίνω μαμά]

Ενδιαφέροντα άρθρα. Δεν καταλαβαίνω όμως τι ακριβώς θέλεις να μας πεις.

[zouzou21]

katrina έγραψε:

zouzou21 έγραψε:

[αληθωρησα λιγο .. δεν τελειωνει με τιποτα..

Σας αλιθώρισα;;;

:laugh :laugh: :laugh: :

[Θέλω να γίνω μαμά]

Θέλω να γίνω μαμά! έγραψε:

Ενδιαφέροντα άρθρα. Δεν καταλαβαίνω όμως τι ακριβώς θέλεις να μας πεις.

Ή τι περιμένεις από μας να σου πούμε.

[zouzou21]

''αλιθώρισα''...ετσι γραφεται???

ΤΟΤΕ....ΤΟ ΣΚΟΤΩΣΑ!!!! :woohoo: :laugh:

[zouzou21]

Θέλω να γίνω μαμά! έγραψε:

Θέλω να γίνω μαμά! έγραψε:

Ή τι περιμένεις από μας να σου πούμε.[/quote:uahu3b6n]

ΝΟΜΙΖΩ ...ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΑ 2!

''ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΡΘΡΑ''..ΜΟΝΟ ΣΕ ΑΥΤΟ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕΣ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙΣ ΟΠΩΣ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ..

[katrina]

zouzou21 έγραψε:

Θέλω να γίνω μαμά! έγραψε:

[sweetmammy]

Κατρινα μου ειναι λιγο προχωρημενη η ωρα και δεν το δια βασα ολοκληρο... επικεντρωθηκα σε λεξεις κλειδια... καταλαβα ομως...!!!

Οι εικονες ειναι κι'αυτες εργα τεχνης... χρειαζονται την αναλυση τους... εγω σαν διακοσμητρια εχω κανει ιστορια της τεχνης και εχω μαθει οτι πισω απο εναν πινακα κρυβονται συναισθηματα και μηνυματα που πολλοι δεν τα καταλαβαινουν...!!!

Καταλαβαινω τι ακριβως θες να πεις... στο σπιτι μου εχω 4 εικονες... την Αγια Μαρινα και προστατιδα των παιδιων, τον Αγιο Νικολαο και προστατη των ναυτικων, των αρχαγγελο Μιχαηλ για ευνοητους λογους και... την Παναγια την γαλακτοτροφουσα... παρ'οτι ειναι σπανια εικονα...

Δεν πρεπει παντα να κοιταμε μονο αυτο που βλεπουμε αλλα και αυτο που δεν βλεπουμε, χωρις φυσικα να παραβλεπουμε το αυτονοητο...!

Πες μου αν επεσα μεσα...;;;;;;;;

[Ανθη]

ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΡΟΝΤΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΟΥ! ΤΑ ΔΙΑΒΑΣΑ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΟΡΕΞΗ. ΧΑΡΑ ΣΤΟ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΣΟΥ ΠΟΥ ΤΑ ΕΓΡΑΨΕΣ!ΦΙΛΑΚΙΑ ΠΟΛΛΑ!

[Θέλω να γίνω μαμά]

Όπως είπα και χτες, ενδιαφέροντα άρθρα, αλλά δεν καταλαβαίνω πού ακριβώς έγκειται το ηθικό δίλημμα;;;;;;;

[tonia28]

Κατρινα μου αρεσει το γαντι σου!

Πολυ ενδιαφερον πληροφοριες παντως! αν και πρεπει να τα ξαναπαρω μια διοτι ο εγκεφαλος μου υπολειτουργει τελευταια και ο σκληρος δε κραταει πολλα δεδομενα! :silly:

[natasoula]

Πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις.

Να είσαι καλά katrina και να χαίρεσαι την οικογενειά σου.

[zaxarenia]

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : ΑΝΘΗ ΜΟΥ ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ ΕΚΑΝΕ Η ΚΑΤΡΙΝΑ ΔΕΝ ΕΚΑΤΣΕ ΝΑ ΤΑ ΓΡΑΨΕΙ Η ΙΔΙΑ!!!!

[zouzou21]

zaxarenia έγραψε:

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : ΑΝΘΗ ΜΟΥ ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ ΕΚΑΝΕ Η ΚΑΤΡΙΝΑ ΔΕΝ ΕΚΑΤΣΕ ΝΑ ΤΑ ΓΡΑΨΕΙ Η ΙΔΙΑ!!!!

ΑΝΤΕ???Η ΑΝΘΗ ΝΟΜΙΖΕ ΠΩΣ Η ΚΑΤΡΙΝΑ ΤΑ ΣΚΕΦΤΗΚΕ Κ ΤΑ ΕΓΡΑΨΕ..

[zaxarenia]

βρε συ ζουζου(νι) αν ειδες το μηνυμα της Ανθης είπε ''χαρας το κούράγιο σου που τα έγραψες''...αντερστναντ γιατι εκανα διευκρινηση????????

[zouzou21]

zaxarenia έγραψε:

βρε συ ζουζου(νι) αν ειδες το μηνυμα της Ανθης είπε ''χαρας το κούράγιο σου που τα έγραψες''...αντερστναντ γιατι εκανα διευκρινηση????????

αντιλαβού..

[zaxarenia]

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς ο Θεός τη ση χάααααριτι