Εκτέλεση της Αναζήτησης

Παρόλο που το Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου θεωρείται η τρίτη κύρια αιτία για τον θάνατο βρεφών κάτω του ενός έτους, η αιτία ή οι αιτίες που το προκαλούν παραμένουν μυστήριο. Οι γιατροί έχουν προχωρήσει σε μία σειρά οδηγιών προς τους γονείς ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου. Τέτοιες είναι η ύπτια θέση ύπνου των βρεφών και η προτροπή προς τις μητέρες να κόψουν το κάπνισμα. Οι τακτικές αυτές οδήγησαν σε μείωση των περιστατικών αιφνίδιων βρεφικών θανάτων κατά 50% στις Η.Π.Α. στα μέσα και προς το τέλος της δεκαετίας του 'Α90. Στην πραγματικότητα όμως κανείς δεν μπορεί να κατανοήσει για ποιο λόγο οι τακτικές αυτές μειώνουν τον κίνδυνο, σύμφωνα με τον ερευνητή Δρ. James A. Morris, από το Royal Infirmary Lancaster, ο οποίος εξειδικεύεται στο Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου. «Εμείς είμαστε αυτοί που προτείναμε στους γονείς να ακολουθούν τις συγκεκριμένες τακτικές αλλά στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε το γιατί,» δήλωσε ο Δρ. Morris. Βακτηριδιακή λοίμωξη και Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου Η νέα έρευνα επικεντρώθηκε στην παλιά άποψη ότι η βακτηριδιακή λοίμωξη είναι υπεύθυνη για ορισμένες περιπτώσεις αιφνίδιων και ανεξήγητων βρεφικών θανάτων. Ο παιδιατρικός παθολόγος Δρ. Neil J. Sebire και οι συνεργάτες του, από το Νοσοκομείο Παίδων Great Ormond Street του Λονδίνου, επανεξέτασαν τα αποτελέσματα της αυτοψίας 500 περίπου βρεφών που πέθαναν αιφνιδίως και χωρίς να έχουν διαγνωστεί με κάποιου είδους ασθένεια. Οι ερευνητές ομαδοποίησαν τις περιπτώσεις με κριτήριο το εάν οι αυτοψίες απέδιδαν το θάνατο σε πιθανή βακτηριδιακή λοίμωξη, σε κάποια άλλη αιτία εκτός της βακτηριδιακής λοίμωξης ή σε μη προφανή αιτία. Επιπλέον, ομαδοποίησαν και τα βακτηριδιακά δείγματα που πάρθηκαν κατά την αυτοψία με κριτήριο το εάν τα βακτήρια σχετίζονταν με προφανείς αιτίες θανάτου από λοίμωξη ή εάν τα βακτήρια μπορούσαν να προκαλέσουν γρήγορο θάνατο χωρίς να υπάρχει εμφανής λοίμωξη. Δύο από τα βακτήρια της δεύτερης ομάδας, το Staphylococcus aureus και το Escherichia coli, φάνηκε να είναι τα πιο συνήθη στα βρέφη των οποίων οι θάνατοι δεν μπορούσαν να εξηγηθούν ιατρικώς. Στο 16% των δειγμάτων από τα βρέφη των οποίων οι θάνατοι παρέμειναν ανεξήγητοι μετά την αυτοψία βρέθηκε το πρώτο βακτήριο (Staphylococcus aureus), εν συγκρίσει με το 9% των παιδιών των οποίων οι θάνατοι αποδόθηκαν σε κάποια αιτία, η οποία όμως δεν σχετιζόταν με λοίμωξη. Στο 6% των δειγμάτων από την πρώτη ομάδα βρέθηκε το δεύτερο βακτήριο (Escherichia coli), εν συγκρίσει με το 1% των δειγμάτων από τη δεύτερη ομάδα. Είναι ύποπτες οι τοξίνες; Ο Δρ. Morris και η συνάδελφός του Δρ. Linda Harrison υποστηρίζουν πως τα ευρήματα αυτά ενδεχομένως να βοηθήσουν να δοθεί μία εξήγηση γιατί οι θάνατοι, που οφείλονται στο Σύνδρομο, προκαλούνται σχεδόν ακαριαία, σε χρονικό διάστημα μικρότερο της μίας ώρας και χωρίς να υπάρχει διάγνωση για κάποιου είδους ασθένειας. «Η μόνη εξήγηση που μπορούμε να φανταστούμε για το φαινόμενο αυτό είναι ότι ενδεχομένως να απελευθερώνονται βακτηριδιακές τοξίνες στην κυκλοφορία του αίματος,» υποστηρίζει ο Δρ. Morris. Η νέα μελέτη, σύμφωνα με τον Δρ. Morris, δεν ενοχοποιεί τις βακτηριδιακές τοξίνες για το Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου αλλά τις προσθέτει σε ένα υποχρεωτικό πεδίο έρευνας. Η μελέτη συμπεριέλαβε την έρευνα που έκανε ο ίδιος το 1999 και η οποία έδειξε ραγδαία αύξηση των βακτηρίων Staphylococcus aureus και Escherichia coli σε ρινικά δείγματα βρεφών που κοιμόντουσαν σε πρόσθια θέση, συγκριτικά με τα βρέφη που κοιμόντουσαν σε ύπτια θέση. «Εάν οι βακτηριδιακές τοξίνες ευθύνονται για το Σύνδρομο Αιφνίδιων Βρεφικών Θανάτων, τότε εξηγείται γιατί ο ύπνος σε ύπτια θέση μειώνει τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου,» τονίζει ο Δρ. Morris. Προσθέτει ακόμα ότι η σχετικά νέα επιστήμη της πρωτεϊνωματικής, που εξετάζει το πώς οι πρωτεΐνες επηρεάζουν μία ασθένεια, θα μπορούσε να δώσει μία λύση στο μυστήριο του Συνδρόμου Αιφνίδιων Βρεφικών Θανάτων. «Το επόμενο βήμα δεν είναι απλά να ψάξουμε για βακτήρια σε αυτά τα μωρά αλλά να ψάξουμε για τοξίνες που παράγονται από τα βακτήρια,» δηλώνει ο Δρ. Morris και συνεχίζει λέγοντας: «εκεί ακριβώς θα μας χρησιμεύσει η νέα αυτή επιστήμη.»

Είναι ο αιφνίδιος θάνατος φαινομενικά υγιούς βρέφους, ηλικίας μικρότερης του ενός έτους, ο οποίος παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου και παραμένει ανεξήγητος μετά από λεπτομερή έλεγχο που περιλαμβάνει πλήρη αυτοψία, νεκροψία και διερεύνηση όλων των συνθηκών θανάτου του βρέφους. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο με συχνότητα 0.2 ανά 1000 ζώντα νεογνά, με μεγαλύτερη συχνότητα στους νέγρους της Αμερικής και τους Ινδιάνους, η οποία φτάνει το 1.5 ανά 1000 ζώντα νεογνά. Το φαινόμενο, παρατηρείται κατά την διάρκεια του ύπνου, κυρίως σε αγοράκια με ποσοστό 60 - 70%, ενώ η μεγαλύτερη συχνότητα αφορά βρέφη ηλικίας 2 - 4 μηνών. Είναι, επίσης, πιο συχνό κατά τους χειμερινούς μήνες με κυριότερο τον Ιανουάριο και συμβαίνει τις βραδινές, κυρίως, ώρες με μεγαλύτερη συχνότητα γύρω στις 9 το πρωί. Αφορά κυρίως βρέφη ηλικίας 3 εβδομάδων με 9 μηνών, ενώ το 90% των θανάτων συμβαίνει πριν τον 6 μήνα και μόνο το 1% αφορά τα νεογνά. Εάν προϋπάρχει περιστατικό με Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου, τότε οι πιθανότητες να παρουσιαστεί ξανά ανέρχονται στα 10/1000 ζώντα νεογνά. Ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός της πρόκλησης του συνδρόμου, δεν είναι τελείως γνωστός και στη βιβλιογραφία έχουν περιγραφεί πάνω από 70 πιθανά αίτια και εκλυτικοί παράγοντες. Πρόσφατα, ανακοινώθηκε από επιστήμονες του Παιδιατρικού Νοσοκομείου της Βοστόνης των Ηνωμένων Πολιτειών, η ύπαρξης ανατομικής ανωμαλίας στο εγκέφαλο. Η βιοψία έγινε σε εγκεφαλικό στέλεχος 31 παιδιών με αιφνίδιο θάνατο και 10 παιδιών που πέθαναν από άλλη αιτία. Βρέθηκαν λιγότεροι υποδοχείς σεροτονίνης, η οποία δρα σαν νευροδιαβιβαστής μεταξύ των κυττάρων. Η σεροτονίνη που παράγεται στον εγκέφαλο, επηρεάζει το κέντρο της αναπνοής, της θερμορύθμισης του σώματος και το ξύπνημα από τον ύπνο. Η ανωριμότητα των κέντρων ελέγχου όπως του θερμοστάτη, του καρδιακού και αναπνευστικού ρυθμού, καθώς ωριμάζουν και μεταπίπτουν από τον εμβρυϊκό στο βρεφικό τύπο συνήθως μεταξύ του 2ου προς 3ο μήνα. Η περίοδος αυτή είναι ευαίσθητη και μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα προσαρμογής. Στην πρώτη βρεφική περίοδο, λόγω ανωριμότητας του εγκεφαλικού στελέχους, το βρέφος είναι πολύ ευάλωτο σε διάφορους στρεσιογόνους παράγοντες. Βρέθηκε, ότι τα βρέφη όταν κοιμούνται μπρούμυτα σε μαλακό στρώμα εισπνέουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τα βρέφη που κοιμούνται σε σταθερό στρώμα και δεν βουλιάζει το κεφάλι. Αν συνυπάρχουν μαξιλάρια, σεντόνια, παιχνίδια και αλλά αντικείμενα, τότε παρατηρείται μεγαλύτερη περιεκτικότητα διοξειδίου του άνθρακα στον εισπνεόμενο αέρα. Επίσης, μετρήθηκε η αναπνευστική δυσκολία και η αντίσταση όταν το βρέφος ήταν σε θέση μπρούμυτα και βρέθηκε να είναι 30 με 40 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με την ανάσκελα θέση. Επιπλέον, η ύγρανση του σεντονιού με την αναπνοή, το γάλα, ρινικές και άλλες εκκρίσεις δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την αναπνοή και μειώνουν την πιθανότητα θερμορύθμισης στην περίπτωση που ζεσταίνεται πολύ το βρέφος. Θεωρείται, ότι για να προκληθεί το σύνδρομο είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν και οι τρεις αιτιολογικοί παράγοντες. Οι εξωγενείς επιβαρυντικοί παράγοντες, το ευάλωτο και ανώριμο της ηλικίας και η κρίσιμη περίοδος ανάπτυξης του βρέφους, τα οποία συμβάλλουν στην εμφάνιση του συνδρόμου. Παράγοντες κινδύνου: Βρέφη που κοιμούνται μπρούμυτα - Πολύ μαλακό κρεβάτι - Πρόωρο βρέφος - Πολλαπλές εγκυμοσύνες - Ύπαρξη στο περιβάλλον παρόμοιων θανάτων - Μητέρες καπνίστριες - Έφηβες μητέρες - Μικρά μεσοδιαστήματα τοκετών - Καθυστερημένη ή ατελής περιγεννητική φροντίδα - Συνθήκες φτώχιας Τι να προσέξετε Στις ΗΠΑ πριν από το 1992 η συχνότητα ήταν 1.2 ανά 1000 ζώντα βρέφη και το 1997 μετά την εκστρατεία για ασφάλεια στον ύπνο, η συχνότητα μειώθηκε πέραν του 50%, στο 0.77/1000 ζώντα βρέφη. Η θέση στο πλάι με το κεφάλι στο πλάι που προβαλλόταν σαν η δεύτερη καλύτερη λύση, σήμερα δεν ισχύει και συστήνεται σε όλους η θέση ανάσκελα με το κεφάλι στο πλάι. Μαζί με αυτή την σημαντική πληροφορία έχουν εκδοθεί οδηγίες για την ασφαλή θέση του μωρού στο κρεβάτι. Να είναι ξαπλωμένα πάντα σε ανάσκελα θέση. Απαγορεύονται οι καπνιστές κοντά στο βρέφος και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Να μην αφήνονται τα μωρά να ζεσταίνονται πολύ. Ιδανική θερμοκρασία - 18-20 0C. Το κρεβάτι να έχει σταθερό στρώμα, χωρίς μαξιλάρι. Απομακρύνονται όλα τα αντικείμενα που βρίσκονται δίπλα από το κεφάλι του βρέφους. Το βρέφος να μην κοιμάται στον καναπέ, καρέκλες η σε μαξιλάρια. Να μην κοιμάται μαζί με τους γονείς στο ίδιο κρεβάτι. - Οι πρώτοι έξη μήνες να βρίσκεται στο δωμάτιο σας. Να μην σκεπάζεται το κεφάλι και το πρόσωπο του βρέφους. Οι πιπίλες μπορεί να καθησυχάσουν τα βρέφη και να μειώσουν την πιθανότητα θανάτου της κούνιας.

Οι Αμερικανοί παιδίατροι συνιστούν τη χρήση της πιπίλας ως μέσο προφύλαξης από το σύνδρομο (SIDS) και καλούν τους γονείς τους πρώτους μήνες ζωής ενός μωρού να έχουν το βρέφος στο δωμάτιό τους, όχι όμως να κοιμούνται μαζί στο ίδιο κρεβάτι. Νέες οδηγίες δίνουν και για τον τρόπο που πρέπει να κοιμίζουμε τα μωρά κάτω του ενός έτους. Έτσι, ενώ μέχρι σήμερα τα βάζαμε από τη μιά ή την άλλη μεριά, σήμερα θα πρέπει να προτιμούμε την ανάσκελη θέση. Τα ναι και τα όχι Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες της Αμερικανικής Εταιρείας Παιδιατρικής για την πρόληψη του αιφνίδιου θανάτου, οι γονείς Θα πρέπει : Να δίνουν πιπίλα στα μωρά μέχρι ενός έτους κατά τη διάρκεια του ύπνου Να τοποθετούν την κούνια του μωρού στο υπνοδωμάτιο τους, για να γίνεται ευκολότερα ο θηλασμός Να κοιμίζουν τα παιδιά ανάσκελα (μεγάλη ανατροπή, μέχρι σήμερα ίσχυε ότι κοιμίζουμε τα βρέφη είτε στη μία, είτε στην άλλη πλευρά) Δεν θα πρέπει: Να χρησιμοποιείται η πιπίλα για τα βρέφη ενός μήνα, που θηλάζουν Να επιβάλλεται η πιπίλα, όταν το μωρό δεν τη θέλει Να ξαναβάζουμε την πιπίλα όταν το μωρό την έχει βγάλει και φυσικά να μην τη βουτάμε σε ζάχαρη, μέλι ή άλλες γλυκές ουσίες Να κοιμούνται γονείς και μωρά στο ίδιο κρεβάτι Να κοιμούνται τα μωρά από τη μία ή την άλλη πλευρά. (η θέση είναι πολύ ασταθής, μπορούν εύκολα να γυρίσουν και έτσι θα πρέπει να αποφεύγεται)