Εκτέλεση της Αναζήτησης

Η αιτία που μερικές γυναίκες κάνουν συνέχεια αποβολές, όταν μένουν έγκυες, πιθανώς οφείλεται στο ότι υπάρχει έλλειψη βλαστικών κυττάρων στη μήτρα τους, σύμφωνα με βρετανούς επιστήμονες. Είναι η πρώτη φορά που προτείνεται κάτι τέτοιο ως εξήγηση των συχνών αποβολών. Οι ερευνητές των Σχολών Ιατρικής και Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Γουόργουικ, με επικεφαλής τον καθηγητή μαιευτικής και γυναικολογίας Γιαν Μπρόζενς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Stem Cells», δήλωσαν ότι θα επιχειρήσουν πλέον να αναπτύξουν μια νέα θεραπεία, με βάση τα ευρήματά τους. Περίπου μία στις πέντε κυήσεις καταλήγει σε αποβολή, ενώ μία στις 100 γυναίκες εμφανίζει τουλάχιστον τρεις διαδοχικές αποβολές. Η έλλειψη βλαστικών κυττάρων στην μήτρα μπορεί να οδηγεί στην πρόωρη γήρανσή της και στην αποτυχία της εγκυμοσύνης. Οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να βρουν λύση στο προβλημα, βελτιώνοντας τον αριθμό και την λειτουργία των βλαστοκυττάρων. ΠΗΓΗ: protothema.gr

Το πρώτο φάρμακο που περιέχει βλαστοκύτταρα στον κόσμο ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάνοντας ένα τεράστιο βήμα προόδου στην αντιμετώπιση των σπάνιων παθήσεων. Το φάρμακο λέγεται Holoclar και εγκρίθηκε για την αντιμετώπιση της μέτριας έως σοβαρής ανεπάρκειας των επιχείλιων βλαστικών κυττάρων (LSCD), που οφείλεται σε φυσικά ή χημικά εγκαύματα στα μάτια. Είναι το πρώτο φάρμακο που συνιστάται για την αντιμετώπιση της νόσου, η οποία είναι σπάνια και μπορεί να κοστίσει την όραση. Όπως είχε εξηγήσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν και εισηγήθηκε να εγκριθεί το Holoclar, τα βλαστικά κύτταρα δρουν ως το σύστημα επιδιόρθωσης του οργανισμού. Τα επιχείλια βλαστικά κύτταρα βρίσκονται στο όριο ανάμεσα στον κερατοειδή και τον σκληρό χιτώνα του ματιού (ο σκληρός χιτώνας είναι το «άσπρο» του ματιού, ενώ ο κερατοειδής είναι διαφανής και βρίσκεται μπροστά από την κόρη και την ίριδα). Τα κύτταρα αυτά είναι σημαντικά για την αναγέννηση και την επούλωση των πληγών στην εξωτερική στοιβάδα του κερατοειδούς (επιθήλιο). Ωστόσο τα εγκαύματα στα μάτια μπορεί να τα καταστρέψουν, με συνέπεια την LSCD, η οποία υπολογίζεται ότι προσβάλλει 33 ανθρώπους ανά εκατομμύριο πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στα συμπτώματα της LSCD συμπεριλαμβάνονται πόνος, φωτοφοβία (επώδυνη ευαισθησία στο φως), φλεγμονή, υπερβολική ανάπτυξη νέων αγγείων στον κερατοειδή (κερατοειδική νεοαγγείωση), απώλεια της διαύγειας του κερατοειδούς και, τελικά, τύφλωση. Το Holoclarείναι ένα ανάλογο ζωντανού ιστού, που προορίζεται για μεταμόσχευση στο προσβεβλημένο μάτι έπειτα από την αφαίρεση του αλλοιωμένου επιθηλίου του κερατοειδούς. Το φάρμακο παρασκευάζεται με τη λήψη δείγματος από το υγιές τμήμα του κερατοειδούς του ασθενούς (το ελάχιστο που λαμβάνεται είναι 1-2 χιλιοστά), για να γίνει καλλιέργεια των κυττάρων στο εργαστήριο και μετά να τοποθετηθούν στο άρρωστο τμήμα του ματιού. Σύμφωνα με τον ΕΜΑ, μελέτες έδειξαν ότι το φάρμακο μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση στη μεταμόσχευση κερατοειδούς, αλλά και να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας μίας μεταμόσχευσης όταν το έγκαυμα έχει προκαλέσει εκτεταμένη βλάβη. Με το φάρμακο μειώνεται επίσης ο κίνδυνος απόρριψης του μοσχεύματος, ενώ δεν απαιτείται χειρουργική επέμβαση, αφού λαμβάνεται μόνο δείγμα του κερατοειδούς και δεν αφαιρείται εξ ολοκλήρου, οπότε διαφυλάσσεται και το υγιές τμήμα του. Γι’ αυτό τον λόγο είναι κατάλληλο και στις περιπτώσεις στις οποίες και τα δύο μάτια είναι προσβεβλημένα από την LSCD. Πηγή: tanea.gr

Η εν λόγω μελέτη διαπίστωσε ότι το μητρικό γάλα είναι πλούσιο σε βλαστοκύτταρα, τα οποία όχι μόνο περνούν στον παιδικό οργανισμό, αλλά επιπλέον τον επηρεάζουν άμεσα προστατεύοντάς τον από ασθένειες, όπως ο διαβήτης και η νόσος Πάρκινσον. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο New Scientist, ενώ εδώ και επτά χρόνια οι επιστήμονες είχαν ανακαλύψει ότι το μητρικό γάλα περιέχει έναν τύπο βλαστοκυττάρων, δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν αν είναι χρήσιμος για τα βρέφη ή αν απλώς περνούν σε αυτά από τον οργανισμό της μητέρας. Η Δρ. Χασιώτου και οι συνεργάτες της δημιούργησαν γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που έφεραν στον οργανισμό τους ένα γονίδιο, το οποίο κατόπιν ειδικού φωτισμού υποδείκνυε την ύπαρξη συγκεκριμένων κυττάρων. Όταν τα θηλυκά ποντίκια γέννησαν, οι ερευνητές τούς έδωσαν να θηλάσουν άλλα μικρά, οι μητέρες των οποίων δεν έφεραν το γονίδιο αυτό. Έτσι, αν εμφάνιζαν στον οργανισμό τους τα παραπάνω κύτταρα, οι επιστήμονες θα γνώριζαν ότι πέρασαν μέσω του μητρικού γάλακτος. Όπως διαπιστώθηκε μετά την ενηλικίωση των ποντικιών, τα βλαστοκύτταρα αυτά όχι μόνο είχαν περάσει στον οργανισμό τους, αλλά επιπλέον βρίσκονταν στο αίμα τους και σε πολλούς ιστούς, όπως ο εγκέφαλος, ο θύμος αδένας, το πάγκρεας, το ήπαρ και οι νεφροί. Ορισμένα μάλιστα παρήγαγαν σημαντικές πρωτεΐνες, όπως η ινσουλίνη. Η επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Χημείας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας στο Περθ, Φωτεινή Χασιώτου, μέλος της επιστημονικής ομάδας Χάρτμαν για τον Ανθρώπινο Θηλασμό, ερευνά ένα από τα σημαντικότερα μεταβολικά όργανα του σώματος, τον μαστό και το φυσικό προϊόν που παράγει, ένα «δώρο ζωής» για τη γυναίκα και το βρέφος. Η Ελληνίδα επιστήμονας αποφοίτησε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο το 2005 με πτυχίο στη Βιολογία και στη Μικροβιολογία. Στη συνέχεια μετανάστευσε στην Αυστραλία και ξεκίνησε το διδακτορικό της το 2006 στη Φυσιολογία Φυτών στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας (UWA). Έγινε μέλος της επιστημονικής ομάδας Χάρτμαν για τον Ανθρώπινο Θηλασμό και άρχισε ένα δεύτερο διδακτορικό στη φυσιολογία του θηλασμού, την κυτταρική σύνθεση του μητρικού γάλακτος και στον καρκίνο του μαστού. Η δεύτερη διδακτορική της διατριβή περιλαμβάνει πρωτοποριακές εκθέσεις, όπως η ανακάλυψη των πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων στο μητρικό γάλα και η ανάπτυξη εργαλείων για την αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του μαστού στις θηλάζουσες. Διηύθυνε επίσης νέα έρευνα στους μοριακούς καθοριστικούς παράγοντες του καρκίνου. Η έρευνά της επικεντρώνεται στα μητρικά κύτταρα που υπάρχουν στο μητρικό γάλα και τη συμμετοχή τους στην υγεία και τις ασθένειες. Διευθύνει επίσης μια ομάδα ερευνητών που επικεντρώνονται στην κατανόηση των αιτιών του καρκίνου και την ανάπτυξη καινοτόμων μη επεμβατικών θεραπειών για την ασθένεια αυτή. Η εστίασή της είναι ο καρκίνος του στήθους και του εγκεφάλου. ellines.com

με επικεφαλής την ομογενή Φωτεινή Χασιώτου, καθώς έδειξε ότι το μητρικό γάλα παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του σώματος των παιδιών, επειδή περιέχει βλαστοκύτταρα, τα οποία όχι μόνο περνούν στον παιδικό οργανισμό, αλλά επιπλέον τον επηρεάζουν άμεσα προστατεύοντάς τον από ασθένειες, όπως ο διαβήτης και το Πάρκινσον. Η επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Χημείας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας στο Περθ κυρία Φωτεινή Χασιώτου ανήκει στην ερευνητική ομάδα Χάρτμαν για τον Ανθρώπινο Θηλασμό και είναι επικεφαλής ομάδας που ερευνά ένα από τα σημαντικότερα μεταβολικά όργανα του σώματος, τον μαστό και το φυσικό «προϊόν που παράγει κάνοντας ένα «δώρο ζωής» στη γυναίκα αλλά και στο βρέφος της. Και η έρευνα έφερε τώρα στο φως μια άλλη άγνωστη πτυχή του «πολυπρόσωπου» αυτού οργάνου. Η Δρ Χασιώτου αποφοίτησε από το Αριστοτέλιο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακά στο πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας, για να ενταχθεί στη συνέχεια στην ομάδα Χάρτμαν. Η τελευταία της μελέτη πραγματοποιήθηκε επίσης στο πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας. Σύμφωνα με το «New Scientist», το συμπέρασμα της μελέτης είναι πολύ σημαντικό, επειδή τα βλαστοκύτταρα έχουν την ικανότητα να αναγεννιούνται και να μετατρέπονται σε οποιονδήποτε ιστό του ανθρώπινου σώματος, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται για θεραπευτική χρήση σε πολλές ασθένειες. Μάλιστα πριν από επτά χρόνια διαπιστώθηκε ότι το μητρικό γάλα περιέχει έναν τύπο βλαστοκυττάρων, όμως οι επιστήμονες δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν αν είναι χρήσιμος για τα βρέφη ή αν απλώς περνούν σε αυτά από τον οργανισμό της μητέρας. Κατά τη νέα μελέτη, οι ερευνητές με επικεφαλής τη Φωτεινή Χασιώτου δημιούργησαν γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που έφεραν στον οργανισμό τους ένα γονίδιο, το οποίο τους έδινε ένα κόκκινο φως υποδεικνύοντας την ύπαρξη συγκεκριμένων κυττάρων. Οταν τα θηλυκά ποντίκια γέννησαν, οι ερευνητές τούς έδωσαν να θηλάσουν άλλα μικρά, οι μητέρες των οποίων δεν έφεραν το γονίδιο αυτό. Ετσι, αν εμφάνιζαν στον οργανισμό τους τα παραπάνω κύτταρα, οι επιστήμονες θα γνώριζαν ότι πέρασαν μέσω του μητρικού γάλακτος. Οπως διαπιστώθηκε μετά την ενηλικίωση των ποντικιών, τα βλαστοκύτταρα αυτά όχι μόνο είχαν περάσει στον οργανισμό τους, αλλά επιπλέον βρίσκονταν στο αίμα τους και σε πολλούς ιστούς, όπως ο εγκέφαλος, ο θύμος αδένας, το πάγκρεας, το συκώτι και οι νεφροί. Ορισμένα μάλιστα παρήγαγαν σημαντικές πρωτεΐνες, όπως η ινσουλίνη, η έλλειψη της οποίας προκαλεί διαβήτη. enikos.gr

Αυτό αποκάλυψε o πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας Αχιλλέας Αναγνωστόπουλος κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα κατά της Λευχαιμίας και των Λεμφωμάτων (21 με 28 Ιουνίου). Είναι επείγουσα ανάγκη να ληφθούν από την Πολιτεία άμεσα μέτρα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας Τραπεζών Ομφαλικών Μοσχευμάτων", συμπλήρωσε ο κ. Αναγνωστόπουλος και πρόσθεσε: "Το Υπουργείο Υγείας πρέπει να ιδρύσει άμεσα δίκτυο Δημόσιων Τραπεζών στις μεγάλες πόλεις υπό την εποπτεία του Ε.Ο.Μ, καθώς η συλλογή 20.000 μοσχευμάτων θα έδιδε τη δυνατότητα μεταμόσχευσης στο 95% των ασθενών που αναζητούν δότη και δεν βρίσκουν". Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας στην Ελλάδα κάθε χρόνο έχουμε περίπου 100.000 γεννήσεις και τα ομφαλικά μοσχεύματα πετιούνται στα σκουπίδια τη στιγμή που μπορούσαν να σώσουν χιλιάδες συνανθρώπους μας. Μάλιστα σύμφωνα με τις τελευταίες επιστημονικές μελέτες σε ότι αφορά τα αλλογενή ομφαλικά μοσχεύματα αποδείχθηκε ότι είναι ισοδύναμα με συμβατούς εθελοντές δότες και στα παιδιά και στους ενήλικες. Στους ενήλικες χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικές μονάδες -από δύο διαφορετικούς ανθρώπους- και αυτό βοήθησε στην καλή εμφύτευση των αιμοποιητικών κυττάρων και στη μείωση του χρόνου απλασίας. Η χρησιμότητα των αλλογενών ομφαλικών μοσχευμάτων είναι ανεκτίμητης αξίας, επειδή μπορεί να ξεπερασθεί το πρόβλημα της έλλειψης δοτών! Από αυτούς που χρειάζονται δότες το 1/3 τους βρίσκει από την οικογένεια, το 1/3 από ξένους εθελοντές δότες και το υπόλοιπο 1/3 δεν βρίσκει και χάνει την ευκαιρία της μεταμόσχευσης και της ζωής! Δεδομένου ότι οι γεννήσεις παιδιών φτάνουν τις 100.000 κάθε χρόνο, η δωρεά ομφαλικών μοσχευμάτων σε Δημόσιες Τράπεζες θα έλυνε το πρόβλημα για όλα τα παιδιά και τους ενήλικες που πρέπει να υποβληθούν σε μεταμόσχευση και δεν βρίσκουν δότη στην οικογένεια ή εθελοντή. Αν ληφθεί υπόψη ότι η ιδιωτική κατάθεση ομφαλικού μοσχεύματος δεν έχει επιστημονική βάση, δηλαδή το μόσχευμα δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί επωφελώς για το ίδιο το παιδί από το οποίο προέρχεται, τότε η ανάγκη λήψης μέτρων από την Πολιτεία είναι επείγουσα. Το ομφαλικό μόσχευμα του ασθενούς δεν είναι κατάλληλο για μεταμόσχευση προς τον ίδιο, επειδή είτε πάσχει σίγουρα και το ίδιο (σε κληρονομικές παθήσεις) είτε πάσχει δυνητικά (σε περιπτώσεις εμφάνισης της λευχαιμίας τα πρώτα έτη της ζωής). Επιπλέον, σε περιπτώσεις λευχαιμιών το αυτόλογο μόσχευμα (από τον ίδιο τον ασθενή) υστερεί του αλλογενούς (από άλλον άνθρωπο) επειδή στερείται αντιλευχαιμικής δράσης. Να σημειωθεί ότι στην Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία, που αποτελεί το 80% των λευχαιμιών της παιδικής λευχαιμίας και ιάται σε ποσοστό 75% με τη συμβατική θεραπεία, η αυτόλογη μεταμόσχευση έχει καταργηθεί ως αναποτελεσματική. Τα αποτελέσματά της είναι ισοδύναμα της συμβατικής χημειοθεραπείας. Το Υπουργείο Υγείας πρέπει άμεσα να ιδρύσει δίκτυο Δημόσιων Τραπεζών στις μεγάλες πόλεις ( π.χ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, κ.α.) υπό την εποπτεία του ΕΟΜ. Μάλιστα η συλλογή μόνο 20.000 μοσχευμάτων θα έδιδε τη δυνατότητα μεταμόσχευσης στο 95% των ασθενών που αναζητούν δότη και δεν βρίσκουν! Οι ιδιωτικές τράπεζες Ομφαλικών Μοσχευμάτων δεν είναι χρήσιμες, είναι παράνομες (απαγορεύει τη λειτουργία τους ο νόμος περί μεταμοσχεύσεων), ασυδοτούν και παραπληροφορούν τους γονείς, είναι καθαρές εμπορικές επιχειρήσεις. Τα μοσχεύματα που συλλέγουν δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από τους μεταμοσχευτές, ακόμη και αν συνέβαινε να χρειασθεί κάτι τέτοιο, για λόγους δεοντολογίας, νομικούς και κυρίως βιωσιμότητας του μοσχεύματος. Όσοι έχουν την ευθύνη να προστατεύουν την υγεία και τα συμφέροντα των πολιτών πρέπει να δράσουν χωρίς άλλη καθυστέρηση. Οι ζωές που χάνονται δεν μπορούν να περιμένουν", τόνισε χαρακτηριστικά ο κ Αναγνωστόπουλος. Στην κατεύθυνση αυτή όπως ανακοίνωσε ο κ Αναγνωστόπουλος η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία διοργανώνει Ημερίδα την 1η Νοεμβρίου 2008 στο ξενοδοχείο Caravel με θέμα: "Ομφαλικά Μοσχεύματα σήμερα και αύριο: λειτουργικά, κοινωνικά και ηθικά προβλήματα". Στην περίπτωση της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας τα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρα αισιόδοξα. Η ιατρική άλλαξε τη φυσική πορεία της νόσου με το σχεδιασμό ενός νέο φαρμάκου imatinib (Glivec), που στοχεύει στη μοριακή βλάβη που υπάρχει στο DNA του ασθενούς. Είναι ο πρώτος αναστολέας της τυροσινικής κινάσης. Άνοιξε το δρόμο σε παρόμοια φάρμακα για ποικιλία νεοπλασματικών παθήσεων (λεμφώματα κ. α.). "Η εμπειρία των τελευταίων επτά χρόνων μας δείχνει, διευκρίνισε ο πρόεδρος της Αιματολογικής Εταιρείας ότι ασθενείς που ζούσαν παλαιότερα λίγα χρόνια και είχαν πιθανότητα ίασης μόνο με τη μεταμόσχευση, τώρα ζουν φυσιολογικά και χωρίς επίπονες θεραπείες με μικρά ποσοστά αποτυχίας". Πρόσφατα η ιατρική έβαλε ακόμη δύο δυνατά όπλα στη φαρέτρα της κατά της λευχαιμίας. Το Sprycel (Dasatinib), ένας νέος πολύ ισχυρός αναστολέας τυροσινικής κινάσης, που χρησιμοποιείται ήδη σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια μυελογενή λευχαιμία ή οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας, με ανθεκτικότητα ή δυσανεξία στο Glivec (imatinib) και σε άλλες προηγούμενες θεραπείες και το Tasigna (Nilotinib) που ξεκίνησε λίγο αργότερα. Οι αναστολείς της τυροσινικής κινάσης δρουν σε πολλαπλά βιολογικά μονοπάτια και σύμφωνα και με τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν σε πρόσφατα διεθνή και ελληνικά Συνέδρια της Αιματολογίας παρέχουν σημαντικές και διαρκείς αιματολογικές και κυτταρογενετικές ανταποκρίσεις σε αυτούς τους ασθενείς. Όλα αυτά μαζί είναι καλά νέα για τους ασθενείς. Η μεταμόσχευση εξακολουθεί να θεωρείται ακόμη η μοναδική μέθοδος που επιφέρει ίαση αλλά λόγω μεγάλης τοξικότητας χρησιμοποιείται μετά από αποτυχία των φαρμάκων (αναστολείς της τυροσινικής κινάσης). Η οξεία μυελοβλαστική λευχαιμία είναι συχνότερη στους ενήλικες και η επίπτωσή της αυξάνει με την ηλικία. Η θεραπεία της βασίζεται στην εντατική χημειοθεραπεία και σε μεγάλο βαθμό στην μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει σταθερή αύξηση του ποσοστού επιβίωσης κυρίως για τους νεότερους ασθενείς, που μπορούν να υποβληθούν σ’ αυτές τις θεραπείες. Τα ποσοστά ίασης γενικά κυμαίνονται από 30-45% και αυξάνουν με τη μεταμόσχευση στελεχιαίων αιμοποιητικών κυττάρων. Τα νεότερα επιτεύγματα της επιστήμης αφορούν μονοκλωνικά αντισώματα και εξειδικευμένα φάρμακα που απευθύνονται στοχευμένα στα λευχαιμικά κύτταρα και στις γενετικές βλάβες που φέρουν, αποφεύγοντας έτσι τις επιπλοκές της χημειοθεραπείας. Σαν παράδειγμα η χρήση της ουσίας ρετινοϊκό οξύ (Versanoid) μετέτρεψε την οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία στην πιο ιάσιμη μορφή οξείας λευχαιμίας, ποσοστά επιτυχίας > 80%. Ενισχυτικά δρα σε υποτροπές και το αρσενικό. Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα στην οξεία μυελοβλαστική λευχαιμία σε ασθενείς με φυσιολογικό καρυότυπο: αν βρούμε τη γενετική διαταραχή FLT3-ITD αρνητική και την NPM μεταλλαγμένη, τότε η 5ετής επιβίωση χωρίς νόσο ξεπερνάει το 60% με συμβατική χημειοθεραπεία και δεν απαιτείται πια μεταμόσχευση σε πρώτη πλήρη ύφεση, όπως συνήθως γινόταν έως τώρα. Ενισχύεται η υπόθεση της αιτιολογικής σχέσης μικροοργανισμών και λευχαιμιών ή λεμφωμάτων Ο ρόλος των παθογόνων μικροοργανισμών στη δημιουργία λεμφωμάτων και λευχαιμιών ολοένα και εμφανίζεται μεγαλύτερος. Στη Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία πρόσφατα in vitro δεδομένα και επιδημιολογικές μελέτες παρέχουν ενδείξεις για το ρόλο λοιμώξεων από κοινά παθογόνα μικρόβια (βακτήρια και ιοί) στην παθογένεση της. Ισχυρές ενδείξεις για το ρόλο κοινών μικροβίων στην παθογένεση των λεμφωμάτων ενισχύθηκε τελευταία, π.χ. λεμφώματα οφθαλμού και λοιμώξεις από Chlamydia. Σε αυτά έχουμε ύφεση του λεμφώματος με αντιβιοτικά (τετρακυκλίνη) για τα χλαμύδια. Πρόσφατα αναδείχθηκε με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο η παρουσία χλαμυδίων μέσα στα νεοπλασματικά κύτταρα. Η στελέχωση των υπαρχόντων Τμημάτων έχει μειωθεί δραματικά σε νοσηλευτικό, υπολείπεται σε ιατρικό και λοιπό επιστημονικό προσωπικό και διοικητική υποστήριξη. Χρειάζονται επειγόντως διορισμοί και δημιουργία νέων χώρων.

Μπορεί, άραγε, η έμμηνος ρύση να σώσει τη ζωή της γυναίκας; Ναι, υποστηρίζει η εταιρεία Cryo-Cell Interna-tional. Το αίμα περιέχει βλαστοκύτταρα που μελλοντικά ίσως χρησιμοποιηθούν για θεραπευτικούς στόχους. Η εταιρεία, βέβαια, δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα ούτε μία επιστημονική εργασία που να επαληθεύει τον ισχυρισμό της. Με το σλόγκαν «Το μηνιαίο θαύμα σας» προσφέρεται να συλλέξει και να αποθηκεύσει τα πολύτιμα κύτταρα έτσι ώστε η γυναίκα να τα χρησιμοποιήσει όποτε παραστεί ανάγκη. Η Cryo-Cell δεν είναι παρά μία από τις πολλές επιχειρήσεις που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν εμπορικά τις πολλές υποσχέσεις που δίνουν τα βλαστοκύτταρα. Εδώ και πολλά χρόνια, βέβαια λειτουργούσαν εταιρείες που αναλάμβαναν την αποθήκευση αίματος από τον ομφάλιο λώρο. Ομως οι νέες υπηρεσίες που προσφέρονται σήμερα έχουν μεγαλύτερη απήχηση στο ευρύ κοινό καθώς αποτείνονται και στους ανθρώπους που δεν πρόκειται να αποκτήσουν παιδί. Σήμερα, οι εταιρίες προσφέρονται να συλλέξουν και να αποθηκεύσουν βλαστοκύτταρα από το αίμα ενηλίκων, από το λίπος που αφαιρείται κατά τις επεμβάσεις λιποαναρρόφησης, από τους νεογιλούς, τα παιδικά δόντια, όταν πέσουν, ακόμα και από τα έμβρυα που μένουν «στα αζήτητα» των κλινικών τεχνητής γονιμοποίησης. Από την άλλη, πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να το σκεφθούν καλά, προτού δαπανήσουν εκατοντάδες ή χιλιάδες δολάρια, για να αγοράσουν τέτοια προγράμματα αφού δεν είναι διόλου βέβαιο ότι αυτά τα βλαστοκύτταρα είναι τελικώς τόσο χρήσιμα. «Σήμερα, στον τομέα της Ιατρικής με βλαστοκύτταρα, αντιμετωπίζουμε ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο αφορά κυρίως τη διαφήμιση», τονίζει ο Κρίστοφερ Σκοτ, διευθυντής του «Προγράμματος Βλαστοκυττάρων στην Κοινωνία» του πανεπιστημίου Στάνφορντ. «Κάποιες από τις εταιρείες που ασχολούνται με το θέμα σχοινοβατούν ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα». Οι επιχειρήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι μικρές και με αμφίβολο οικονομικό υπόβαθρο, προσπαθούν να κερδίσουν από τον ενθουσιασμό που έχουν προκαλέσει οι ιατρικές διαπιστώσεις σχετικά με τις ικανότητες των βλαστοκυττάρων. Ετσι εμφανίζονται σαν «βιολογικές ασφαλιστικές εταιρείες». Τα κύτταρα που συλλέγονται από ένα άτομο ενδεχομένως μελλοντικά να βοηθήσουν στην ίασή του από κάποιο νόσημα, χωρίς να υπάρχει φόβος απόρριψης των ιστών από το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι τιμές Η τιμή για τη συλλογή και αποθήκευση κυττάρων κυμαίνεται από 499 μέχρι 7.500 δολάρια αναλόγως της εταιρείας που την αναλαμβάνει. Επιπροσθέτως υπάρχει ετήσιο κόστος για τη φύλαξή τους σε υγρό άζωτο που κυμαίνεται από 89 έως 699 δολάρια ετησίως. Οι εταιρείες συμβουλεύουν τους πελάτες να μην περιμένουν ούτε λεπτό. Η Cryo-Cell, παραδείγματος χάρη, υποστηρίζει ότι αν και κάθε γυναίκα έχει δεκάδες φορές έμμηνο ρύση προτού μπει στην κλιμακτήριο, τα κύτταρα των πιο νεαρών κοριτσιών είναι «πιο γερά». Οπως και να έχει, αγοράζοντας τέτοια «προϊόντα» το πολύ πολύ να χάσουμε τα λεφτά μας. Οι επιστήμονες, πάντως, λένε ότι είναι εξαιρετικά απίθανο κάποιος να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει τα αποθηκευμένα κύτταρα. Αλλωστε, η τεχνολογία ίσως εξελιχθεί τόσο πολύ ώστε να μη χρειάζονται τα κύτταρα που αποθηκεύονται σήμερα, όταν ο «ιδιοκτήτης» τους αρρωστήσει σε δέκα ή είκοσι χρόνια. Πρόσφατα, οι ερευνητές βρήκαν τρόπο παραγωγής βλαστοκυττάρων από δερματικά κύτταρα. Κατά συνέπεια μελλοντικά θα μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να αποκτά τον αναγκαίο ιστό τη στιγμή που θα παραστεί η ανάγκη. Οι εταιρείες στις ιστοσελίδες τους, βέβαια, αναφέρουν ότι στο μέλλον κάθε ασθένεια θα θεραπεύεται με τη βοήθεια βλαστοκυττάρων. Από την άλλη, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να αργήσει πολύ. Η εταιρεία StemLifeLine, συλλέγει βλαστοκύτταρα από τα πλεονάζοντα έμβρυα στις κλινικές τεχνητής γονιμοποίησης. Τα κύτταρα, που κοστίζουν σε κάθε ζευγάρι 4 χιλιάδες δολάρια, δεν είναι γενετικώς όμοια με αυτά των γονιών ή των άλλων παιδιών τους και συνεπώς είναι αμφίβολη η χρησιμότητά τους. Αλλες τράπεζες βλαστοκυττάρων ασχολούνται με ενήλικα βλαστοκύτταρα, που υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα, σε όλη τη ζωή μας. Υποτίθεται ότι μπορούν να εξελιχθούν σε διάφορους ιστούς. Ομως, και αυτό είναι αβέβαιο. Τα βλαστοκύτταρα στην πολφό των νεογιλών εξελίσσονται σε τμήμα δοντιού αλλά κανείς δεν γνωρίζει κατά πόσο μπορούν να «δώσουν» κύτταρα άλλων ιστών, να γίνουν δηλαδή, νευρώνες ή μυϊκά κύτταρα. Κι όμως, οι εταιρείες που προσφέρονται να αποθηκεύσουν τέτοια δόντια υποστηρίζουν ότι κάποια στιγμή με αυτά τα βλαστοκύτταρα θα θεραπεύονται τα πάντα: από τη Νόσο του Πάρκινσον μέχρι τους τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού. Αντίθετα, τα βλαστοκύτταρα του αίματος ομφάλιου λώρου έχουν ήδη αντικαταστησει τις μεταμοσχεύσεις νωτιαίου μυελού σε περιπτώσεις καρκίνου ή άλλων ασθενειών. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι τέτοια κύτταρα εξελίσσονται σε νευρώνες, σε κύτταρα αιμοφόρων αγγείων, καθώς και σε παγκρεατικά. Παρ’ όλα αυτά, πέρυσι τον Ιανουάριο, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής αποθάρρυνε τους γονείς από το να φυλάσσουν το αίμα του ομφάλιου λώρου ως «βιολογική ασφάλεια» ενός υγιούς παιδιού. Οι πιθανότητες να χρειαστεί το αίμα είναι ελάχιστες και κυμαίνονται από μία στις χίλιες έως μία στις 200 χιλιάδες. Τα κύτταρα που συλλέγονται από αίμα ενηλίκων, από την εταιρεία NeoStem, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακριβώς όπως οι άλλοι τύποι βλαστοκυττάρων επειδή συλλέγονται με τον τρόπο που χρησιμοποιείται για τη λήψη κυττάρων από δωρητές νωτιαίου μυελού. Πολλοί ειδικοί, πάντως, επιμένουν ότι δεν υπάρχει λόγος αποθήκευσης των ενηλίκων βλαστοκυττάρων, αφού η συλλογή τους είναι δυνατή ακόμα και από αρρώστους, ενώ εξελίσσονται οι μέθοδοι χρήσης κυττάρων από μερικώς συμβατούς δότες. Χρήματα δεν επιστρέφονται Νεότερη «δεξαμενή βλαστοκυττάρων» είναι το αίμα της εμμήνου ρύσεως, για το οποίο γνωρίζουμε ελάχιστα. Η συλλογή και επεξεργασία του, από την Cryo-Cell, κοστίζει 499 δολάρια και η φύλαξη του 99 δολάρια ετησίως. Η εταιρεία, όμως, δεν επιστρέφει τα χρήματα ακόμα και αν δεν καταφέρει να απομονώσει βλαστοκύτταρα. Μία εργασία για τα καινούργια αυτά ελπιδοφόρα κύτταρα δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση Τhe Journal Of Translational Medicine από ομάδα ερευνητών που ασχολείται με την ολιστική ιατρική. Εκεί αναφέρεται ότι αυτά τα αδιαφοροποίητα κύτταρα αναπτύσσονται πολύ γρήγορα «πολύ πιο γρήγορα από ότι του ομφάλιου λώρου ή του νωτιαίου μυελού. Ομως, τα συμπεράσματά βασίζονται στην ανάλυση δείγματος από μία, μόνο, γυναίκα. Τα πνευματικά δικαιώματα της ανακάλυψης τα κατέχει η ΜediStem Laboratories, ιδιοκτήτρια κλινικής θεραπειών με βλαστοκύτταρα στην Κόστα Ρίκα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί εκεί, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα εγκριθούν προς εφαρμογή στις ΗΠΑ. Η Cryo-Cell υποστηρίζει ότι τα κύτταρα που συλλέγει και αποθηκεύει από το αίμα της εμμήνου ρύσεως μπορούν να εξελιχθούν σε διαφορετικούς τύπους ιστού. Ομως η εργασία που έχει γίνει μέχρι σήμερα αφορά τα μοριακά χαρακτηριστικά των κυττάρων και δεν έγινε σε πειραματόζωα. Τι κρύβει το μέλλον; Θα δούμε. Μεγάλος ο ενθουσιασμός των ερευνητών Τα βλαστοκύτταρα ή αδιαφοροποίητα κύτταρα έχουν την ικανότητα να εξελίσσονται στις δομικές μονάδες οποιουδήποτε ιστού του ανθρώπινου οργανισμού. Επί του παρόντος χρησιμοποιούνται στην αποκατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος έπειτα από εντατική χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες, αγωγές που ακολουθούνται κατά κύριο λόγο για την αντιμετώπιση κάποιων αιματολογικών καρκίνων. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι μπορούν να εξελιχθούν σε κύτταρα παραγωγής αίματος στον νωτιαίο μυελό ή το κυκλοφορικό σύστημα. Μεταμοσχεύσεις τέτοιων κυττάρων, που συνήθως ονομάζονται μεταμοσχεύσεις νωτιαίου μυελού, χρησιμοποιούνται και για την καταπολέμηση άλλων νοσημάτων του ανοσοποιητικού συστήματος ή του μεταβολισμού. Ομως ο ενθουσιασμός που περιβάλλει τον ερευνητικό τομέα οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά για τη θεραπεία ανίατων, σήμερα, νοσημάτων όπως είναι η Νόσος του Πάρκινσον ή ο διαβήτης. Μέχρι στιγμής στο στόχαστρο των επιστημόνων βρίσκονται τα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα που λαμβάνονται από έμβρυα, αλλά και τα λεγόμενα ενήλικα βλαστοκύτταρα γεννούν πολλές ελπίδες. Πηγή: The New York Times

— Αν ένα παιδί πάσχει από λευχαιμία ή άλλη κακοήθη νόσο του αίματος η οποία απαιτεί μεταμόσχευση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία του τα λεγόμενα «βλαστοκύτταρα»; — Ασφαλώς όχι. Η αυτόλογη μεταμόσχευση δεν έχει έννοια σε αυτές τις περιπτώσεις. Ψάχνουμε πάντα για συμβατό μόσχευμα από άλλο παιδί, υγιές, πιθανώς αδελφάκι. Εμείς έχουμε κάνει 19 μεταμοσχεύσεις στη μονάδα μας, χρησιμοποιώντας τις 9 φορές μόσχευμα από άλλα παιδιά που έχουμε βρει σε δημόσιες τράπεζες «βλαστοκυττάρων» –όπως είναι γνωστές– σε Αμερική, Ισπανία ή Ιταλία. Για τις υπόλοιπες 10 χρησιμοποιήσαμε συμβατό μόσχευμα από αδελφό ή αδελφή. — Η συντριπτική πλειονότητα των γονέων, όμως, προτιμούν τις ιδιωτικές τράπεζες. Τι αποτέλεσμα έχει αυτή η πρακτική; — Στην πραγματικότητα τα «βλαστοκύτταρα» αυτά δεν μπορούν, όπως έχουν τα πράγματα, να χρησιμοποιηθούν για κανέναν. Εμείς δεν γνωρίζουμε την ιστοσυμβατότητά τους, επειδή οι ιδιωτικές τράπεζες δεν ασχολούνται με αυτό κι έτσι δεν μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Τόσο η Αιματολογική Εταιρεία όσο και εγώ είμαστε εντελώς αντίθετοι με τις ιδιωτικές τράπεζες κι έχουμε κατ’ επανάληψη εκφράσει τις απόψεις μας στο υπουργείο Υγείας, χωρίς αποτέλεσμα. Πρόσφατα, απαγορεύτηκε και στην Ιταλία η λειτουργία τους. Η διεθνής τάση είναι υπέρ της κατάργησης των ιδιωτικών τραπεζών όπως λειτουργούν σήμερα. Πρέπει να αποκατασταθεί η κοινωνική αλληλεγγύη κι αυτό σημαίνει ότι τα «βλαστοκύτταρα» πρέπει να φυλάσσονται χωρίς κόστος για τον δότη και να είναι διαθέσιμα σε αυτόν που τα χρειάζεται με απόλυτη προτεραιότητα. Αν τα «κρύβουμε» είναι μη χρησιμοποιήσιμα και δεν έχουμε τέτοια πολυτέλεια για πολύτιμα μοσχεύματα. — Λέγεται ότι μπορούμε, στο μέλλον από βλαστοκύτταρα να φτιάξουμε ιστούς ή όργανα π.χ. καρδιές. Αυτός δεν είναι αρκετός λόγος για να δοθούν προς φύλαξη βλαστοκύτταρα; — Πρόκειται για παραπληροφόρηση. Τα λεγόμενα βλαστοκύτταρα – δεν πρόκειται για βλαστοκύτταρα, αλλά για στελεχιαία ή αρχέγονα κύτταρα– δεν είναι κατάλληλα για τέτοιους σκοπούς. Εκεί μπορούν να χρησιμοποιηθούν κύτταρα από τον μυελό των οστών του κάθε ασθενούς και, επομένως, δεν έχουμε ανάγκη το αίμα του ομφάλιου λώρου και τα κύτταρα που περιέχει. Ηδη σε συνεργασία με το Ωνάσειο χρησιμοποιούμε τέτοιες τεχνικές σε εμφραγματίες και δεν είναι κάτι άγνωστο στην Ελλάδα. Δεν έχει, όμως, καμία σχέση με τα «βλαστοκύτταρα»! — Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπ. Υγείας σκέπτεται να καλύψει τις δαπάνες φύλαξης βλαστοκυττάρων, μέσω των ασφαλιστικών Ταμείων. Τι γνώμη έχετε; — Θεωρώ αδιανόητο κάτι τέτοιο. Προτιμώ να μην το σχολιάσω.

H καταστροφή των εμβρύων αποτελεί την αιχμή του δόρατος των επιχειρημάτων των Xριστιανών πολέμιων της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης των ερευνών στις HΠA. H δεύτερη καινοτόμος μέθοδος αφορά το χειρισμό των εμβρύων, ώστε αυτά να είναι ικανά να ενσωματωθούν στη μήτρα και να δημιουργήσουν νέους, υγιείς ιστούς. Aν και η μέθοδος δημιουργίας αρχέγονων κυττάρων χωρίς να βλάπτεται το έμβρυο δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη σε ανθρώπους, η γενετική συνάφεια των ποντικών με τον άνθρωπο ενισχύει τις ελπίδες των γενετιστών. «Γιατί η μέθοδος αυτή δεν θα αποδειχθεί αποτελεσματική στους ανθρώπους», λέει η Eμβρυολόγος του Πανεπιστημίου Nτιούκ της Bόρειας Kαρολίνας, Mπρίγκιτ Xόγκαν. Θα προκαλέσει διχασμό; Eάν η μέθοδος είναι αποτελεσματική στον άνθρωπο, η πιστοποίηση του οποίου θα απαιτήσει πολλούς μήνες, η τεχνική μπορεί να διχάσει το κίνημα κατά των αμβλώσεων σε αυτούς που υποστηρίζουν ή απορρίπτουν την τεχνητή γονιμοποίηση, καθώς οι αντιρρήσεις των ευσεβών θα αφορούν πλέον την ίδια τη δημιουργία εμβρύων και όχι πια την καταστροφή τους για επιστημονικά πειράματα. Mέχρι σήμερα, ο μόνος τρόπος συλλογής ανθρώπινων βλαστοκυττάρων υπήρξε η διάρρηξη του εμβρύου, προτού αυτό ενσωματωθεί στη μήτρα. Στο στάδιο αυτό το έμβρυο ονομάζεται βλαστοκύστη, ενώ από αυτήν συλλέγεται ο κυτταρικός πυρήνας, του οποίου τα κύτταρα δημιουργούν όλους τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος. Συγκομιδή κυτταρικών πυρήνων H δεύτερη εναλλακτική μέθοδος αφορά τη συγκομιδή κυτταρικών πυρήνων από δερματικά κύτταρα του ασθενούς και η έγχυσή τους σε ανθρώπινο ωάριο, του οποίου ο πυρήνας έχει προηγουμένως αφαιρεθεί. Tο ωάριο αναπτύσσεται έτσι σε βλαστοκύστη, από την οποία μπορούμε να εξασφαλίσουμε εμβρυακά κύτταρα με τη συνήθη μέθοδο. Oι επικριτές της μεθόδου αυτής τονίζουν ότι αυτή η αντικατάσταση πυρήνων δημιουργεί έμβρυα, με μοναδικό στόχο την καταστροφή τους. Για να αντιμετωπίσει τις επικρίσεις αυτές, ο δρ Aλεξάντρ Mάισνερ του Iνστιτούτου Oυάιτχεντ στη Mασαχουσέτη των HΠA δημιούργησε έμβρυα ποντικών για αντικατάσταση πυρήνων. Tα έμβρυα αυτά έχουν την εγγενή δυνατότητα να μεταμοσχεύονται στη μήτρα. Oι επιστήμονες του Iνστιτούτου κατάφεραν έτσι να διακόψουν τη λειτουργία ενός γονιδίου στον πυρήνα του κυττάρου του δότη, που είναι αναγκαίο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταμόσχευσης. H λειτουργία του γονιδίου επαναφέρθηκε αμέσως μετά από την επιστημονική ομάδα.