Εκτέλεση της Αναζήτησης

Το ίδιο άγχος εμφανίζεται όμως και σε μεγαλύτερες ηλικίες, όταν το παιδί πρέπει να πάει στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο ή και στην πρώτη δημοτικού. Τι συμβαίνει στο παιδί και αγχώνεται; Η ειδικός, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια κυρία Λίζα Βάρβογλη, εξηγεί τι βιώνει το παιδί ανά ηλικία, πώς εκδηλώνει τα άγχος του και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι γονείς να το βοηθήσουν να διαχειριστεί όσο πιο ομαλά γίνεται τη νέα φάση της ζωής του. «Στην ηλικία 3-4 ετών τα παιδιά αισθάνονται πιο ικανά, πιο δυναμικά και έχουν καλύτερο έλεγχο του μικρόκοσμου τους. Το να φύγουν από το σπίτι και να ξεκινήσουν παιδικό ή νηπιαγωγείο ως προνήπια δεν παύει να είναι μια νέα, άγνωστη εμπειρία που τους προκαλεί άγχος ως ένα βαθμό» λέει η ειδικός. Τι σκέφτεται το παιδί και αγχώνεται Θα ξαναδώ τη μαμά μου; Θα έρθει η μαμά μου να με πάρει ή θα με ξεχάσει εδώ; Τι θα γίνει αν δε μου αρέσει και στεναχωριέμαι; Πώς να το βοηθήσετε Συζητήστε για τους φόβους του και δώστε αντικειμενικές απαντήσεις, με χρονικούς όρους που καταλαβαίνει το παιδί: «Η μαμά σε αγαπάει πολύ, θα έρθω να σε πάρω μετά το μεσημεριανό φαγητό». Διαβάστε βιβλία με ήρωες που ξεκινούν να πηγαίνουν σχολείο. Διαλέξτε έναν νέο «φίλο», ένα μικρό λούτρινο ζωάκι (όχι το αγαπημένο του, γιατί αν χαθεί… χαθήκατε!) και δώστε το στο παιδί μαζί του. Όταν έρθει η ώρα να πείτε «αντίο», αγκαλιάστε και φιλήστε το παιδί σας και φύγετε αποφασιστικά. Όσο πιο πολύ μένετε με το παιδί (και του μεταδίδετε το άγχος σας), τόσο πιο πολύ «κολλάει» και αυτό επάνω σας. Η εμπειρία του νηπιαγωγείου ενισχύει πολλαπλώς την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Εμπρός στο κατώφλι του δημοτικού όμως το πιο πιθανό είναι το παιδί να εκδηλώσει και πάλι άγχος αποχωρισμού. «Στην ηλικία 5-6 ετών, το παιδί του νηπιαγωγείου και της πρώτης δημοτικού μπορεί να έχει άγχος, επειδή θα έχει και ένα νέο ξεκίνημα, στο «μεγάλο» σχολείο, με περισσότερα άτομα, νέους φίλους και πιο πολλές ώρες» λέει η κυρία Βάρβογλη. Τι σκέφτεται το παιδί και αγχώνεται Θα έρθει να με πάρει η μαμά; Το σχολείο είναι πολύ μεγάλο: τι θα γίνει αν χαθώ/αν δε βρίσκω την τάξη μου; Θα κάνω νέους φίλους; Τι θα γίνει αν δεν ξέρω όλα τα γράμματα/αριθμούς, κλπ; Πώς να το βοηθήσετε Διαβεβαιώστε, όσες φορές κι αν χρειαστεί, το παιδί ότι δεν υπάρχει περίπτωση να το ξεχάσετε στο σχολείο! Αν έχετε τη δυνατότητα, κάντε με το παιδί μια βόλτα έξω και μέσα από το σχολείο, γνωρίστε μαζί του τη δασκάλα του. Συζητήστε για όλα τα ωραία πράγματα που θα συμβούν τη φετινή σχολική χρονιά. Διαλέξτε παρέα την τσάντα και τα σχολικά του παιδιού. Απαντήστε στις ερωτήσεις του αντικειμενικά και με μια δόση χιούμορ: «αν τα ήξερες όλα δε θα πήγαινες πρώτη δημοτικού, θα σε έστελναν κατευθείαν στο γυμνάσιο!». Φτιάξτε του ένα μπρελόκ με μια οικογενειακή φωτογραφία και κρεμάστε το στην τσάντα του παιδιού. Υποσχεθείτε στο παιδί ότι θα κάνετε κάτι όμορφο μαζί μετά το σχολείο (και κρατήστε την υπόσχεση σας!). Οι 5 Χειρότεροι Τρόποι για να Πείτε «Αντίο» στο Παιδί Φεύγετε στα κρυφά, χωρίς να πείτε «αντίο». Το παιδί αισθάνεται προδομένο και δεν σας εμπιστεύεται. Παραμένετε στην τάξη για να δείτε αν το παιδί σας προσαρμόστηκε. Το παιδί στρέφεται να σας δει, αλλά έτσι δεν ασχολείται με άλλα πράγματα στην τάξη, που θα το βοηθούσαν να περάσει καλά και να μειωθεί το άγχος του. Δείχνετε στο παιδί τη στεναχώρια σου και του λέτε ότι λυπάστε που φεύγετε. Έτσι του δίνετε το μήνυμα ότι το σχολείο είναι κάτι αρνητικό και το άγχος του εντείνεται. Εκνευρίζεστε με το παιδί που έχει άγχος, του φωνάζετε και το μαλώνετε σε μια προσπάθεια να το… ηρεμήσετε! Αυτή η τακτική επιτείνει το άγχος και τη δυσκολία αποχωρισμού. Δε συνδέεστε συναισθηματικά με το παιδί και βιάζεστε να διεκπεραιώσετε τις δουλειές σας για να το πάτε σχολείο. Αφιερώστε λίγο χρόνο στο σπίτι για να συνδεθείτε συναισθηματικά, κάντε μια αγκαλίτσα, διαβεβαιώστε το για την αγάπη σας και ευχηθείτε του να περάσει όμορφα στο σχολείο.

«Παράλληλα βοηθά τα παιδιά να προσαρμοστούν πιο γρήγορα στην νέα τους καθημερινότητα και τα γεμίζει αυτοπεποίθηση για να καλύψουν άμεσα τις ανάγκες τους όταν αυτό χρειαστεί» τονίζει η παιδοψυχίατρος κ Μερσύνη Αρμενάκα. Σύμφωνα με τους παιδοψυχίατρους η επίσκεψη στο σχολείο και η ξενάγηση του είναι πολύ βασική για το παιδί και καθοριστική για την συμπεριφορά του στο νέο περιβάλλοντα χώρο. «Καλό και ωφέλιμο θα είναι κατά την επίσκεψη του παιδιού στους χώρους του σχολείου να υπάρξει συνάντηση-γνωριμία με το δάσκαλο ή άλλα πρωτάκια»αναφέρει η κ Αρμενάκα. «Μάλιστα, προσθέτει, κατά τη διάρκεια της συνάντησης πρέπει να δοθεί η δυνατότητα και να ενθαρρυνθεί το παιδί να μιλήσει για τον εαυτό του, για τα αγαπημένα του παιχνίδια ,το χόμπι του , που πήγε διακοπές, κ,λ,π». Η προετοιμασία της πρώτης ημέρας Η προετοιμασία του παιδιού, όπως τονίζουν οι παιδοψυχίατροι,για την πρώτη ημέρα στο σχολείο απαιτεί ηρεμία και συνεργασία μαζί του. Στην καλύτερη προετοιμασία, πέρα από την επίσκεψη στο σχολείο, μπορούν να βοηθήσουν αντίστοιχα βιβλία, τα οποία οι γονείς μπορούν να τα προμηθευτούν από βιβλιοπωλεία, και από τις βιβλιοθήκες των δήμων και των σχολείων . Η τακτική ανάγνωση των βιβλίων, τονίζοντας τις ευχάριστες δραστηριότητες που θα έχει το παιδί στο σχολείο, του κεντρίζουν το ενδιαφέρον και του αποβάλλουν το φόβο του αυστηρού δάσκαλου. Αν υπάρχει ανησυχία και υπερβολικό άγχος για την πρώτη ημέρα τότε οι γονείς θα πρέπει να επιλέξουν βιβλία που αναφέρονται σε διαχείριση και έκφραση συναισθημάτων ή να απευθυνθούν σε παιδοψυχίατρο. Παράλληλα αρκετές ημέρες, πριν από το πρώτο κουδούνι οι γονείς μπορούν να διοργανώσουν "ειδικές εκδρομές" σε καταστήματα για την αγορά αθλητικής φόρμας, σχολικής τσάντας, μολυβιών και μαρκαδόρων κ.λ.π. «Οι εκδρομές αυτές είναι καλό να γίνουν με μορφή περιπέτειας σε μια χαλαρή μέρα, χωρίς βιασύνη ,αρκετές μέρες πριν από τον χαμό που γίνεται στα βιβλιοπωλεία και στα καταστήματα παιχνιδιών» εξηγεί η κ Αρμενάκα και προσθέτει: «Για να είναι ευχάριστη η "εκστρατεία" τους δεν πρέπει να ξεκινήσουν πολύ νωρίς το πρωί για να μην είναι αγχωτική η διαδικασία. Καλό είναι να αγοράσουν ταμπέλες για τα ρούχα που αλλάζει ,όπως μπουφάν, ζακέτες ,μαγιό ,γάντια, καπέλα για να αποφύγουν ταραχή και στεναχώρια αν χάσουν κάτι. Επίσης κάτι που στρεσάρει τα παιδιά είναι τα ρούχα και τα παπούτσια, που είναι σφιχτά με δύσκολα κουμπώματα και κορδόνια .Το τελευταίο που θέλουμε είναι το παιδί να λερωθεί τις πρώτες μέρες από ένα παντελόνι που δεν ξεκουμπώνει εύκολα, με ότι συνέπειες υπάρχουν για την ψυχολογία του αν το δουν οι συμμαθητές του λερωμένο». Βασικό της εύκολης προσαρμογής του παιδιού στη νέα του ζωή είναι να γνωρίζει να αυτοεξυπηρετείται .Τα περισσότερα παιδιά με την παρακολούθηση παιδικού σταθμού και νηπιαγωγείου έχουν κατακτήσει πολλές δεξιότητες γύρω από την σίτιση και τον υγιεινή της τουαλέτας. Αν υπάρχουν ακόμα ελλείμματα οφείλουν οι γονείς να τα καλύψουν καθώς θα δυσκολέψει πολύ την καθημερινότητα του παιδιού στο σχολείο αλλά και την αυτοπεποίθηση του συγκρινόμενου με τα άλλα παιδιά. Πρώτες γνωριμίες - Νέοι φίλοι Η μεγαλύτερη ανησυχία του 99% των παιδιών της πρώτης τάξης είναι ότι δεν θα έχουν κανένα φίλο, την πρώτη εβδομάδα. Αυτό αγχώνει και απομονώνει το παιδί που έχει δυσκολία στην επικοινωνία. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο κατά την διάρκεια της επίσκεψης στο σχολείο πριν από το πρώτο κουδούνι, το παιδί να γνωριστεί, μέσω των γονιών, με άλλα πρωτάκια και να έχει μαζί τους επικοινωνία πριν από την έναρξη των μαθημάτων. Επίσης καλό είναι να έχει κάνει την διαδρομή του σχολείου με το αυτοκίνητο ή τα πόδια, μαζί με άλλα πρωτάκια. Στο τέλος της πρώτης σχολικής ημέρας οι γονείς θα πρέπει να περιμένουν το παιδί και όχι να τους περιμένει βλέποντας τα άλλα πρωτάκια να φεύγουν συνοδευόμενα. Είναι σημαντικό να μην περιμένει το παιδί ούτε λεπτό, καθώς θα του φανεί αιώνας. Η επιστροφή στο σπίτι δεν πρέπει να γίνει με κατακλυσμό ερωτήσεων για το πώς πέρασε. Οι γονείς θα πρέπει να αφήσουν το παιδί μόνο του να αφηγηθεί την εμπειρία του. Πηγή: armenakamersyni.com

Ας δούμε λοιπόν με ποιους τρόπους μπορούμε να το βοηθήσουμε να προσαρμοστεί: Συζήτηση: Ακόμα κι αν προσπαθήσετε να εξηγήσετε στο παιδάκι σας τι ακριβώς θα συμβεί εκεί που θα πάει, θα δυσκολευτεί να το καταλάβει. Ο παιδικός σταθμός είναι κάτι απόλυτα καινούργιο στη ζωή του και αφού δεν έχει προηγούμενες παραστάσεις, η σύγκριση και η κατανόηση δεν είναι εφικτές. Παρ'όλα αυτά μια κουβεντούλα μαζί του που θα του εξηγήσετε τους λόγους που πρέπει να πάει στο σχολείο είναι πολύ χρήσιμη για την προετοιμασία του. Εξοικείωση με τον χώρο: Μια πολύ καλή κίνηση είναι να το πάτε από κοντά να δει και να γνωρίσει το σχολείο. Γνωρίστε το στη δασκάλα, στα υπόλοιπα παιδάκια και δείξτε του τα παιχνίδια. Η επίσκεψη αυτή μπορεί να γίνει ένα μήνα πριν αρχίσει το σχολείο. Ενθάρρυνση και εμπιστοσύνη: Πρέπει να δείχνετε στο μικρούλι σας ότι είστε πολύ χαρούμενη και ενθουσιασμένη που θα πάει σχολείο, ότι έχετε εμπιστοσύνη να το αφήσετε εκεί και ότι είστε σίγουρη πως θα του αρέσει και θα περνάει υπέροχα εκεί. Το παιδάκι νιώθει ότι οι γονείς του είναι αυτοί που έχουν επιλέξει το συγκεκριμένο χώρο, και αφού έχουν εμπιστοσύνη να το αφήσουν εκεί, θα εμπιστευτεί το καινούργιο του περιβάλλον πιο εύκολα και το ίδιο. Υπομονή: Το παιδάκι σας χρειάζεται κάποιο χρόνο να προσαρμοστεί στην καινούργια καθημερινότητα και κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά. ίσως λοιπόν να χρειαστεί να μείνετε κάποιες μέρες παραπάνω κοντά του, ώσπου να νιώσει σιγουριά στο καινούργιο του περιβάλλον. Σεβασμός: Πρέπει να σεβαστείτε το ρυθμό προσαρμογής του παιδιού σας και να δείξετε κατανόηση και σεβασμό στους φόβους, στις αγωνίες, στα συναισθήματα και στους προβληματισμούς του. Με ειλικρίνεια και προσοχή προσπαθήστε να το βοηθήσετε. Να έχετε πάντα στο μυαλό σας ότι η υπερβολική προστασία δε βοηθάει και αντίθετα αν προσπαθήσετε να ξεγλιστρήσετε, το παμπόνηρο πλασματάκι σας θα το καταλάβει αμέσως και θα νιώσει ότι το εγκαταλείπετε ή θα αισθανθεί προδομένο. Συνέπεια: Μην αργήσετε να το πάρετε ποτέ από το σχολείο. Αν όλα τα παιδάκια φύγουν και μείνει τελευταίο θα αισθανθεί εγκαταλειμμένο και θα έχει συνέχεια το φόβο ότι μπορεί να ξαναγίνει. Είναι μια πολύ άσχημη εμπειρία για εκείνο και δύσκολα φεύγει από το μυαλουδάκι του. Ψυχραιμία: Ακόμα κι αν το μικρούλι μας κλαίει, χτυπιέται και ουρλιάζει τις πρώτες μέρες που πρέπει να σας αποχωριστεί και αρνείται κατηγορηματικά να πάει στο σχολείο, εσείς το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να εφοδιαστείτε με πολύ ψυχραιμία και να προσπαθήσετε να το καθησυχάσετε. Σταθερότητα και επιμονή: Αφού συζητήσετε και αποφασίσετε από κοινού με τον σύντροφό σας ότι πρέπει να το στείλετε στον παιδικό σταθμό όσο έντονη και να είναι η αντίδραση του παιδιού σας δεν πρέπει ποτέ να αλλάξετε την απόφασή σας. Τα πισωγυρίσματα και η αμφιβολία από την πλευρά σας θα φέρουν πολύ αρνητικά αποτελέσματα στην προσπάθεια προσαρμογής του. Με την δική σας σταθερότητα και επιμονή θα δείτε ότι θα προσαρμοστεί γρήγορα στις καινούργιες συνθήκες και θα καταφέρει να ενταχθεί στο νέο κοινωνικό περιβάλλον.

Τι γίνεται λοιπόν, στην περίπτωση που η δασκάλα ενημερώσει ότι το παιδί δεν τα καταφέρνει στα μαθήματά του, ότι δεν τα πάει καλά, ότι δεν είναι καλός μαθητής; Οι γονείς συνήθως απορούν, δεν κατανοούν γιατί το παιδί τους παρόλο που είναι ένα έξυπνο παιδί δεν τα καταφέρνει να είναι καλός μαθητής, μπορεί να θυμώνουν, να απογοητεύονται, να πανικοβάλλονται. Ωστόσο, η κατάσταση δεν είναι δραματική. Η χαμηλή επίδοση μπορεί να είναι μια προσωρινή δυσκολία που θα ξεπεραστεί μέσα στη χρονιά και δεν προδιαγράφει ένα ζοφερό μέλλον για το παιδί. Σημαντικό είναι αρχικά να κατανοηθούν οι λόγοι που το παιδί δεν τα καταφέρνει στα μαθήματα. Γι’ αυτό οι γονείς, και οι δύο μαζί, αν είναι δυνατόν, θα ήταν καλό να κάνουν μια συνάντηση με το δάσκαλο, όπου θα μπορέσουν να μιλήσουν μαζί του αναλυτικά για τις δυσκολίες του παιδιού, να κάνουν ερωτήσεις και να ακούσουν τις προτάσεις του. Το παιδί θα ήταν καλό να είναι ενήμερο ότι οι γονείς θα συνεργαστούν με το δάσκαλο ώστε να το βοηθήσουν και δεν θα πρέπει να το εκλάβει ως τιμωρία ή απειλή. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ένα «πρωτάκι» μπορεί να έχει χαμηλή επίδοση στα μαθήματα. Αρχικά, θα πρέπει να σκεφτούμε την περίπτωση να είναι πιο μικρό από τα παιδιά της τάξης του, να έχει ξεκινήσει, δηλαδή, πιο νωρίς το δημοτικό. Σε αυτή την περίπτωση ίσως δεν έχει ωριμάσει ακόμα αρκετά ή δεν είναι ακόμα αυτόνομο και κουράζεται πιο εύκολα από τους συμμαθητές του, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να ακολουθήσει την τάξη του. Ίσως ο λόγος του δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα καλά, δεν είναι δηλαδή, στο επίπεδο των άλλων παιδιών και αυτό το δυσκολεύει. Μπορεί να μην έχει καταλήξει ακόμα αν είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας και αποσυντονίζεται εύκολα. Ίσως δεν νιώθει άνετα με το σώμα του, είναι κάπως αδέξιο, ντροπαλό και δεν συμμετέχει στα ομαδικά παιχνίδια. Ή ακόμα, θέλει συνέχεια να κινείται, είναι γεμάτο ενέργεια και δυσκολεύεται να καθίσει ακίνητο και να συγκεντρωθεί. Τα παραπάνω είναι λόγοι που αφορούν το ίδιο το παιδί. Υπάρχουν ακόμα, και κάποιες περίοδοι ή καταστάσεις στη ζωή ενός παιδιού που μπορεί να το δυσκολεύουν γενικά και αυτό να εκφράζεται και στην επίδοση στα μαθήματα. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι μια μετακόμιση, η γέννηση ενός αδελφού ή μιας αδελφής, ένας χωρισμός των γονιών, ένας θάνατος ή μια αρρώστια στο σπίτι. Μερικές φορές οι ίδιοι οι γονείς, χωρίς να το θέλουν, συμβάλλουν στη χαμηλή επίδοση του παιδιού τους. Κάτι που συμβαίνει συχνά είναι οι γονείς να έχουν στο μυαλό τους ένα ιδανικό πρότυπο που επιθυμούν να το δουν να ακολουθεί και ασκούν πίεση στο παιδί. Αυτό μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, με το παιδί να αντιδρά. Επίσης, η υπερβολική εστίαση και οι έπαινοι για τους βαθμούς και την ευφυΐα του δεν είναι βοηθητικά. Το παιδί παίρνει το μήνυμα ότι η αξία του μετριέται με τους βαθμούς του και ότι αυτοί εξαρτώνται από το πόσο έξυπνο είναι και όχι από την προσπάθεια που κάνει. Επίσης, οι διαφωνίες των γονέων σχετικά με παιδαγωγικά θέματα θα ήταν καλό να λύνονται μεταξύ των γονέων και όχι μπροστά στο παιδί. Αν υπάρχουν διαφωνίες και καβγάδες για το πώς πρέπει να μελετά, ίσως νιώσει μπερδεμένο για το τι πρέπει τελικά να κάνει. Τέλος, ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στη χαμηλή επίδοση στο σχολείο είναι το φορτωμένο εξωσχολικό πρόγραμμα. Σε κάποιες περιπτώσεις το παιδί κουράζεται τόσο την υπόλοιπη μέρα, που στο σχολείο δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες καλό είναι να επιλέγονται με προσοχή από τους γονείς και σύμφωνα με τις αντοχές του παιδιού. Οι γονείς θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι το παιδί ζει μια ισορροπημένη ζωή, δηλαδή, έχει κατάλληλα για την ηλικία του ωράρια, τρέφεται και κοιμάται επαρκώς, έχει ικανοποιητικές συναισθηματικές επαφές με τους γονείς του, συναναστρέφεται και παίζει με παιδιά της ηλικίας του. Αν κάποιο από τα παραπάνω δεν ισχύει, πιθανώς διαταράσσει τη ζωή και κατ’ επέκταση την επίδοση του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, μια μικρή αλλαγή στην καθημερινότητα του παιδιού, μπορεί να βελτιώσει εμφανώς την κατάσταση. Στην περίπτωση που η κατάσταση δεν βελτιώνεται και η επίδοση του παιδιού παραμένει χαμηλή, οι μαθησιακή δυσκολία μπορεί να εκφράζει μια γενικότερη δυσκολία και τότε χρειάζεται η γνώμη και ίσως η βοήθεια ενός ειδικού. Καλό είναι, ωστόσο, οι γονείς να θυμούνται ότι η σχολική περίοδος περιλαμβάνει επιτυχίες και αποτυχίες. Η μαθησιακή πρόοδος δεν είναι γραμμική, δηλαδή, μια δυσκολία στην αρχή της πρώτης δημοτικού δεν σημαίνει αποτυχία στο σχολείο και στη ζωή γενικά. από την Όλγα Μάντη, Εξελικτική - Σχολική ψυχολόγο MSc http://enarthro.blogspot.gr/