kiriaki1

Προσοχή και Επιβράβευση (απο 18 μηνών) Πολλές φορές παρατηρείται ότι οι γονείς δίνουν ασυνείδητα περισσότερη προσοχή στα παιδιά τους όταν αυτά κάνουν "αταξίες". Έτσι τα παιδιά επαναλαμβάνουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές μόνο και μόνο επειδή ενισχύεται αυτή η ανεπιθύμητη συμπεριφορά τους απο την προσοχή που τους δίνεται. Μια πιό έντονη αντιδράση (πιο δυνατή φωνή) και με περισσότερες φράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το απαγορευμένο ή επικίνδυνο π.χ. "τι κανεις εκεί? δεν σου είπα ότι ποτέ δεν το κάνουμε αυτό?", σε σχέση με πιό ήπιες αντιδράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το επιθυμητό, στρέφουν τα παιδιά στο να έχουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές απλά και μόνο για να εισπράξουν έτσι την μέγιστη αντίδραση/έκφραση συναισθήματος (και άρα εγγύτητα) του γονιού τους. Μερικά βήματα για να μεταφέρετε με τον κατάλληλο τρόπο τι επιτρέπεται και τι όχι είναι οι εξής: Ένα ευγενικό"όχι" και μια πολύ σύντομη αιτιολογία αρκούν: "προσέχουμε τους άλλους" ή"μόνο οι μεγάλοι ανοίγουν και κλείνουν τις πόρτες", "προσέχουμε τους άλλους" και θα μεταφέρουν με τον καλύτερο τρόπο στο παιδί ότι η συμπεριφορά του ήταν ανεπιθύμητη. Εάν το παιδί σας είναι μικρότερο των 2 ετών, αρκεί απλώς να πάρετε το χεράκι του απαλά και να το καθοδηγήσετε στο επόμενο βήμα χωρίς κάποια άλλη επεξήγηση: Αμέσως μετά δείξτε ή πείτε στο παιδί σας τι θα ήταν καλό να κάνει σε αυτή την περίπτωση. Κρατήστε το απο το χέρι, έχοντας σταματήσει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του και πείτε του: "ρώτα με αν μπορείς να ανοιξεις την πόρτα", "περίμενέ με να βγούμε μαζί έξω" "πες του παρακαλώ μου δίνεις το παιχνίδι?" τονίζοντας την θετική έκβαση που θα μπορούσε να έχει μια κατάσταση ( το γεγονός ότι με αυτό τον τρόπο θα πετύχει αυτό που θέλει - να ανοίξει την πόρτα ή να βγεί έξω). Επιβραβεύετε αμέσως και σχετικά έντονα για μια επιθυμητή συμπεριφορά π.χ: εάν σας περιμένει να ανοίξετε εσείς την πόρτα, ή σας κοιτάει/ρωτάει πριν ανοίξει το ντουλάπι, ή διστάσει να χτυπήσει ένα άλλο παιδί έστω και για ένα δύο δευτερόλεπτα και πάλι σας κοιτάει, πείτε "μπράβο σου που με περιμένεις", "μπράβο σου που δεν ανοίγεις το ντουλάπι", "μπράβο που το σκέφτηκες και πρόσεξες την/τον ..." . Επαναλαμβάνοντας αυτά τα βηματάκια σε βάθος χρόνου θα βοηθήσετε το παιδί σας να καταλάβει με ποιά συμπεριφορά θα αποκτάει αυτό που θέλει, καθώς και ποιά συμπεριφορά είναι επιθυμητή. Στην περίπτωση που το παιδί σας παρουσιάζει κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά θα χρειαστεί να το καθοδηγήσετε σε μια επιθυμητή συμπεριφορά, δίνοντας του προσοχή και επιβραβεύοντάς το με τους κατάλληλους τρόπους. Μέσω της επιβράβευσης θα το βοηθήσετε και να αναπτύξει πιό εύκολα τον αυτοέλεγχό του, γεγονός που ωφελεί τα παιδιά σημαντικά σε όλους τους τομείς - στο να διεκδικούν αυτό που επιθυμούν με τον κατάλληλο τρόπο και στο να έχουν καλές σχέσεις με τους φίλους τους. Μην επιβραβεύετε κάθε φορά με υλικά αγαθά. Το παιδί σας ίσως συνδέσει τη θετική συμπεριφορά του με την υλική επιβράβευση και μπορεί να φέρεται θετικά μόνο όταν ξέρει ότι θα υπάρχει επιβράβευση τέτοιου είδους. Μια τεράστια αγκαλιά, φιλάκια, περισσότερο παιχνίδι και η έκφραση της χαράς του γονιού, είναι πάντα η καλύτερη ανταμοιβή που μπορεί να έχει ένα παιδί. Ένα ιδιαίτερο χτένισμα που θα κάνει η μαμά στην κόρη ή η διδασκαλία ενός φοβερού κόλπου στο ποδόσφαιρο που μπορεί να δείξει ο μπαμπάς στο γιό του, είναι επίσης ιδανικά. Σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές που επιμένουν, όπως το δάγκωμα πχ. φτιάξτε ή αγοράστε ένα βιβλιαράκι με κενές σελίδες (για το σχολείο) ή ένα λευκό πίνακα ή κάδρο (για το σπίτι) στο οποίο θα κολλάτε απο ένα ωραίο αυτοκόλλητο που εκείνο έχει διαλέξει κάθε φορά που το παιδί σας έχει την επιθυμητή συμπεριφορά. Θυμίζετε στο παιδί σας καθημερινά που θα μπορούσατε να βρείτε ωραία αυτοκόλλητα έτσι ώστε να υπάρχει μία διαρκής υπενθύμιση της θετικής έκβασης που θα μπορούσε να έχει κάθε μέρα. Κάντε μια λίστα με τις αγαπημένες δραστηριότητες (π.χ. Λούνα πάρκ, ζωολογικός Κήπος, ποδόσφαιρο) ή αγαπημένα αντικείμενα (π.χ. βιβλία ή μπαλίτσες) του παιδιού σας και προγραμματίστε να τις κάνετε ή να τα προμηθευτείτε, απο μία κάθε εβδομάδα στην οποία έχει μαζέψει π.χ. 3 αυτοκόλλητα ή εάν για μέρες δεν έχει παρουσιάσει καμία απο τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Προσπαθήστε να είστε σταθεροί. Μην δίνετε στο παιδί σας αυτοκόλλητα ή άλλες επιβραβεύσεις εάν αυτό δεν τήρησε τη συμφωνία του. Έτσι θα αισθανθεί το αρνητικό αποτέλεσμα μιας αρνητικής πράξης και με αυτό τον τρόπο θα έχει κίνητρο να την αποφύγει την επόμενη φορά. Αποφεύγετε να επιβραβεύετε το παιδί σας με φαγώσιμα είδη, γιατί με αυτόν τον τρόπο αποκτά η σχέση του με το φαγητό ένα διαφορετικό, πιο περίπλοκο χαρακτήρα που θα το δυσκολέψει αργότερα στη ζωή του.

Προσοχή και Επιβράβευση (απο 18 μηνών) Πολλές φορές παρατηρείται ότι οι γονείς δίνουν ασυνείδητα περισσότερη προσοχή στα παιδιά τους όταν αυτά κάνουν "αταξίες". Έτσι τα παιδιά επαναλαμβάνουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές μόνο και μόνο επειδή ενισχύεται αυτή η ανεπιθύμητη συμπεριφορά τους απο την προσοχή που τους δίνεται. Μια πιό έντονη αντιδράση (πιο δυνατή φωνή) και με περισσότερες φράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το απαγορευμένο ή επικίνδυνο π.χ. "τι κανεις εκεί? δεν σου είπα ότι ποτέ δεν το κάνουμε αυτό?", σε σχέση με πιό ήπιες αντιδράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το επιθυμητό, στρέφουν τα παιδιά στο να έχουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές απλά και μόνο για να εισπράξουν έτσι την μέγιστη αντίδραση/έκφραση συναισθήματος (και άρα εγγύτητα) του γονιού τους. Μερικά βήματα για να μεταφέρετε με τον κατάλληλο τρόπο τι επιτρέπεται και τι όχι είναι οι εξής: Ένα ευγενικό"όχι" και μια πολύ σύντομη αιτιολογία αρκούν: "προσέχουμε τους άλλους" ή"μόνο οι μεγάλοι ανοίγουν και κλείνουν τις πόρτες", "προσέχουμε τους άλλους" και θα μεταφέρουν με τον καλύτερο τρόπο στο παιδί ότι η συμπεριφορά του ήταν ανεπιθύμητη. Εάν το παιδί σας είναι μικρότερο των 2 ετών, αρκεί απλώς να πάρετε το χεράκι του απαλά και να το καθοδηγήσετε στο επόμενο βήμα χωρίς κάποια άλλη επεξήγηση: Αμέσως μετά δείξτε ή πείτε στο παιδί σας τι θα ήταν καλό να κάνει σε αυτή την περίπτωση. Κρατήστε το απο το χέρι, έχοντας σταματήσει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του και πείτε του: "ρώτα με αν μπορείς να ανοιξεις την πόρτα", "περίμενέ με να βγούμε μαζί έξω" "πες του παρακαλώ μου δίνεις το παιχνίδι?" τονίζοντας την θετική έκβαση που θα μπορούσε να έχει μια κατάσταση ( το γεγονός ότι με αυτό τον τρόπο θα πετύχει αυτό που θέλει - να ανοίξει την πόρτα ή να βγεί έξω). Επιβραβεύετε αμέσως και σχετικά έντονα για μια επιθυμητή συμπεριφορά π.χ: εάν σας περιμένει να ανοίξετε εσείς την πόρτα, ή σας κοιτάει/ρωτάει πριν ανοίξει το ντουλάπι, ή διστάσει να χτυπήσει ένα άλλο παιδί έστω και για ένα δύο δευτερόλεπτα και πάλι σας κοιτάει, πείτε "μπράβο σου που με περιμένεις", "μπράβο σου που δεν ανοίγεις το ντουλάπι", "μπράβο που το σκέφτηκες και πρόσεξες την/τον ..." . Επαναλαμβάνοντας αυτά τα βηματάκια σε βάθος χρόνου θα βοηθήσετε το παιδί σας να καταλάβει με ποιά συμπεριφορά θα αποκτάει αυτό που θέλει, καθώς και ποιά συμπεριφορά είναι επιθυμητή. Στην περίπτωση που το παιδί σας παρουσιάζει κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά θα χρειαστεί να το καθοδηγήσετε σε μια επιθυμητή συμπεριφορά, δίνοντας του προσοχή και επιβραβεύοντάς το με τους κατάλληλους τρόπους. Μέσω της επιβράβευσης θα το βοηθήσετε και να αναπτύξει πιό εύκολα τον αυτοέλεγχό του, γεγονός που ωφελεί τα παιδιά σημαντικά σε όλους τους τομείς - στο να διεκδικούν αυτό που επιθυμούν με τον κατάλληλο τρόπο και στο να έχουν καλές σχέσεις με τους φίλους τους. Μην επιβραβεύετε κάθε φορά με υλικά αγαθά. Το παιδί σας ίσως συνδέσει τη θετική συμπεριφορά του με την υλική επιβράβευση και μπορεί να φέρεται θετικά μόνο όταν ξέρει ότι θα υπάρχει επιβράβευση τέτοιου είδους. Μια τεράστια αγκαλιά, φιλάκια, περισσότερο παιχνίδι και η έκφραση της χαράς του γονιού, είναι πάντα η καλύτερη ανταμοιβή που μπορεί να έχει ένα παιδί. Ένα ιδιαίτερο χτένισμα που θα κάνει η μαμά στην κόρη ή η διδασκαλία ενός φοβερού κόλπου στο ποδόσφαιρο που μπορεί να δείξει ο μπαμπάς στο γιό του, είναι επίσης ιδανικά. Σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές που επιμένουν, όπως το δάγκωμα πχ. φτιάξτε ή αγοράστε ένα βιβλιαράκι με κενές σελίδες (για το σχολείο) ή ένα λευκό πίνακα ή κάδρο (για το σπίτι) στο οποίο θα κολλάτε απο ένα ωραίο αυτοκόλλητο που εκείνο έχει διαλέξει κάθε φορά που το παιδί σας έχει την επιθυμητή συμπεριφορά. Θυμίζετε στο παιδί σας καθημερινά που θα μπορούσατε να βρείτε ωραία αυτοκόλλητα έτσι ώστε να υπάρχει μία διαρκής υπενθύμιση της θετικής έκβασης που θα μπορούσε να έχει κάθε μέρα. Κάντε μια λίστα με τις αγαπημένες δραστηριότητες (π.χ. Λούνα πάρκ, ζωολογικός Κήπος, ποδόσφαιρο) ή αγαπημένα αντικείμενα (π.χ. βιβλία ή μπαλίτσες) του παιδιού σας και προγραμματίστε να τις κάνετε ή να τα προμηθευτείτε, απο μία κάθε εβδομάδα στην οποία έχει μαζέψει π.χ. 3 αυτοκόλλητα ή εάν για μέρες δεν έχει παρουσιάσει καμία απο τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Προσπαθήστε να είστε σταθεροί. Μην δίνετε στο παιδί σας αυτοκόλλητα ή άλλες επιβραβεύσεις εάν αυτό δεν τήρησε τη συμφωνία του. Έτσι θα αισθανθεί το αρνητικό αποτέλεσμα μιας αρνητικής πράξης και με αυτό τον τρόπο θα έχει κίνητρο να την αποφύγει την επόμενη φορά. Αποφεύγετε να επιβραβεύετε το παιδί σας με φαγώσιμα είδη, γιατί με αυτόν τον τρόπο αποκτά η σχέση του με το φαγητό ένα διαφορετικό, πιο περίπλοκο χαρακτήρα που θα το δυσκολέψει αργότερα στη ζωή του.

Προσοχή και Επιβράβευση (απο 18 μηνών) Πολλές φορές παρατηρείται ότι οι γονείς δίνουν ασυνείδητα περισσότερη προσοχή στα παιδιά τους όταν αυτά κάνουν "αταξίες". Έτσι τα παιδιά επαναλαμβάνουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές μόνο και μόνο επειδή ενισχύεται αυτή η ανεπιθύμητη συμπεριφορά τους απο την προσοχή που τους δίνεται. Μια πιό έντονη αντιδράση (πιο δυνατή φωνή) και με περισσότερες φράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το απαγορευμένο ή επικίνδυνο π.χ. "τι κανεις εκεί? δεν σου είπα ότι ποτέ δεν το κάνουμε αυτό?", σε σχέση με πιό ήπιες αντιδράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το επιθυμητό, στρέφουν τα παιδιά στο να έχουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές απλά και μόνο για να εισπράξουν έτσι την μέγιστη αντίδραση/έκφραση συναισθήματος (και άρα εγγύτητα) του γονιού τους. Μερικά βήματα για να μεταφέρετε με τον κατάλληλο τρόπο τι επιτρέπεται και τι όχι είναι οι εξής: Ένα ευγενικό"όχι" και μια πολύ σύντομη αιτιολογία αρκούν: "προσέχουμε τους άλλους" ή"μόνο οι μεγάλοι ανοίγουν και κλείνουν τις πόρτες", "προσέχουμε τους άλλους" και θα μεταφέρουν με τον καλύτερο τρόπο στο παιδί ότι η συμπεριφορά του ήταν ανεπιθύμητη. Εάν το παιδί σας είναι μικρότερο των 2 ετών, αρκεί απλώς να πάρετε το χεράκι του απαλά και να το καθοδηγήσετε στο επόμενο βήμα χωρίς κάποια άλλη επεξήγηση: Αμέσως μετά δείξτε ή πείτε στο παιδί σας τι θα ήταν καλό να κάνει σε αυτή την περίπτωση. Κρατήστε το απο το χέρι, έχοντας σταματήσει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του και πείτε του: "ρώτα με αν μπορείς να ανοιξεις την πόρτα", "περίμενέ με να βγούμε μαζί έξω" "πες του παρακαλώ μου δίνεις το παιχνίδι?" τονίζοντας την θετική έκβαση που θα μπορούσε να έχει μια κατάσταση ( το γεγονός ότι με αυτό τον τρόπο θα πετύχει αυτό που θέλει - να ανοίξει την πόρτα ή να βγεί έξω). Επιβραβεύετε αμέσως και σχετικά έντονα για μια επιθυμητή συμπεριφορά π.χ: εάν σας περιμένει να ανοίξετε εσείς την πόρτα, ή σας κοιτάει/ρωτάει πριν ανοίξει το ντουλάπι, ή διστάσει να χτυπήσει ένα άλλο παιδί έστω και για ένα δύο δευτερόλεπτα και πάλι σας κοιτάει, πείτε "μπράβο σου που με περιμένεις", "μπράβο σου που δεν ανοίγεις το ντουλάπι", "μπράβο που το σκέφτηκες και πρόσεξες την/τον ..." . Επαναλαμβάνοντας αυτά τα βηματάκια σε βάθος χρόνου θα βοηθήσετε το παιδί σας να καταλάβει με ποιά συμπεριφορά θα αποκτάει αυτό που θέλει, καθώς και ποιά συμπεριφορά είναι επιθυμητή. Στην περίπτωση που το παιδί σας παρουσιάζει κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά θα χρειαστεί να το καθοδηγήσετε σε μια επιθυμητή συμπεριφορά, δίνοντας του προσοχή και επιβραβεύοντάς το με τους κατάλληλους τρόπους. Μέσω της επιβράβευσης θα το βοηθήσετε και να αναπτύξει πιό εύκολα τον αυτοέλεγχό του, γεγονός που ωφελεί τα παιδιά σημαντικά σε όλους τους τομείς - στο να διεκδικούν αυτό που επιθυμούν με τον κατάλληλο τρόπο και στο να έχουν καλές σχέσεις με τους φίλους τους. Μην επιβραβεύετε κάθε φορά με υλικά αγαθά. Το παιδί σας ίσως συνδέσει τη θετική συμπεριφορά του με την υλική επιβράβευση και μπορεί να φέρεται θετικά μόνο όταν ξέρει ότι θα υπάρχει επιβράβευση τέτοιου είδους. Μια τεράστια αγκαλιά, φιλάκια, περισσότερο παιχνίδι και η έκφραση της χαράς του γονιού, είναι πάντα η καλύτερη ανταμοιβή που μπορεί να έχει ένα παιδί. Ένα ιδιαίτερο χτένισμα που θα κάνει η μαμά στην κόρη ή η διδασκαλία ενός φοβερού κόλπου στο ποδόσφαιρο που μπορεί να δείξει ο μπαμπάς στο γιό του, είναι επίσης ιδανικά. Σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές που επιμένουν, όπως το δάγκωμα πχ. φτιάξτε ή αγοράστε ένα βιβλιαράκι με κενές σελίδες (για το σχολείο) ή ένα λευκό πίνακα ή κάδρο (για το σπίτι) στο οποίο θα κολλάτε απο ένα ωραίο αυτοκόλλητο που εκείνο έχει διαλέξει κάθε φορά που το παιδί σας έχει την επιθυμητή συμπεριφορά. Θυμίζετε στο παιδί σας καθημερινά που θα μπορούσατε να βρείτε ωραία αυτοκόλλητα έτσι ώστε να υπάρχει μία διαρκής υπενθύμιση της θετικής έκβασης που θα μπορούσε να έχει κάθε μέρα. Κάντε μια λίστα με τις αγαπημένες δραστηριότητες (π.χ. Λούνα πάρκ, ζωολογικός Κήπος, ποδόσφαιρο) ή αγαπημένα αντικείμενα (π.χ. βιβλία ή μπαλίτσες) του παιδιού σας και προγραμματίστε να τις κάνετε ή να τα προμηθευτείτε, απο μία κάθε εβδομάδα στην οποία έχει μαζέψει π.χ. 3 αυτοκόλλητα ή εάν για μέρες δεν έχει παρουσιάσει καμία απο τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Προσπαθήστε να είστε σταθεροί. Μην δίνετε στο παιδί σας αυτοκόλλητα ή άλλες επιβραβεύσεις εάν αυτό δεν τήρησε τη συμφωνία του. Έτσι θα αισθανθεί το αρνητικό αποτέλεσμα μιας αρνητικής πράξης και με αυτό τον τρόπο θα έχει κίνητρο να την αποφύγει την επόμενη φορά. Αποφεύγετε να επιβραβεύετε το παιδί σας με φαγώσιμα είδη, γιατί με αυτόν τον τρόπο αποκτά η σχέση του με το φαγητό ένα διαφορετικό, πιο περίπλοκο χαρακτήρα που θα το δυσκολέψει αργότερα στη ζωή του.

Προσοχή και Επιβράβευση (απο 18 μηνών) Πολλές φορές παρατηρείται ότι οι γονείς δίνουν ασυνείδητα περισσότερη προσοχή στα παιδιά τους όταν αυτά κάνουν "αταξίες". Έτσι τα παιδιά επαναλαμβάνουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές μόνο και μόνο επειδή ενισχύεται αυτή η ανεπιθύμητη συμπεριφορά τους απο την προσοχή που τους δίνεται. Μια πιό έντονη αντιδράση (πιο δυνατή φωνή) και με περισσότερες φράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το απαγορευμένο ή επικίνδυνο π.χ. "τι κανεις εκεί? δεν σου είπα ότι ποτέ δεν το κάνουμε αυτό?", σε σχέση με πιό ήπιες αντιδράσεις όταν τα παιδιά κάνουν κάτι το επιθυμητό, στρέφουν τα παιδιά στο να έχουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές απλά και μόνο για να εισπράξουν έτσι την μέγιστη αντίδραση/έκφραση συναισθήματος (και άρα εγγύτητα) του γονιού τους. Μερικά βήματα για να μεταφέρετε με τον κατάλληλο τρόπο τι επιτρέπεται και τι όχι είναι οι εξής: Ένα ευγενικό"όχι" και μια πολύ σύντομη αιτιολογία αρκούν: "προσέχουμε τους άλλους" ή"μόνο οι μεγάλοι ανοίγουν και κλείνουν τις πόρτες", "προσέχουμε τους άλλους" και θα μεταφέρουν με τον καλύτερο τρόπο στο παιδί ότι η συμπεριφορά του ήταν ανεπιθύμητη. Εάν το παιδί σας είναι μικρότερο των 2 ετών, αρκεί απλώς να πάρετε το χεράκι του απαλά και να το καθοδηγήσετε στο επόμενο βήμα χωρίς κάποια άλλη επεξήγηση: Αμέσως μετά δείξτε ή πείτε στο παιδί σας τι θα ήταν καλό να κάνει σε αυτή την περίπτωση. Κρατήστε το απο το χέρι, έχοντας σταματήσει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του και πείτε του: "ρώτα με αν μπορείς να ανοιξεις την πόρτα", "περίμενέ με να βγούμε μαζί έξω" "πες του παρακαλώ μου δίνεις το παιχνίδι?" τονίζοντας την θετική έκβαση που θα μπορούσε να έχει μια κατάσταση ( το γεγονός ότι με αυτό τον τρόπο θα πετύχει αυτό που θέλει - να ανοίξει την πόρτα ή να βγεί έξω). Επιβραβεύετε αμέσως και σχετικά έντονα για μια επιθυμητή συμπεριφορά π.χ: εάν σας περιμένει να ανοίξετε εσείς την πόρτα, ή σας κοιτάει/ρωτάει πριν ανοίξει το ντουλάπι, ή διστάσει να χτυπήσει ένα άλλο παιδί έστω και για ένα δύο δευτερόλεπτα και πάλι σας κοιτάει, πείτε "μπράβο σου που με περιμένεις", "μπράβο σου που δεν ανοίγεις το ντουλάπι", "μπράβο που το σκέφτηκες και πρόσεξες την/τον ..." . Επαναλαμβάνοντας αυτά τα βηματάκια σε βάθος χρόνου θα βοηθήσετε το παιδί σας να καταλάβει με ποιά συμπεριφορά θα αποκτάει αυτό που θέλει, καθώς και ποιά συμπεριφορά είναι επιθυμητή. Στην περίπτωση που το παιδί σας παρουσιάζει κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά θα χρειαστεί να το καθοδηγήσετε σε μια επιθυμητή συμπεριφορά, δίνοντας του προσοχή και επιβραβεύοντάς το με τους κατάλληλους τρόπους. Μέσω της επιβράβευσης θα το βοηθήσετε και να αναπτύξει πιό εύκολα τον αυτοέλεγχό του, γεγονός που ωφελεί τα παιδιά σημαντικά σε όλους τους τομείς - στο να διεκδικούν αυτό που επιθυμούν με τον κατάλληλο τρόπο και στο να έχουν καλές σχέσεις με τους φίλους τους. Μην επιβραβεύετε κάθε φορά με υλικά αγαθά. Το παιδί σας ίσως συνδέσει τη θετική συμπεριφορά του με την υλική επιβράβευση και μπορεί να φέρεται θετικά μόνο όταν ξέρει ότι θα υπάρχει επιβράβευση τέτοιου είδους. Μια τεράστια αγκαλιά, φιλάκια, περισσότερο παιχνίδι και η έκφραση της χαράς του γονιού, είναι πάντα η καλύτερη ανταμοιβή που μπορεί να έχει ένα παιδί. Ένα ιδιαίτερο χτένισμα που θα κάνει η μαμά στην κόρη ή η διδασκαλία ενός φοβερού κόλπου στο ποδόσφαιρο που μπορεί να δείξει ο μπαμπάς στο γιό του, είναι επίσης ιδανικά. Σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές που επιμένουν, όπως το δάγκωμα πχ. φτιάξτε ή αγοράστε ένα βιβλιαράκι με κενές σελίδες (για το σχολείο) ή ένα λευκό πίνακα ή κάδρο (για το σπίτι) στο οποίο θα κολλάτε απο ένα ωραίο αυτοκόλλητο που εκείνο έχει διαλέξει κάθε φορά που το παιδί σας έχει την επιθυμητή συμπεριφορά. Θυμίζετε στο παιδί σας καθημερινά που θα μπορούσατε να βρείτε ωραία αυτοκόλλητα έτσι ώστε να υπάρχει μία διαρκής υπενθύμιση της θετικής έκβασης που θα μπορούσε να έχει κάθε μέρα. Κάντε μια λίστα με τις αγαπημένες δραστηριότητες (π.χ. Λούνα πάρκ, ζωολογικός Κήπος, ποδόσφαιρο) ή αγαπημένα αντικείμενα (π.χ. βιβλία ή μπαλίτσες) του παιδιού σας και προγραμματίστε να τις κάνετε ή να τα προμηθευτείτε, απο μία κάθε εβδομάδα στην οποία έχει μαζέψει π.χ. 3 αυτοκόλλητα ή εάν για μέρες δεν έχει παρουσιάσει καμία απο τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Προσπαθήστε να είστε σταθεροί. Μην δίνετε στο παιδί σας αυτοκόλλητα ή άλλες επιβραβεύσεις εάν αυτό δεν τήρησε τη συμφωνία του. Έτσι θα αισθανθεί το αρνητικό αποτέλεσμα μιας αρνητικής πράξης και με αυτό τον τρόπο θα έχει κίνητρο να την αποφύγει την επόμενη φορά. Αποφεύγετε να επιβραβεύετε το παιδί σας με φαγώσιμα είδη, γιατί με αυτόν τον τρόπο αποκτά η σχέση του με το φαγητό ένα διαφορετικό, πιο περίπλοκο χαρακτήρα που θα το δυσκολέψει αργότερα στη ζωή του.

Κακόβουλα άτομα - προστατέψτε τα παιδιά σας (απο 6 ετών) Μία έρευνα στις Η.Π.Α. δείχνει ότι τουλάχιστον 20% του γυναικείου και 5-10% του ανδρικού πληθυσμού έχουν ζήσει κάποιας μορφής σεξουαλικής παρενόχλησης στην παιδική τους ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης γίνονται απο άντρες (90%) και άτομα που γνωρίζουν το παιδί (70-90%) απο τα οποία περίπου το ένα τρίτο είναι μέλη της οικογένειας του παιδιού, ενώ το άλλο τρίτο άτομα που γνωρίζει το παιδί απο την γειτονιά του. Θύματα βιασμού πέφτουν 29% αγόρια και κορίτσια κάτω των 11 ετών, 32% παιδιά μεταξύ 11 και 18 ετών. Ο λόγος που κακόβουλα άτομα καταφέρνουν να παρασύρουν ή να δελεάσουν παιδιά οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ενημέρωσης που έχουν τα παιδιά. Είναι λοιπόν η υπευθυνότητα του γονέα να ενημερώσει το παιδί του και να το βοηθήσει να αναγνωρίζει και να συνειδητοποιεί πιθανό κίνδυνο. Για παιδιά απο 6 ετών: Είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίζονται απο τους γονείς οι εξής απαράβατοι όροι. Αυτοί θα συζητιούνται απο την πρώτη στιγμή που το παιδί θα περπατήσει μόνο του π.χ. ώς το σχολείο. Πάντα ζητάμε την άδεια των γονιών για να δεχτούμε δώρα, χρηματικά δώρα, να πάμε στο σπίτι κάποιου φίλου. Εάν κάποιος είναι καλοπροαίρετος, δεν θα έχει πρόβλημα να ειδοποιήσει τους γονείς του παιδιού. Ποτέ δεν παίρνουμε φαγητό ή γλυκά απο άνθρωπο τον οποίο δεν γνωρίζουμε αν δε ζητήσουμε άδεια απο τους γονείς. Ποτέ δεν μπαίνουμε σε αυτοκίνητο κάποιου που δεν γνωρίζουμε ακόμα και αν φαίνεται ευγενικός και προσφέρεται να βοηθήσει/ να μας πάει σπίτι ή στο σχολείο, ακόμα και αν είναι κάποιος που ίσως έχουμε ξαναδεί στην γειτονιά. Για να μιλήσουμε σε κάποιον που βρίσκεται σε ένα αυτοκίνητο δεν χρειάζεται να πλησιάσουμε κοντά του – μπορούμε να του μιλήσουμε απο μακριά. Δεν θα έπρεπε κάποιος να του ζητήσει να κρατήσει κάτι μυστικό – αν γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να το πει στους γονείς ή δάσκαλούς του. Κανείς δεν επιτρέπεται να το αγγίξει στα μέρη που καλύπτονται απο το μαγιό, ούτε επιτρέπεται να αγγίξει κάποιον ενήλικα σε αυτά τα μέρη. Το σώμα είναι κάτι ιδιαίτερο και προσωπικό. Εάν κάποιος προσπαθήσει να κάνει κάτι τέτοιο ή να το κάνει να αισθανθεί περίεργα, μπορεί να πεί ΟΧΙ. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Κρατάτε πάντα μία λίστα με τα ονόματα και τηλέφωνα των φίλων του παιδιού σας και κρατάτε επαφή με τις οικογένειες τους. Μάθετε στο παιδί σας την διεύθυνση και τα τηλέφωνα του σπιτιού σας και δείξτε του πώς μπορεί να πάρει τηλέφωνο στην άμεση δράση. Μήν βάζετε το όνομα του παιδιού σας επάνω στην τσάντα ή τα ρούχα του. Κάποιος που θα το φωνάξει με το όνομά του αμέσως θα του φανεί πιό γνώριμος. Πείτε στο παιδί σας τί μπορεί να κανει σε περίπτωση που σας χάσει σε μέρος με πολύ κόσμο: να μήν κάνει γύρους ψάχνοντάς σας, αλλά να πάει σε κάποιο κοντινό κατάστημα, ή υπάλληλο ασφαλείας, να τον ενημερώσει και να σας περιμένει εκεί. Όταν ένα παιδί αρνείται ή δεν θέλει να δεί κάποιον, μάθετε γιατί. Φροντίστε να είστε διαθέσιμοι κάθε στιγμή που το παιδί σας θέλει να σας πεί κάτι. Μόνο έτσι θα έρθει να σας το πεί σε περίπτωση που κάτι συμβεί. Μήν μειώνετε τους φόβους του παιδιού σας, οποιοιδήποτε και αν είναι αυτοί πραγματικοί η φανταστικοί - έτσι ώστε όταν αισθανθεί φόβο, να του δώσει σημασία και να μήν τον καταπιέσει. Δώστε το παράδειγμα με το να είσαστε συνεπείς. Έτσι και τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο: Τηλεφωνήστε τους αν αργήσετε απο την δουλειά, πείτε τους που βρισκόσαστε. Ποτέ μην πιέζετε το παιδί σας να αγκαλιάζει συγγενείς ή φίλους εάν αυτό δεν θέλει. Μήν αφήνετε το παιδί σας: μόνο του στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό να πηγαίνει μόνο του σε δημόσια τουαλέτα, μπείτε και εσείς μέσα μαζί του. να περιπλανιέται στους διαδρόμους κάποιου καταστήματος - εξηγήστε του οτι εάν χαθεί μπορεί να ζητήσει βοήθεια απο τους υπαλλήλους του καταστήματος και κανονίστε απο πρίν σημείο συνάντησης τα ταμεία, σε περίπτωση που σας χάσει. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι εάν ένας ενήλικας πραγματικά χρειάζεται βοήθεια, δεν θα ζητήσει απο ένα παιδί να τον βοηθήσει αλλά θα ζητήσει βοήθεια απο έναν ενήλικα (πάρα πολύ συχνά, κακόβουλα άτομα ζητούν την βοήθεια των παιδιών σε κάτι). Κίνδυνος δεν προέρχεται απαραίτητα απο «ξένους» ανθρώπους. Ακόμα και κάποιος που γνωρίζουμε μπορεί να έχει κακόβουλα κίνητρα. Όταν φτάσει η στιγμή που θα περπατήσει μόνο του ώς το σχολείο δείξτε του τη διαδρομή και πως να περπατάει με ασφάλεια στο δρόμο (φωτισμός, κυκλοφορία, μέρη όπου μπορεί κάποιος να κρυφτεί και να ξεπροβάλλει ξαφνικά), όπως και τι να κάνει εάν κάποιος το ακολουθεί. Ένα κακόβουλο άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει πολλές τεχνικές για να δελεάσει ένα παιδί: παγωτά, ηλεκτρονικά παιχνίδια, φωτογραφίσεις, σούπερ ήρωες, να πεί ότι συνέβη κάτι στους γονείς του παιδιού, να κάνει ότι τραυματίστηκε, ή να του ζητήσει απλώς βοήθεια. Κακόβουλα άτομα μεταχειρίζονται την αθωότητα και ευαισθησία των παιδιών και χρησιμοποιούν αυτά τα χαρακτηριστικά των παιδιών για να τα δελεάσουν: Προσεγγίζουν συχνά μοναχικά παιδιά - θα προσπαθήσουν να τα κάνουν να αισθανθούν σημαντικά και ότι τα αγαπούν – και χρησιμοποιούν μετά την απώλεια αυτής της αγάπης σαν απειλή. Προσεγγίζουν επίσης παιδιά που είναι πρόθυμα να βοηθήσουν, παιδιά που εμπιστεύονται εύκολα ένστολα άτομα, παιδιά/έφηβους που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στον υπολογιστή – και αυτά βρίσκονται στο στόχαστρο ενός κακόβουλου ατόμου. Για έφηβες/έφηβους: Εξηγήστε πόσο προσεκτικοί πρέπει να είναι στην επιλογή των σημείων συνάντησης με φίλους/παρέες αλλά και ζητήστε πάντα να συνοδεύονται απο φίλες ή φίλους κατά τη διάρκεια βραδυνών εξορμήσεων. Πληροφορηθείτε και μεταδώστε στα παιδιά σας όσες γνώσεις έχετε που να αφορούν τεχνικές άμυνας, έτσι ώστε να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν σε περίπτωση που κάποιος έχει περισσότερη δύναμη απο αυτά. Ακόμα και εάν δεν επιτρέπονται βραδυνές εξόδοι, είναι ανάγκη να γνωρίζουν πως να αμυνθούν – επικίνδυνες καταστάσεις δεν είναι απαραίτητο ότι συμβαίνουν μόνο στους δρόμους. Επίλογος Οι έννοιες όπως σεβασμός και ευγένεια απέναντι σε άλλους ενήλικες, μπορεί να είναι αντίθετες με αυτές τις οδηγίες που ίσως δώσουν οι γονείς. Όμως, οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι όταν πρόκειται για κάτι περίεργο ή επικίνδυνο, η ασφάλειά τους προέχει έναντι των καλών τρόπων.

Κακόβουλα άτομα - προστατέψτε τα παιδιά σας (απο 6 ετών) Μία έρευνα στις Η.Π.Α. δείχνει ότι τουλάχιστον 20% του γυναικείου και 5-10% του ανδρικού πληθυσμού έχουν ζήσει κάποιας μορφής σεξουαλικής παρενόχλησης στην παιδική τους ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης γίνονται απο άντρες (90%) και άτομα που γνωρίζουν το παιδί (70-90%) απο τα οποία περίπου το ένα τρίτο είναι μέλη της οικογένειας του παιδιού, ενώ το άλλο τρίτο άτομα που γνωρίζει το παιδί απο την γειτονιά του. Θύματα βιασμού πέφτουν 29% αγόρια και κορίτσια κάτω των 11 ετών, 32% παιδιά μεταξύ 11 και 18 ετών. Ο λόγος που κακόβουλα άτομα καταφέρνουν να παρασύρουν ή να δελεάσουν παιδιά οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ενημέρωσης που έχουν τα παιδιά. Είναι λοιπόν η υπευθυνότητα του γονέα να ενημερώσει το παιδί του και να το βοηθήσει να αναγνωρίζει και να συνειδητοποιεί πιθανό κίνδυνο. Για παιδιά απο 6 ετών: Είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίζονται απο τους γονείς οι εξής απαράβατοι όροι. Αυτοί θα συζητιούνται απο την πρώτη στιγμή που το παιδί θα περπατήσει μόνο του π.χ. ώς το σχολείο. Πάντα ζητάμε την άδεια των γονιών για να δεχτούμε δώρα, χρηματικά δώρα, να πάμε στο σπίτι κάποιου φίλου. Εάν κάποιος είναι καλοπροαίρετος, δεν θα έχει πρόβλημα να ειδοποιήσει τους γονείς του παιδιού. Ποτέ δεν παίρνουμε φαγητό ή γλυκά απο άνθρωπο τον οποίο δεν γνωρίζουμε αν δε ζητήσουμε άδεια απο τους γονείς. Ποτέ δεν μπαίνουμε σε αυτοκίνητο κάποιου που δεν γνωρίζουμε ακόμα και αν φαίνεται ευγενικός και προσφέρεται να βοηθήσει/ να μας πάει σπίτι ή στο σχολείο, ακόμα και αν είναι κάποιος που ίσως έχουμε ξαναδεί στην γειτονιά. Για να μιλήσουμε σε κάποιον που βρίσκεται σε ένα αυτοκίνητο δεν χρειάζεται να πλησιάσουμε κοντά του – μπορούμε να του μιλήσουμε απο μακριά. Δεν θα έπρεπε κάποιος να του ζητήσει να κρατήσει κάτι μυστικό – αν γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να το πει στους γονείς ή δάσκαλούς του. Κανείς δεν επιτρέπεται να το αγγίξει στα μέρη που καλύπτονται απο το μαγιό, ούτε επιτρέπεται να αγγίξει κάποιον ενήλικα σε αυτά τα μέρη. Το σώμα είναι κάτι ιδιαίτερο και προσωπικό. Εάν κάποιος προσπαθήσει να κάνει κάτι τέτοιο ή να το κάνει να αισθανθεί περίεργα, μπορεί να πεί ΟΧΙ. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Κρατάτε πάντα μία λίστα με τα ονόματα και τηλέφωνα των φίλων του παιδιού σας και κρατάτε επαφή με τις οικογένειες τους. Μάθετε στο παιδί σας την διεύθυνση και τα τηλέφωνα του σπιτιού σας και δείξτε του πώς μπορεί να πάρει τηλέφωνο στην άμεση δράση. Μήν βάζετε το όνομα του παιδιού σας επάνω στην τσάντα ή τα ρούχα του. Κάποιος που θα το φωνάξει με το όνομά του αμέσως θα του φανεί πιό γνώριμος. Πείτε στο παιδί σας τί μπορεί να κανει σε περίπτωση που σας χάσει σε μέρος με πολύ κόσμο: να μήν κάνει γύρους ψάχνοντάς σας, αλλά να πάει σε κάποιο κοντινό κατάστημα, ή υπάλληλο ασφαλείας, να τον ενημερώσει και να σας περιμένει εκεί. Όταν ένα παιδί αρνείται ή δεν θέλει να δεί κάποιον, μάθετε γιατί. Φροντίστε να είστε διαθέσιμοι κάθε στιγμή που το παιδί σας θέλει να σας πεί κάτι. Μόνο έτσι θα έρθει να σας το πεί σε περίπτωση που κάτι συμβεί. Μήν μειώνετε τους φόβους του παιδιού σας, οποιοιδήποτε και αν είναι αυτοί πραγματικοί η φανταστικοί - έτσι ώστε όταν αισθανθεί φόβο, να του δώσει σημασία και να μήν τον καταπιέσει. Δώστε το παράδειγμα με το να είσαστε συνεπείς. Έτσι και τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο: Τηλεφωνήστε τους αν αργήσετε απο την δουλειά, πείτε τους που βρισκόσαστε. Ποτέ μην πιέζετε το παιδί σας να αγκαλιάζει συγγενείς ή φίλους εάν αυτό δεν θέλει. Μήν αφήνετε το παιδί σας: μόνο του στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό να πηγαίνει μόνο του σε δημόσια τουαλέτα, μπείτε και εσείς μέσα μαζί του. να περιπλανιέται στους διαδρόμους κάποιου καταστήματος - εξηγήστε του οτι εάν χαθεί μπορεί να ζητήσει βοήθεια απο τους υπαλλήλους του καταστήματος και κανονίστε απο πρίν σημείο συνάντησης τα ταμεία, σε περίπτωση που σας χάσει. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι εάν ένας ενήλικας πραγματικά χρειάζεται βοήθεια, δεν θα ζητήσει απο ένα παιδί να τον βοηθήσει αλλά θα ζητήσει βοήθεια απο έναν ενήλικα (πάρα πολύ συχνά, κακόβουλα άτομα ζητούν την βοήθεια των παιδιών σε κάτι). Κίνδυνος δεν προέρχεται απαραίτητα απο «ξένους» ανθρώπους. Ακόμα και κάποιος που γνωρίζουμε μπορεί να έχει κακόβουλα κίνητρα. Όταν φτάσει η στιγμή που θα περπατήσει μόνο του ώς το σχολείο δείξτε του τη διαδρομή και πως να περπατάει με ασφάλεια στο δρόμο (φωτισμός, κυκλοφορία, μέρη όπου μπορεί κάποιος να κρυφτεί και να ξεπροβάλλει ξαφνικά), όπως και τι να κάνει εάν κάποιος το ακολουθεί. Ένα κακόβουλο άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει πολλές τεχνικές για να δελεάσει ένα παιδί: παγωτά, ηλεκτρονικά παιχνίδια, φωτογραφίσεις, σούπερ ήρωες, να πεί ότι συνέβη κάτι στους γονείς του παιδιού, να κάνει ότι τραυματίστηκε, ή να του ζητήσει απλώς βοήθεια. Κακόβουλα άτομα μεταχειρίζονται την αθωότητα και ευαισθησία των παιδιών και χρησιμοποιούν αυτά τα χαρακτηριστικά των παιδιών για να τα δελεάσουν: Προσεγγίζουν συχνά μοναχικά παιδιά - θα προσπαθήσουν να τα κάνουν να αισθανθούν σημαντικά και ότι τα αγαπούν – και χρησιμοποιούν μετά την απώλεια αυτής της αγάπης σαν απειλή. Προσεγγίζουν επίσης παιδιά που είναι πρόθυμα να βοηθήσουν, παιδιά που εμπιστεύονται εύκολα ένστολα άτομα, παιδιά/έφηβους που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στον υπολογιστή – και αυτά βρίσκονται στο στόχαστρο ενός κακόβουλου ατόμου. Για έφηβες/έφηβους: Εξηγήστε πόσο προσεκτικοί πρέπει να είναι στην επιλογή των σημείων συνάντησης με φίλους/παρέες αλλά και ζητήστε πάντα να συνοδεύονται απο φίλες ή φίλους κατά τη διάρκεια βραδυνών εξορμήσεων. Πληροφορηθείτε και μεταδώστε στα παιδιά σας όσες γνώσεις έχετε που να αφορούν τεχνικές άμυνας, έτσι ώστε να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν σε περίπτωση που κάποιος έχει περισσότερη δύναμη απο αυτά. Ακόμα και εάν δεν επιτρέπονται βραδυνές εξόδοι, είναι ανάγκη να γνωρίζουν πως να αμυνθούν – επικίνδυνες καταστάσεις δεν είναι απαραίτητο ότι συμβαίνουν μόνο στους δρόμους. Επίλογος Οι έννοιες όπως σεβασμός και ευγένεια απέναντι σε άλλους ενήλικες, μπορεί να είναι αντίθετες με αυτές τις οδηγίες που ίσως δώσουν οι γονείς. Όμως, οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι όταν πρόκειται για κάτι περίεργο ή επικίνδυνο, η ασφάλειά τους προέχει έναντι των καλών τρόπων.

Κακόβουλα άτομα - προστατέψτε τα παιδιά σας (απο 6 ετών) Μία έρευνα στις Η.Π.Α. δείχνει ότι τουλάχιστον 20% του γυναικείου και 5-10% του ανδρικού πληθυσμού έχουν ζήσει κάποιας μορφής σεξουαλικής παρενόχλησης στην παιδική τους ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης γίνονται απο άντρες (90%) και άτομα που γνωρίζουν το παιδί (70-90%) απο τα οποία περίπου το ένα τρίτο είναι μέλη της οικογένειας του παιδιού, ενώ το άλλο τρίτο άτομα που γνωρίζει το παιδί απο την γειτονιά του. Θύματα βιασμού πέφτουν 29% αγόρια και κορίτσια κάτω των 11 ετών, 32% παιδιά μεταξύ 11 και 18 ετών. Ο λόγος που κακόβουλα άτομα καταφέρνουν να παρασύρουν ή να δελεάσουν παιδιά οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ενημέρωσης που έχουν τα παιδιά. Είναι λοιπόν η υπευθυνότητα του γονέα να ενημερώσει το παιδί του και να το βοηθήσει να αναγνωρίζει και να συνειδητοποιεί πιθανό κίνδυνο. Για παιδιά απο 6 ετών: Είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίζονται απο τους γονείς οι εξής απαράβατοι όροι. Αυτοί θα συζητιούνται απο την πρώτη στιγμή που το παιδί θα περπατήσει μόνο του π.χ. ώς το σχολείο. Πάντα ζητάμε την άδεια των γονιών για να δεχτούμε δώρα, χρηματικά δώρα, να πάμε στο σπίτι κάποιου φίλου. Εάν κάποιος είναι καλοπροαίρετος, δεν θα έχει πρόβλημα να ειδοποιήσει τους γονείς του παιδιού. Ποτέ δεν παίρνουμε φαγητό ή γλυκά απο άνθρωπο τον οποίο δεν γνωρίζουμε αν δε ζητήσουμε άδεια απο τους γονείς. Ποτέ δεν μπαίνουμε σε αυτοκίνητο κάποιου που δεν γνωρίζουμε ακόμα και αν φαίνεται ευγενικός και προσφέρεται να βοηθήσει/ να μας πάει σπίτι ή στο σχολείο, ακόμα και αν είναι κάποιος που ίσως έχουμε ξαναδεί στην γειτονιά. Για να μιλήσουμε σε κάποιον που βρίσκεται σε ένα αυτοκίνητο δεν χρειάζεται να πλησιάσουμε κοντά του – μπορούμε να του μιλήσουμε απο μακριά. Δεν θα έπρεπε κάποιος να του ζητήσει να κρατήσει κάτι μυστικό – αν γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να το πει στους γονείς ή δάσκαλούς του. Κανείς δεν επιτρέπεται να το αγγίξει στα μέρη που καλύπτονται απο το μαγιό, ούτε επιτρέπεται να αγγίξει κάποιον ενήλικα σε αυτά τα μέρη. Το σώμα είναι κάτι ιδιαίτερο και προσωπικό. Εάν κάποιος προσπαθήσει να κάνει κάτι τέτοιο ή να το κάνει να αισθανθεί περίεργα, μπορεί να πεί ΟΧΙ. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Κρατάτε πάντα μία λίστα με τα ονόματα και τηλέφωνα των φίλων του παιδιού σας και κρατάτε επαφή με τις οικογένειες τους. Μάθετε στο παιδί σας την διεύθυνση και τα τηλέφωνα του σπιτιού σας και δείξτε του πώς μπορεί να πάρει τηλέφωνο στην άμεση δράση. Μήν βάζετε το όνομα του παιδιού σας επάνω στην τσάντα ή τα ρούχα του. Κάποιος που θα το φωνάξει με το όνομά του αμέσως θα του φανεί πιό γνώριμος. Πείτε στο παιδί σας τί μπορεί να κανει σε περίπτωση που σας χάσει σε μέρος με πολύ κόσμο: να μήν κάνει γύρους ψάχνοντάς σας, αλλά να πάει σε κάποιο κοντινό κατάστημα, ή υπάλληλο ασφαλείας, να τον ενημερώσει και να σας περιμένει εκεί. Όταν ένα παιδί αρνείται ή δεν θέλει να δεί κάποιον, μάθετε γιατί. Φροντίστε να είστε διαθέσιμοι κάθε στιγμή που το παιδί σας θέλει να σας πεί κάτι. Μόνο έτσι θα έρθει να σας το πεί σε περίπτωση που κάτι συμβεί. Μήν μειώνετε τους φόβους του παιδιού σας, οποιοιδήποτε και αν είναι αυτοί πραγματικοί η φανταστικοί - έτσι ώστε όταν αισθανθεί φόβο, να του δώσει σημασία και να μήν τον καταπιέσει. Δώστε το παράδειγμα με το να είσαστε συνεπείς. Έτσι και τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο: Τηλεφωνήστε τους αν αργήσετε απο την δουλειά, πείτε τους που βρισκόσαστε. Ποτέ μην πιέζετε το παιδί σας να αγκαλιάζει συγγενείς ή φίλους εάν αυτό δεν θέλει. Μήν αφήνετε το παιδί σας: μόνο του στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό να πηγαίνει μόνο του σε δημόσια τουαλέτα, μπείτε και εσείς μέσα μαζί του. να περιπλανιέται στους διαδρόμους κάποιου καταστήματος - εξηγήστε του οτι εάν χαθεί μπορεί να ζητήσει βοήθεια απο τους υπαλλήλους του καταστήματος και κανονίστε απο πρίν σημείο συνάντησης τα ταμεία, σε περίπτωση που σας χάσει. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι εάν ένας ενήλικας πραγματικά χρειάζεται βοήθεια, δεν θα ζητήσει απο ένα παιδί να τον βοηθήσει αλλά θα ζητήσει βοήθεια απο έναν ενήλικα (πάρα πολύ συχνά, κακόβουλα άτομα ζητούν την βοήθεια των παιδιών σε κάτι). Κίνδυνος δεν προέρχεται απαραίτητα απο «ξένους» ανθρώπους. Ακόμα και κάποιος που γνωρίζουμε μπορεί να έχει κακόβουλα κίνητρα. Όταν φτάσει η στιγμή που θα περπατήσει μόνο του ώς το σχολείο δείξτε του τη διαδρομή και πως να περπατάει με ασφάλεια στο δρόμο (φωτισμός, κυκλοφορία, μέρη όπου μπορεί κάποιος να κρυφτεί και να ξεπροβάλλει ξαφνικά), όπως και τι να κάνει εάν κάποιος το ακολουθεί. Ένα κακόβουλο άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει πολλές τεχνικές για να δελεάσει ένα παιδί: παγωτά, ηλεκτρονικά παιχνίδια, φωτογραφίσεις, σούπερ ήρωες, να πεί ότι συνέβη κάτι στους γονείς του παιδιού, να κάνει ότι τραυματίστηκε, ή να του ζητήσει απλώς βοήθεια. Κακόβουλα άτομα μεταχειρίζονται την αθωότητα και ευαισθησία των παιδιών και χρησιμοποιούν αυτά τα χαρακτηριστικά των παιδιών για να τα δελεάσουν: Προσεγγίζουν συχνά μοναχικά παιδιά - θα προσπαθήσουν να τα κάνουν να αισθανθούν σημαντικά και ότι τα αγαπούν – και χρησιμοποιούν μετά την απώλεια αυτής της αγάπης σαν απειλή. Προσεγγίζουν επίσης παιδιά που είναι πρόθυμα να βοηθήσουν, παιδιά που εμπιστεύονται εύκολα ένστολα άτομα, παιδιά/έφηβους που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στον υπολογιστή – και αυτά βρίσκονται στο στόχαστρο ενός κακόβουλου ατόμου. Για έφηβες/έφηβους: Εξηγήστε πόσο προσεκτικοί πρέπει να είναι στην επιλογή των σημείων συνάντησης με φίλους/παρέες αλλά και ζητήστε πάντα να συνοδεύονται απο φίλες ή φίλους κατά τη διάρκεια βραδυνών εξορμήσεων. Πληροφορηθείτε και μεταδώστε στα παιδιά σας όσες γνώσεις έχετε που να αφορούν τεχνικές άμυνας, έτσι ώστε να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν σε περίπτωση που κάποιος έχει περισσότερη δύναμη απο αυτά. Ακόμα και εάν δεν επιτρέπονται βραδυνές εξόδοι, είναι ανάγκη να γνωρίζουν πως να αμυνθούν – επικίνδυνες καταστάσεις δεν είναι απαραίτητο ότι συμβαίνουν μόνο στους δρόμους. Επίλογος Οι έννοιες όπως σεβασμός και ευγένεια απέναντι σε άλλους ενήλικες, μπορεί να είναι αντίθετες με αυτές τις οδηγίες που ίσως δώσουν οι γονείς. Όμως, οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι όταν πρόκειται για κάτι περίεργο ή επικίνδυνο, η ασφάλειά τους προέχει έναντι των καλών τρόπων.

Κακόβουλα άτομα - προστατέψτε τα παιδιά σας (απο 6 ετών) Μία έρευνα στις Η.Π.Α. δείχνει ότι τουλάχιστον 20% του γυναικείου και 5-10% του ανδρικού πληθυσμού έχουν ζήσει κάποιας μορφής σεξουαλικής παρενόχλησης στην παιδική τους ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης γίνονται απο άντρες (90%) και άτομα που γνωρίζουν το παιδί (70-90%) απο τα οποία περίπου το ένα τρίτο είναι μέλη της οικογένειας του παιδιού, ενώ το άλλο τρίτο άτομα που γνωρίζει το παιδί απο την γειτονιά του. Θύματα βιασμού πέφτουν 29% αγόρια και κορίτσια κάτω των 11 ετών, 32% παιδιά μεταξύ 11 και 18 ετών. Ο λόγος που κακόβουλα άτομα καταφέρνουν να παρασύρουν ή να δελεάσουν παιδιά οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ενημέρωσης που έχουν τα παιδιά. Είναι λοιπόν η υπευθυνότητα του γονέα να ενημερώσει το παιδί του και να το βοηθήσει να αναγνωρίζει και να συνειδητοποιεί πιθανό κίνδυνο. Για παιδιά απο 6 ετών: Είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίζονται απο τους γονείς οι εξής απαράβατοι όροι. Αυτοί θα συζητιούνται απο την πρώτη στιγμή που το παιδί θα περπατήσει μόνο του π.χ. ώς το σχολείο. Πάντα ζητάμε την άδεια των γονιών για να δεχτούμε δώρα, χρηματικά δώρα, να πάμε στο σπίτι κάποιου φίλου. Εάν κάποιος είναι καλοπροαίρετος, δεν θα έχει πρόβλημα να ειδοποιήσει τους γονείς του παιδιού. Ποτέ δεν παίρνουμε φαγητό ή γλυκά απο άνθρωπο τον οποίο δεν γνωρίζουμε αν δε ζητήσουμε άδεια απο τους γονείς. Ποτέ δεν μπαίνουμε σε αυτοκίνητο κάποιου που δεν γνωρίζουμε ακόμα και αν φαίνεται ευγενικός και προσφέρεται να βοηθήσει/ να μας πάει σπίτι ή στο σχολείο, ακόμα και αν είναι κάποιος που ίσως έχουμε ξαναδεί στην γειτονιά. Για να μιλήσουμε σε κάποιον που βρίσκεται σε ένα αυτοκίνητο δεν χρειάζεται να πλησιάσουμε κοντά του – μπορούμε να του μιλήσουμε απο μακριά. Δεν θα έπρεπε κάποιος να του ζητήσει να κρατήσει κάτι μυστικό – αν γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να το πει στους γονείς ή δάσκαλούς του. Κανείς δεν επιτρέπεται να το αγγίξει στα μέρη που καλύπτονται απο το μαγιό, ούτε επιτρέπεται να αγγίξει κάποιον ενήλικα σε αυτά τα μέρη. Το σώμα είναι κάτι ιδιαίτερο και προσωπικό. Εάν κάποιος προσπαθήσει να κάνει κάτι τέτοιο ή να το κάνει να αισθανθεί περίεργα, μπορεί να πεί ΟΧΙ. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Κρατάτε πάντα μία λίστα με τα ονόματα και τηλέφωνα των φίλων του παιδιού σας και κρατάτε επαφή με τις οικογένειες τους. Μάθετε στο παιδί σας την διεύθυνση και τα τηλέφωνα του σπιτιού σας και δείξτε του πώς μπορεί να πάρει τηλέφωνο στην άμεση δράση. Μήν βάζετε το όνομα του παιδιού σας επάνω στην τσάντα ή τα ρούχα του. Κάποιος που θα το φωνάξει με το όνομά του αμέσως θα του φανεί πιό γνώριμος. Πείτε στο παιδί σας τί μπορεί να κανει σε περίπτωση που σας χάσει σε μέρος με πολύ κόσμο: να μήν κάνει γύρους ψάχνοντάς σας, αλλά να πάει σε κάποιο κοντινό κατάστημα, ή υπάλληλο ασφαλείας, να τον ενημερώσει και να σας περιμένει εκεί. Όταν ένα παιδί αρνείται ή δεν θέλει να δεί κάποιον, μάθετε γιατί. Φροντίστε να είστε διαθέσιμοι κάθε στιγμή που το παιδί σας θέλει να σας πεί κάτι. Μόνο έτσι θα έρθει να σας το πεί σε περίπτωση που κάτι συμβεί. Μήν μειώνετε τους φόβους του παιδιού σας, οποιοιδήποτε και αν είναι αυτοί πραγματικοί η φανταστικοί - έτσι ώστε όταν αισθανθεί φόβο, να του δώσει σημασία και να μήν τον καταπιέσει. Δώστε το παράδειγμα με το να είσαστε συνεπείς. Έτσι και τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο: Τηλεφωνήστε τους αν αργήσετε απο την δουλειά, πείτε τους που βρισκόσαστε. Ποτέ μην πιέζετε το παιδί σας να αγκαλιάζει συγγενείς ή φίλους εάν αυτό δεν θέλει. Μήν αφήνετε το παιδί σας: μόνο του στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό να πηγαίνει μόνο του σε δημόσια τουαλέτα, μπείτε και εσείς μέσα μαζί του. να περιπλανιέται στους διαδρόμους κάποιου καταστήματος - εξηγήστε του οτι εάν χαθεί μπορεί να ζητήσει βοήθεια απο τους υπαλλήλους του καταστήματος και κανονίστε απο πρίν σημείο συνάντησης τα ταμεία, σε περίπτωση που σας χάσει. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι εάν ένας ενήλικας πραγματικά χρειάζεται βοήθεια, δεν θα ζητήσει απο ένα παιδί να τον βοηθήσει αλλά θα ζητήσει βοήθεια απο έναν ενήλικα (πάρα πολύ συχνά, κακόβουλα άτομα ζητούν την βοήθεια των παιδιών σε κάτι). Κίνδυνος δεν προέρχεται απαραίτητα απο «ξένους» ανθρώπους. Ακόμα και κάποιος που γνωρίζουμε μπορεί να έχει κακόβουλα κίνητρα. Όταν φτάσει η στιγμή που θα περπατήσει μόνο του ώς το σχολείο δείξτε του τη διαδρομή και πως να περπατάει με ασφάλεια στο δρόμο (φωτισμός, κυκλοφορία, μέρη όπου μπορεί κάποιος να κρυφτεί και να ξεπροβάλλει ξαφνικά), όπως και τι να κάνει εάν κάποιος το ακολουθεί. Ένα κακόβουλο άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει πολλές τεχνικές για να δελεάσει ένα παιδί: παγωτά, ηλεκτρονικά παιχνίδια, φωτογραφίσεις, σούπερ ήρωες, να πεί ότι συνέβη κάτι στους γονείς του παιδιού, να κάνει ότι τραυματίστηκε, ή να του ζητήσει απλώς βοήθεια. Κακόβουλα άτομα μεταχειρίζονται την αθωότητα και ευαισθησία των παιδιών και χρησιμοποιούν αυτά τα χαρακτηριστικά των παιδιών για να τα δελεάσουν: Προσεγγίζουν συχνά μοναχικά παιδιά - θα προσπαθήσουν να τα κάνουν να αισθανθούν σημαντικά και ότι τα αγαπούν – και χρησιμοποιούν μετά την απώλεια αυτής της αγάπης σαν απειλή. Προσεγγίζουν επίσης παιδιά που είναι πρόθυμα να βοηθήσουν, παιδιά που εμπιστεύονται εύκολα ένστολα άτομα, παιδιά/έφηβους που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στον υπολογιστή – και αυτά βρίσκονται στο στόχαστρο ενός κακόβουλου ατόμου. Για έφηβες/έφηβους: Εξηγήστε πόσο προσεκτικοί πρέπει να είναι στην επιλογή των σημείων συνάντησης με φίλους/παρέες αλλά και ζητήστε πάντα να συνοδεύονται απο φίλες ή φίλους κατά τη διάρκεια βραδυνών εξορμήσεων. Πληροφορηθείτε και μεταδώστε στα παιδιά σας όσες γνώσεις έχετε που να αφορούν τεχνικές άμυνας, έτσι ώστε να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν σε περίπτωση που κάποιος έχει περισσότερη δύναμη απο αυτά. Ακόμα και εάν δεν επιτρέπονται βραδυνές εξόδοι, είναι ανάγκη να γνωρίζουν πως να αμυνθούν – επικίνδυνες καταστάσεις δεν είναι απαραίτητο ότι συμβαίνουν μόνο στους δρόμους. Επίλογος Οι έννοιες όπως σεβασμός και ευγένεια απέναντι σε άλλους ενήλικες, μπορεί να είναι αντίθετες με αυτές τις οδηγίες που ίσως δώσουν οι γονείς. Όμως, οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι όταν πρόκειται για κάτι περίεργο ή επικίνδυνο, η ασφάλειά τους προέχει έναντι των καλών τρόπων.

Κακόβουλα άτομα - πώς να προετοιμάσετε τα παιδιά σας (απο 3 ετών) Υπάρχουν δυστυχώς κάποιες φορές στις οποίες υπάρχει περίπτωση να υπάρχει συνάντηση ενός παιδιού με έναν κακόβουλο ενήλικα. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προετοιμάσουν το παιδί τους έτσι, ώστε εκείνο να μπορέσει να κατανοήσει και να αντιδράσει τον πιθανό κίνδυνο στον οποίο αυτό βρίσκεται? Η υπεράσπιση των συμφερόντων του απέναντι σε πράξεις άλλων ανθρώπων - παιδιών ή ενηλίκων είναι μία δεξιότητα που μπορεί ένα παιδί να μάθει με την βοήθεια των γονέων του. Όσο περισσότερο οικιοποιείται ένα παιδί αυτή την δεξιότητα σε μικρή ηλικία (π.χ. απο 3 ετών) τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες να έχει αυτοπεποίθηση στο να αντιδράσει αργότερα σε κάποια άλλη ανεπιθύμητη κατάσταση. Συμβουλές που μπορείτε να εφαρμόσετε σε παιδιά απο 3 ετών: Σωματική επαφή: Η αγκαλιά είναι μία απο τις πιο σημαντικές μορφές σωματικής επαφής που έχει ένα παιδί με άλλα άτομα ή παιδιά. Είναι σημαντικό το παιδί να αισθάνεται την ελευθερία του να δεχτεί ή να μη δεχτεί την αγκαλιά κάποιου, είτε αυτός είναι μέλος της οικογένειας είτε άγνωστος είτε είναι ένα παιδί. Ένα παιδί που οι γονείς θα του μάθουν να αγκαλιάζει όλους (ενήλικες ή παιδιά) έτσι ώστε να είναι ευγενικό, δεν θα μάθει να ακούει το ένστικτό του για το πότε θέλει να το αγκαλιάζουν και πότε όχι. Έτσι εάν κάποιος αργότερα του ζητήσει να το αγκαλιάσει, ακόμα και αν το ένστικτό του του λέει όχι, ίσως πεί ναι έτσι ώστε να είναι ευγενικό. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να μήν πιέζονται τα παιδιά να αγκαλιάζουν κάποιον εάν εκείνα δεν το θέλουν ή είναι διστακτικά. Υπακοή, υποχωρητικότητα, συμμόρφωση με κανόνες: Ένα παιδί που θα μάθει να υπακούει τυφλά κανόνες που του δίνονται, δεν αντιστέκεται ποτέ, δεν λέει ποτέ όχι ή δεν αισθάνεται την ελευθερία να πεί όχι – θα δυσκολευτεί περισσότερο αργότερα στο να αντιδράσει όταν χρειαστεί να παρακούσει κανόνες που πιθανώς θα του δοθούν απο κακόβουλα άτομα ή παιδιά. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν το «όχι» ενός παιδιού να είναι αποδεκτό απο τους γονείς και οι εντολές που δίνονται σε αυτό να περιέχουν κάποια εναλλακτική πρόταση την οποία αυτό μπορεί να επιλέξει. Έτσι ένα παιδί θα γνωρίζει ότι του επιτρέπεται/ότι μπορεί να πεί «όχι». Φόβος Ένα παιδί του οποίου ο φόβος μειώνεται απο το περιβάλλον του με σχόλια όπως "μή φοβάσαι, γιατί φοβάσαι, δεν υπάρχει λόγος, δεν είναι τίποτα" μαθαίνει να καταπιέζει τον φόβο του. Έτσι όταν βρεθεί σε μία κατάσταση που θα του προκαλέσει φόβο, αντί να τον αντιμετωπίσει, θα τον καταπιέσει και δεν θα αντιδράσει καθόλου. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν όταν ένα παιδί φοβάται, να το βοηθάμε να αντιμετωπίζει αυτό το φόβο ακόμα και με συμβολικό παιχνίδι. Αν πεί: "Φοβάμαι ένα δράκο είναι εκεί πίσω απο το μαξιλάρι!!!" "Που εκεί? ναι! τον είδα! λοιπόν κάτσε να βγάλουμε τα μαγικά μας ραβδιά και να τον διώξουμε!! άκατα μάκατα σούκουτου μπέ άμπε φάμπε βγέ - και θα τον διατάξουμε και να φύγει - πες το μαζί μου ! "άμπε ...φάμπε.... Δράκε φύγε ! Δεν θέλω να μείνεις εδώ!" Επίσης είναι σημαντικό όταν φοβάται κάποια δραστηριότητα να μήν υπάρχει πίεση να συμμετάσχει ή εάν φοβάται κάποιον άνθρωπο να μην υπάρχει πίεση να τον συμπαθήσει (φυσικά είναι καλό να υπάρχει κάποια συζήτηση για το θέμα έτσι ώστε να διερευνηθεί για το αν ο φόβος είναι μεγάλος ή μικρός και για το αν ξεπερνιέται με κάποια αλλαγή πρακτική - λιγότερα παιδιά, λιγότερος θόρυβος, λίγο πιό μακριά κτλ). Δεν μου αρέσει: Ένα παιδί που δεν ερωτάται απο τους γονείς του τι του αρέσει και δεν έχει την δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δύο π.χ. πράγματα (πχ «θέλεις να φάς μπρόκολο ή καρότο?» «θέλεις να φορέσεις κόκκινο ή μπλέ μπλουζάκι») δεν θα συνηθίσει να ρωτάει και τον εαυτό του αν κάτι του αρέσει. Εάν ένα παιδί γνωρίζει τί του αρέσει και τί όχι, τότε θα μπορέσει να προχωρήσει σε ένα ναί ή ένα όχι αργότερα. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη οι γονείς να λαμβάνουν υπόψη τους με ερωτήσεις και επιλογές, τις προτιμήσεις του παιδιού τους και να τις υποστηρίζουν. Εργαλεία που τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τον εαυτό τους Φωνή: Η φωνή είναι ένα εργαλείο που μπορεί να φοβίσει/τρομάξει ένα παιδί ή έναν ενήλικα και πιθανώς να τον κάνει να ξανασκεφτεί αυτό που επιχειρεί να κάνει. Μία πάρα πολύ συχνή κατάσταση που πολλά παιδιά κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν (είτε στον παιδικό σταθμό είτε στην παιδική χαρά): Ένα παιδί 3 ετών δέχεται επίθεση απο κάποιο άλλο που θέλει να του πάρει το παιχνίδι και παρόλες τις λεκτικές παροτρύνσεις («όχι, σταμάτα δεν μου αρέσει») το παιδί αυτό δεν σταματάει το τράβηγμα ή το σπρώξιμο ή το χτύπημα. Ο γονέας μπορεί να δείξει στο παιδί του πως εκείνο μπορεί να σταματήσει κάποιον με την φωνή του, με ένα παιχνίδι σαν και αυτό: Μπορείτε να πείτε: «η φωνή μας είναι πολύ δυνατή» «Πάμε (κάπου που να μήν ενοχλούν οι δυνατές φωνές) να δούμε πόσο δυνατή είναι?» «Να φωνάξω με όλη μου τη δύναμη? Ή θελεις εσύ να φωνάξεις πρώτα?» «Διάλεξε τι λέξη θα πούμε ή δείξε την με το δάχτυλό σου (πχ ασανσέρ)» Πείτε και την λέξη «σταμάτα», «όχι, δεν μου αρέσει» Κάντε διαγωνισμό ποιός θα την πεί ποιό γλυκά και μετά πιό θυμωμένα, πιό δυνατά και πιο σιγά, όπως και ποιός θα τρομάξει ποιόν. Μήν διστάσετε να υπερβάλλετε στις εκφράσεις σας. Ο στόχος είναι το παιδί σας να νιώσει την δύναμη της φωνής του. Δύναμη: Μιλήστε στο παιδί σας για τους μύες του σώματος και πως αυτοί λειτουργούν και μας δίνουν την δύναμή μας. Όταν θέλουν να σταματήσουν κάποιον και παρόλες τις παροτρύνσεις και φωνές εκείνος δεν σταματάει – τότε μπορούν να χρησιμοποιήσουν την δύναμή τους για να να τον απομακρύνουν. Δείξτε στο παιδί σας πως μπορεί να τεντώσει το χέρι του με δύναμη προς τα εμπρός για να απομακρύνει ένα άλλο παιδί. Κάντε ότι είσαστε εσείς το παιδί και πείτε του να προσπαθήσει να σας σπρώξει - έτσι ώστε να δεί πόση δύναμη έχει. Ενημέρωση: Ένα παιδί που δεν γνωρίζει ότι ενας άνθρωπος μπορεί να είναι κακόβουλος, μπορεί να μήν σκεφτεί να αρνηθεί σε κάποια παρότρυνση - ειδικά αν αυτή αρχικά φαίνεται αθώα. Ενημερώστε το για το ότι: υπάρχουν άνθρωποι (λίγοι ευτυχώς) που μπορεί να είναι κακόβουλοι. εάν του ζητήσει κάποιος κάτι που εκείνο δεν θέλει να κάνει ή του φαίνεται λάθος, ότι έχει το δικαίωμα να αρνηθεί. Για τον λόγο του ότι αυτοί δεν είναι πάντα άνθρωποι που είναι άγνωστοι, μήν αναφέρετε την λέξη "ξένος", "άγνωστος" - παραπέμπει στο ότι δεν κινδυνεύει ποτέ απο κάποιον τον οποίον γνωρίζει ή μπορεί να έχει δεί μιά δυό φορές στη γειτονιά. Είναι αποδεδειγμένο στατιστικά ότι παιδιά τα οποία δεν είναι ενημερωμένα για τον ενδεχόμενο κίνδυνο απο άλλους ενήλικες, είναι τα συχνότερα θύματα κακόβουλων ατόμων.

Κακόβουλα άτομα - πώς να προετοιμάσετε τα παιδιά σας (απο 3 ετών) Υπάρχουν δυστυχώς κάποιες φορές στις οποίες υπάρχει περίπτωση να υπάρχει συνάντηση ενός παιδιού με έναν κακόβουλο ενήλικα. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προετοιμάσουν το παιδί τους έτσι, ώστε εκείνο να μπορέσει να κατανοήσει και να αντιδράσει τον πιθανό κίνδυνο στον οποίο αυτό βρίσκεται? Η υπεράσπιση των συμφερόντων του απέναντι σε πράξεις άλλων ανθρώπων - παιδιών ή ενηλίκων είναι μία δεξιότητα που μπορεί ένα παιδί να μάθει με την βοήθεια των γονέων του. Όσο περισσότερο οικιοποιείται ένα παιδί αυτή την δεξιότητα σε μικρή ηλικία (π.χ. απο 3 ετών) τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες να έχει αυτοπεποίθηση στο να αντιδράσει αργότερα σε κάποια άλλη ανεπιθύμητη κατάσταση. Συμβουλές που μπορείτε να εφαρμόσετε σε παιδιά απο 3 ετών: Σωματική επαφή: Η αγκαλιά είναι μία απο τις πιο σημαντικές μορφές σωματικής επαφής που έχει ένα παιδί με άλλα άτομα ή παιδιά. Είναι σημαντικό το παιδί να αισθάνεται την ελευθερία του να δεχτεί ή να μη δεχτεί την αγκαλιά κάποιου, είτε αυτός είναι μέλος της οικογένειας είτε άγνωστος είτε είναι ένα παιδί. Ένα παιδί που οι γονείς θα του μάθουν να αγκαλιάζει όλους (ενήλικες ή παιδιά) έτσι ώστε να είναι ευγενικό, δεν θα μάθει να ακούει το ένστικτό του για το πότε θέλει να το αγκαλιάζουν και πότε όχι. Έτσι εάν κάποιος αργότερα του ζητήσει να το αγκαλιάσει, ακόμα και αν το ένστικτό του του λέει όχι, ίσως πεί ναι έτσι ώστε να είναι ευγενικό. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να μήν πιέζονται τα παιδιά να αγκαλιάζουν κάποιον εάν εκείνα δεν το θέλουν ή είναι διστακτικά. Υπακοή, υποχωρητικότητα, συμμόρφωση με κανόνες: Ένα παιδί που θα μάθει να υπακούει τυφλά κανόνες που του δίνονται, δεν αντιστέκεται ποτέ, δεν λέει ποτέ όχι ή δεν αισθάνεται την ελευθερία να πεί όχι – θα δυσκολευτεί περισσότερο αργότερα στο να αντιδράσει όταν χρειαστεί να παρακούσει κανόνες που πιθανώς θα του δοθούν απο κακόβουλα άτομα ή παιδιά. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν το «όχι» ενός παιδιού να είναι αποδεκτό απο τους γονείς και οι εντολές που δίνονται σε αυτό να περιέχουν κάποια εναλλακτική πρόταση την οποία αυτό μπορεί να επιλέξει. Έτσι ένα παιδί θα γνωρίζει ότι του επιτρέπεται/ότι μπορεί να πεί «όχι». Φόβος Ένα παιδί του οποίου ο φόβος μειώνεται απο το περιβάλλον του με σχόλια όπως "μή φοβάσαι, γιατί φοβάσαι, δεν υπάρχει λόγος, δεν είναι τίποτα" μαθαίνει να καταπιέζει τον φόβο του. Έτσι όταν βρεθεί σε μία κατάσταση που θα του προκαλέσει φόβο, αντί να τον αντιμετωπίσει, θα τον καταπιέσει και δεν θα αντιδράσει καθόλου. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν όταν ένα παιδί φοβάται, να το βοηθάμε να αντιμετωπίζει αυτό το φόβο ακόμα και με συμβολικό παιχνίδι. Αν πεί: "Φοβάμαι ένα δράκο είναι εκεί πίσω απο το μαξιλάρι!!!" "Που εκεί? ναι! τον είδα! λοιπόν κάτσε να βγάλουμε τα μαγικά μας ραβδιά και να τον διώξουμε!! άκατα μάκατα σούκουτου μπέ άμπε φάμπε βγέ - και θα τον διατάξουμε και να φύγει - πες το μαζί μου ! "άμπε ...φάμπε.... Δράκε φύγε ! Δεν θέλω να μείνεις εδώ!" Επίσης είναι σημαντικό όταν φοβάται κάποια δραστηριότητα να μήν υπάρχει πίεση να συμμετάσχει ή εάν φοβάται κάποιον άνθρωπο να μην υπάρχει πίεση να τον συμπαθήσει (φυσικά είναι καλό να υπάρχει κάποια συζήτηση για το θέμα έτσι ώστε να διερευνηθεί για το αν ο φόβος είναι μεγάλος ή μικρός και για το αν ξεπερνιέται με κάποια αλλαγή πρακτική - λιγότερα παιδιά, λιγότερος θόρυβος, λίγο πιό μακριά κτλ). Δεν μου αρέσει: Ένα παιδί που δεν ερωτάται απο τους γονείς του τι του αρέσει και δεν έχει την δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δύο π.χ. πράγματα (πχ «θέλεις να φάς μπρόκολο ή καρότο?» «θέλεις να φορέσεις κόκκινο ή μπλέ μπλουζάκι») δεν θα συνηθίσει να ρωτάει και τον εαυτό του αν κάτι του αρέσει. Εάν ένα παιδί γνωρίζει τί του αρέσει και τί όχι, τότε θα μπορέσει να προχωρήσει σε ένα ναί ή ένα όχι αργότερα. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη οι γονείς να λαμβάνουν υπόψη τους με ερωτήσεις και επιλογές, τις προτιμήσεις του παιδιού τους και να τις υποστηρίζουν. Εργαλεία που τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τον εαυτό τους Φωνή: Η φωνή είναι ένα εργαλείο που μπορεί να φοβίσει/τρομάξει ένα παιδί ή έναν ενήλικα και πιθανώς να τον κάνει να ξανασκεφτεί αυτό που επιχειρεί να κάνει. Μία πάρα πολύ συχνή κατάσταση που πολλά παιδιά κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν (είτε στον παιδικό σταθμό είτε στην παιδική χαρά): Ένα παιδί 3 ετών δέχεται επίθεση απο κάποιο άλλο που θέλει να του πάρει το παιχνίδι και παρόλες τις λεκτικές παροτρύνσεις («όχι, σταμάτα δεν μου αρέσει») το παιδί αυτό δεν σταματάει το τράβηγμα ή το σπρώξιμο ή το χτύπημα. Ο γονέας μπορεί να δείξει στο παιδί του πως εκείνο μπορεί να σταματήσει κάποιον με την φωνή του, με ένα παιχνίδι σαν και αυτό: Μπορείτε να πείτε: «η φωνή μας είναι πολύ δυνατή» «Πάμε (κάπου που να μήν ενοχλούν οι δυνατές φωνές) να δούμε πόσο δυνατή είναι?» «Να φωνάξω με όλη μου τη δύναμη? Ή θελεις εσύ να φωνάξεις πρώτα?» «Διάλεξε τι λέξη θα πούμε ή δείξε την με το δάχτυλό σου (πχ ασανσέρ)» Πείτε και την λέξη «σταμάτα», «όχι, δεν μου αρέσει» Κάντε διαγωνισμό ποιός θα την πεί ποιό γλυκά και μετά πιό θυμωμένα, πιό δυνατά και πιο σιγά, όπως και ποιός θα τρομάξει ποιόν. Μήν διστάσετε να υπερβάλλετε στις εκφράσεις σας. Ο στόχος είναι το παιδί σας να νιώσει την δύναμη της φωνής του. Δύναμη: Μιλήστε στο παιδί σας για τους μύες του σώματος και πως αυτοί λειτουργούν και μας δίνουν την δύναμή μας. Όταν θέλουν να σταματήσουν κάποιον και παρόλες τις παροτρύνσεις και φωνές εκείνος δεν σταματάει – τότε μπορούν να χρησιμοποιήσουν την δύναμή τους για να να τον απομακρύνουν. Δείξτε στο παιδί σας πως μπορεί να τεντώσει το χέρι του με δύναμη προς τα εμπρός για να απομακρύνει ένα άλλο παιδί. Κάντε ότι είσαστε εσείς το παιδί και πείτε του να προσπαθήσει να σας σπρώξει - έτσι ώστε να δεί πόση δύναμη έχει. Ενημέρωση: Ένα παιδί που δεν γνωρίζει ότι ενας άνθρωπος μπορεί να είναι κακόβουλος, μπορεί να μήν σκεφτεί να αρνηθεί σε κάποια παρότρυνση - ειδικά αν αυτή αρχικά φαίνεται αθώα. Ενημερώστε το για το ότι: υπάρχουν άνθρωποι (λίγοι ευτυχώς) που μπορεί να είναι κακόβουλοι. εάν του ζητήσει κάποιος κάτι που εκείνο δεν θέλει να κάνει ή του φαίνεται λάθος, ότι έχει το δικαίωμα να αρνηθεί. Για τον λόγο του ότι αυτοί δεν είναι πάντα άνθρωποι που είναι άγνωστοι, μήν αναφέρετε την λέξη "ξένος", "άγνωστος" - παραπέμπει στο ότι δεν κινδυνεύει ποτέ απο κάποιον τον οποίον γνωρίζει ή μπορεί να έχει δεί μιά δυό φορές στη γειτονιά. Είναι αποδεδειγμένο στατιστικά ότι παιδιά τα οποία δεν είναι ενημερωμένα για τον ενδεχόμενο κίνδυνο απο άλλους ενήλικες, είναι τα συχνότερα θύματα κακόβουλων ατόμων.

Κακόβουλα άτομα - πώς να προετοιμάσετε τα παιδιά σας (απο 3 ετών) Υπάρχουν δυστυχώς κάποιες φορές στις οποίες υπάρχει περίπτωση να υπάρχει συνάντηση ενός παιδιού με έναν κακόβουλο ενήλικα. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προετοιμάσουν το παιδί τους έτσι, ώστε εκείνο να μπορέσει να κατανοήσει και να αντιδράσει τον πιθανό κίνδυνο στον οποίο αυτό βρίσκεται? Η υπεράσπιση των συμφερόντων του απέναντι σε πράξεις άλλων ανθρώπων - παιδιών ή ενηλίκων είναι μία δεξιότητα που μπορεί ένα παιδί να μάθει με την βοήθεια των γονέων του. Όσο περισσότερο οικιοποιείται ένα παιδί αυτή την δεξιότητα σε μικρή ηλικία (π.χ. απο 3 ετών) τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες να έχει αυτοπεποίθηση στο να αντιδράσει αργότερα σε κάποια άλλη ανεπιθύμητη κατάσταση. Συμβουλές που μπορείτε να εφαρμόσετε σε παιδιά απο 3 ετών: Σωματική επαφή: Η αγκαλιά είναι μία απο τις πιο σημαντικές μορφές σωματικής επαφής που έχει ένα παιδί με άλλα άτομα ή παιδιά. Είναι σημαντικό το παιδί να αισθάνεται την ελευθερία του να δεχτεί ή να μη δεχτεί την αγκαλιά κάποιου, είτε αυτός είναι μέλος της οικογένειας είτε άγνωστος είτε είναι ένα παιδί. Ένα παιδί που οι γονείς θα του μάθουν να αγκαλιάζει όλους (ενήλικες ή παιδιά) έτσι ώστε να είναι ευγενικό, δεν θα μάθει να ακούει το ένστικτό του για το πότε θέλει να το αγκαλιάζουν και πότε όχι. Έτσι εάν κάποιος αργότερα του ζητήσει να το αγκαλιάσει, ακόμα και αν το ένστικτό του του λέει όχι, ίσως πεί ναι έτσι ώστε να είναι ευγενικό. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να μήν πιέζονται τα παιδιά να αγκαλιάζουν κάποιον εάν εκείνα δεν το θέλουν ή είναι διστακτικά. Υπακοή, υποχωρητικότητα, συμμόρφωση με κανόνες: Ένα παιδί που θα μάθει να υπακούει τυφλά κανόνες που του δίνονται, δεν αντιστέκεται ποτέ, δεν λέει ποτέ όχι ή δεν αισθάνεται την ελευθερία να πεί όχι – θα δυσκολευτεί περισσότερο αργότερα στο να αντιδράσει όταν χρειαστεί να παρακούσει κανόνες που πιθανώς θα του δοθούν απο κακόβουλα άτομα ή παιδιά. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν το «όχι» ενός παιδιού να είναι αποδεκτό απο τους γονείς και οι εντολές που δίνονται σε αυτό να περιέχουν κάποια εναλλακτική πρόταση την οποία αυτό μπορεί να επιλέξει. Έτσι ένα παιδί θα γνωρίζει ότι του επιτρέπεται/ότι μπορεί να πεί «όχι». Φόβος Ένα παιδί του οποίου ο φόβος μειώνεται απο το περιβάλλον του με σχόλια όπως "μή φοβάσαι, γιατί φοβάσαι, δεν υπάρχει λόγος, δεν είναι τίποτα" μαθαίνει να καταπιέζει τον φόβο του. Έτσι όταν βρεθεί σε μία κατάσταση που θα του προκαλέσει φόβο, αντί να τον αντιμετωπίσει, θα τον καταπιέσει και δεν θα αντιδράσει καθόλου. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν όταν ένα παιδί φοβάται, να το βοηθάμε να αντιμετωπίζει αυτό το φόβο ακόμα και με συμβολικό παιχνίδι. Αν πεί: "Φοβάμαι ένα δράκο είναι εκεί πίσω απο το μαξιλάρι!!!" "Που εκεί? ναι! τον είδα! λοιπόν κάτσε να βγάλουμε τα μαγικά μας ραβδιά και να τον διώξουμε!! άκατα μάκατα σούκουτου μπέ άμπε φάμπε βγέ - και θα τον διατάξουμε και να φύγει - πες το μαζί μου ! "άμπε ...φάμπε.... Δράκε φύγε ! Δεν θέλω να μείνεις εδώ!" Επίσης είναι σημαντικό όταν φοβάται κάποια δραστηριότητα να μήν υπάρχει πίεση να συμμετάσχει ή εάν φοβάται κάποιον άνθρωπο να μην υπάρχει πίεση να τον συμπαθήσει (φυσικά είναι καλό να υπάρχει κάποια συζήτηση για το θέμα έτσι ώστε να διερευνηθεί για το αν ο φόβος είναι μεγάλος ή μικρός και για το αν ξεπερνιέται με κάποια αλλαγή πρακτική - λιγότερα παιδιά, λιγότερος θόρυβος, λίγο πιό μακριά κτλ). Δεν μου αρέσει: Ένα παιδί που δεν ερωτάται απο τους γονείς του τι του αρέσει και δεν έχει την δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δύο π.χ. πράγματα (πχ «θέλεις να φάς μπρόκολο ή καρότο?» «θέλεις να φορέσεις κόκκινο ή μπλέ μπλουζάκι») δεν θα συνηθίσει να ρωτάει και τον εαυτό του αν κάτι του αρέσει. Εάν ένα παιδί γνωρίζει τί του αρέσει και τί όχι, τότε θα μπορέσει να προχωρήσει σε ένα ναί ή ένα όχι αργότερα. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη οι γονείς να λαμβάνουν υπόψη τους με ερωτήσεις και επιλογές, τις προτιμήσεις του παιδιού τους και να τις υποστηρίζουν. Εργαλεία που τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τον εαυτό τους Φωνή: Η φωνή είναι ένα εργαλείο που μπορεί να φοβίσει/τρομάξει ένα παιδί ή έναν ενήλικα και πιθανώς να τον κάνει να ξανασκεφτεί αυτό που επιχειρεί να κάνει. Μία πάρα πολύ συχνή κατάσταση που πολλά παιδιά κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν (είτε στον παιδικό σταθμό είτε στην παιδική χαρά): Ένα παιδί 3 ετών δέχεται επίθεση απο κάποιο άλλο που θέλει να του πάρει το παιχνίδι και παρόλες τις λεκτικές παροτρύνσεις («όχι, σταμάτα δεν μου αρέσει») το παιδί αυτό δεν σταματάει το τράβηγμα ή το σπρώξιμο ή το χτύπημα. Ο γονέας μπορεί να δείξει στο παιδί του πως εκείνο μπορεί να σταματήσει κάποιον με την φωνή του, με ένα παιχνίδι σαν και αυτό: Μπορείτε να πείτε: «η φωνή μας είναι πολύ δυνατή» «Πάμε (κάπου που να μήν ενοχλούν οι δυνατές φωνές) να δούμε πόσο δυνατή είναι?» «Να φωνάξω με όλη μου τη δύναμη? Ή θελεις εσύ να φωνάξεις πρώτα?» «Διάλεξε τι λέξη θα πούμε ή δείξε την με το δάχτυλό σου (πχ ασανσέρ)» Πείτε και την λέξη «σταμάτα», «όχι, δεν μου αρέσει» Κάντε διαγωνισμό ποιός θα την πεί ποιό γλυκά και μετά πιό θυμωμένα, πιό δυνατά και πιο σιγά, όπως και ποιός θα τρομάξει ποιόν. Μήν διστάσετε να υπερβάλλετε στις εκφράσεις σας. Ο στόχος είναι το παιδί σας να νιώσει την δύναμη της φωνής του. Δύναμη: Μιλήστε στο παιδί σας για τους μύες του σώματος και πως αυτοί λειτουργούν και μας δίνουν την δύναμή μας. Όταν θέλουν να σταματήσουν κάποιον και παρόλες τις παροτρύνσεις και φωνές εκείνος δεν σταματάει – τότε μπορούν να χρησιμοποιήσουν την δύναμή τους για να να τον απομακρύνουν. Δείξτε στο παιδί σας πως μπορεί να τεντώσει το χέρι του με δύναμη προς τα εμπρός για να απομακρύνει ένα άλλο παιδί. Κάντε ότι είσαστε εσείς το παιδί και πείτε του να προσπαθήσει να σας σπρώξει - έτσι ώστε να δεί πόση δύναμη έχει. Ενημέρωση: Ένα παιδί που δεν γνωρίζει ότι ενας άνθρωπος μπορεί να είναι κακόβουλος, μπορεί να μήν σκεφτεί να αρνηθεί σε κάποια παρότρυνση - ειδικά αν αυτή αρχικά φαίνεται αθώα. Ενημερώστε το για το ότι: υπάρχουν άνθρωποι (λίγοι ευτυχώς) που μπορεί να είναι κακόβουλοι. εάν του ζητήσει κάποιος κάτι που εκείνο δεν θέλει να κάνει ή του φαίνεται λάθος, ότι έχει το δικαίωμα να αρνηθεί. Για τον λόγο του ότι αυτοί δεν είναι πάντα άνθρωποι που είναι άγνωστοι, μήν αναφέρετε την λέξη "ξένος", "άγνωστος" - παραπέμπει στο ότι δεν κινδυνεύει ποτέ απο κάποιον τον οποίον γνωρίζει ή μπορεί να έχει δεί μιά δυό φορές στη γειτονιά. Είναι αποδεδειγμένο στατιστικά ότι παιδιά τα οποία δεν είναι ενημερωμένα για τον ενδεχόμενο κίνδυνο απο άλλους ενήλικες, είναι τα συχνότερα θύματα κακόβουλων ατόμων.

Κακόβουλα άτομα - πώς να προετοιμάσετε τα παιδιά σας (απο 3 ετών) Υπάρχουν δυστυχώς κάποιες φορές στις οποίες υπάρχει περίπτωση να υπάρχει συνάντηση ενός παιδιού με έναν κακόβουλο ενήλικα. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προετοιμάσουν το παιδί τους έτσι, ώστε εκείνο να μπορέσει να κατανοήσει και να αντιδράσει τον πιθανό κίνδυνο στον οποίο αυτό βρίσκεται? Η υπεράσπιση των συμφερόντων του απέναντι σε πράξεις άλλων ανθρώπων - παιδιών ή ενηλίκων είναι μία δεξιότητα που μπορεί ένα παιδί να μάθει με την βοήθεια των γονέων του. Όσο περισσότερο οικιοποιείται ένα παιδί αυτή την δεξιότητα σε μικρή ηλικία (π.χ. απο 3 ετών) τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες να έχει αυτοπεποίθηση στο να αντιδράσει αργότερα σε κάποια άλλη ανεπιθύμητη κατάσταση. Συμβουλές που μπορείτε να εφαρμόσετε σε παιδιά απο 3 ετών: Σωματική επαφή: Η αγκαλιά είναι μία απο τις πιο σημαντικές μορφές σωματικής επαφής που έχει ένα παιδί με άλλα άτομα ή παιδιά. Είναι σημαντικό το παιδί να αισθάνεται την ελευθερία του να δεχτεί ή να μη δεχτεί την αγκαλιά κάποιου, είτε αυτός είναι μέλος της οικογένειας είτε άγνωστος είτε είναι ένα παιδί. Ένα παιδί που οι γονείς θα του μάθουν να αγκαλιάζει όλους (ενήλικες ή παιδιά) έτσι ώστε να είναι ευγενικό, δεν θα μάθει να ακούει το ένστικτό του για το πότε θέλει να το αγκαλιάζουν και πότε όχι. Έτσι εάν κάποιος αργότερα του ζητήσει να το αγκαλιάσει, ακόμα και αν το ένστικτό του του λέει όχι, ίσως πεί ναι έτσι ώστε να είναι ευγενικό. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να μήν πιέζονται τα παιδιά να αγκαλιάζουν κάποιον εάν εκείνα δεν το θέλουν ή είναι διστακτικά. Υπακοή, υποχωρητικότητα, συμμόρφωση με κανόνες: Ένα παιδί που θα μάθει να υπακούει τυφλά κανόνες που του δίνονται, δεν αντιστέκεται ποτέ, δεν λέει ποτέ όχι ή δεν αισθάνεται την ελευθερία να πεί όχι – θα δυσκολευτεί περισσότερο αργότερα στο να αντιδράσει όταν χρειαστεί να παρακούσει κανόνες που πιθανώς θα του δοθούν απο κακόβουλα άτομα ή παιδιά. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν το «όχι» ενός παιδιού να είναι αποδεκτό απο τους γονείς και οι εντολές που δίνονται σε αυτό να περιέχουν κάποια εναλλακτική πρόταση την οποία αυτό μπορεί να επιλέξει. Έτσι ένα παιδί θα γνωρίζει ότι του επιτρέπεται/ότι μπορεί να πεί «όχι». Φόβος Ένα παιδί του οποίου ο φόβος μειώνεται απο το περιβάλλον του με σχόλια όπως "μή φοβάσαι, γιατί φοβάσαι, δεν υπάρχει λόγος, δεν είναι τίποτα" μαθαίνει να καταπιέζει τον φόβο του. Έτσι όταν βρεθεί σε μία κατάσταση που θα του προκαλέσει φόβο, αντί να τον αντιμετωπίσει, θα τον καταπιέσει και δεν θα αντιδράσει καθόλου. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν όταν ένα παιδί φοβάται, να το βοηθάμε να αντιμετωπίζει αυτό το φόβο ακόμα και με συμβολικό παιχνίδι. Αν πεί: "Φοβάμαι ένα δράκο είναι εκεί πίσω απο το μαξιλάρι!!!" "Που εκεί? ναι! τον είδα! λοιπόν κάτσε να βγάλουμε τα μαγικά μας ραβδιά και να τον διώξουμε!! άκατα μάκατα σούκουτου μπέ άμπε φάμπε βγέ - και θα τον διατάξουμε και να φύγει - πες το μαζί μου ! "άμπε ...φάμπε.... Δράκε φύγε ! Δεν θέλω να μείνεις εδώ!" Επίσης είναι σημαντικό όταν φοβάται κάποια δραστηριότητα να μήν υπάρχει πίεση να συμμετάσχει ή εάν φοβάται κάποιον άνθρωπο να μην υπάρχει πίεση να τον συμπαθήσει (φυσικά είναι καλό να υπάρχει κάποια συζήτηση για το θέμα έτσι ώστε να διερευνηθεί για το αν ο φόβος είναι μεγάλος ή μικρός και για το αν ξεπερνιέται με κάποια αλλαγή πρακτική - λιγότερα παιδιά, λιγότερος θόρυβος, λίγο πιό μακριά κτλ). Δεν μου αρέσει: Ένα παιδί που δεν ερωτάται απο τους γονείς του τι του αρέσει και δεν έχει την δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δύο π.χ. πράγματα (πχ «θέλεις να φάς μπρόκολο ή καρότο?» «θέλεις να φορέσεις κόκκινο ή μπλέ μπλουζάκι») δεν θα συνηθίσει να ρωτάει και τον εαυτό του αν κάτι του αρέσει. Εάν ένα παιδί γνωρίζει τί του αρέσει και τί όχι, τότε θα μπορέσει να προχωρήσει σε ένα ναί ή ένα όχι αργότερα. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη οι γονείς να λαμβάνουν υπόψη τους με ερωτήσεις και επιλογές, τις προτιμήσεις του παιδιού τους και να τις υποστηρίζουν. Εργαλεία που τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τον εαυτό τους Φωνή: Η φωνή είναι ένα εργαλείο που μπορεί να φοβίσει/τρομάξει ένα παιδί ή έναν ενήλικα και πιθανώς να τον κάνει να ξανασκεφτεί αυτό που επιχειρεί να κάνει. Μία πάρα πολύ συχνή κατάσταση που πολλά παιδιά κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν (είτε στον παιδικό σταθμό είτε στην παιδική χαρά): Ένα παιδί 3 ετών δέχεται επίθεση απο κάποιο άλλο που θέλει να του πάρει το παιχνίδι και παρόλες τις λεκτικές παροτρύνσεις («όχι, σταμάτα δεν μου αρέσει») το παιδί αυτό δεν σταματάει το τράβηγμα ή το σπρώξιμο ή το χτύπημα. Ο γονέας μπορεί να δείξει στο παιδί του πως εκείνο μπορεί να σταματήσει κάποιον με την φωνή του, με ένα παιχνίδι σαν και αυτό: Μπορείτε να πείτε: «η φωνή μας είναι πολύ δυνατή» «Πάμε (κάπου που να μήν ενοχλούν οι δυνατές φωνές) να δούμε πόσο δυνατή είναι?» «Να φωνάξω με όλη μου τη δύναμη? Ή θελεις εσύ να φωνάξεις πρώτα?» «Διάλεξε τι λέξη θα πούμε ή δείξε την με το δάχτυλό σου (πχ ασανσέρ)» Πείτε και την λέξη «σταμάτα», «όχι, δεν μου αρέσει» Κάντε διαγωνισμό ποιός θα την πεί ποιό γλυκά και μετά πιό θυμωμένα, πιό δυνατά και πιο σιγά, όπως και ποιός θα τρομάξει ποιόν. Μήν διστάσετε να υπερβάλλετε στις εκφράσεις σας. Ο στόχος είναι το παιδί σας να νιώσει την δύναμη της φωνής του. Δύναμη: Μιλήστε στο παιδί σας για τους μύες του σώματος και πως αυτοί λειτουργούν και μας δίνουν την δύναμή μας. Όταν θέλουν να σταματήσουν κάποιον και παρόλες τις παροτρύνσεις και φωνές εκείνος δεν σταματάει – τότε μπορούν να χρησιμοποιήσουν την δύναμή τους για να να τον απομακρύνουν. Δείξτε στο παιδί σας πως μπορεί να τεντώσει το χέρι του με δύναμη προς τα εμπρός για να απομακρύνει ένα άλλο παιδί. Κάντε ότι είσαστε εσείς το παιδί και πείτε του να προσπαθήσει να σας σπρώξει - έτσι ώστε να δεί πόση δύναμη έχει. Ενημέρωση: Ένα παιδί που δεν γνωρίζει ότι ενας άνθρωπος μπορεί να είναι κακόβουλος, μπορεί να μήν σκεφτεί να αρνηθεί σε κάποια παρότρυνση - ειδικά αν αυτή αρχικά φαίνεται αθώα. Ενημερώστε το για το ότι: υπάρχουν άνθρωποι (λίγοι ευτυχώς) που μπορεί να είναι κακόβουλοι. εάν του ζητήσει κάποιος κάτι που εκείνο δεν θέλει να κάνει ή του φαίνεται λάθος, ότι έχει το δικαίωμα να αρνηθεί. Για τον λόγο του ότι αυτοί δεν είναι πάντα άνθρωποι που είναι άγνωστοι, μήν αναφέρετε την λέξη "ξένος", "άγνωστος" - παραπέμπει στο ότι δεν κινδυνεύει ποτέ απο κάποιον τον οποίον γνωρίζει ή μπορεί να έχει δεί μιά δυό φορές στη γειτονιά. Είναι αποδεδειγμένο στατιστικά ότι παιδιά τα οποία δεν είναι ενημερωμένα για τον ενδεχόμενο κίνδυνο απο άλλους ενήλικες, είναι τα συχνότερα θύματα κακόβουλων ατόμων.

Πρώτη ημέρα χωρίς την μαμά...στο νηπιαγωγείο/παιδικό σταθμό. Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους, την πρώτη αυτή μέρα στο νέο περιβάλλον? Η πρώτη φορά που ο γονιός θα αφήσει το παιδί του στο σχολείο είναι βαρυσήμαντη, για εκείνον όπως και για το παιδί του. Πολλοί παιδικοί σταθμοί αναγκάζουν τους γονείς να αποχωρήσουν απο την πρώτη κιόλας μέρα, αφήνοντας το παιδί τους μόνο του για πρώτη φορά, χωρίς εκείνο να έχει ακόμα χτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης απένταντι στις δασκάλες του. Για ένα παιδί το οποίο δεν έχει την εμπειρία του τί είναι η δασκάλα, τάξη και σχολείο, αυτό μπορεί να προκαλέσει μία τραυματική εμπειρία. Για αυτό το λόγο, ακόμα και για ένα παιδί πεντέμισυ ετών που δεν έχει ξαναπάει στο νηπιαγωγείο, όπως και για ένα παιδί 2 ετών, είναι απαραίτητο να παραμένει ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό - όχι για να συμμετέχει στις δραστηριότητες, αλλά απλώς να παρευρίσκεται σε έναν χώρο εκτός της τάξης, όπου το παιδί μπορεί να τον προσεγγίσει ανα πάσα στιγμή μόνο του ή με την βοήθεια της δασκάλας. Τις μέρες όπου θα παρευρίσκεται ο γονέας, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μία σχέση με την δασκάλα τους, με τα άλλα παιδιά και να έχουν πρώτα μία πολύ θετική εμπειρία απο την επίσκεψη στο "σχολείο". Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι: δεν θα φύγετε χωρίς να το χαιρετήσετε (και να το τηρήσετε). τον λόγο που πρέπει να φύγετε: είναι γιατί πρέπει να πάτε στο σουπερμάρκετ για να μαγειρέψετε, για να φατε μετα όλοι μαζι το αγαπημένο του φαγητό, ή να πάτε στο γιατρό ή να κάνετε κάτι που ξέρει ότι είναι απο τα απαραίτητα πράγματα της ζωής. Σε αυτά που θα πείτε, είναι ιδιαίτερα επιθυμητό να συμπεριλαμβάνει την λέξη "έκπληξη" (την οποία θα έχετε πάρει όταν το ξαναδείτε ή θα είναι μία αγαπημένη δραστηριότητα). άν σας πεί "μείνε εδώ" πείτε: "το σχολείο δεν είναι για μαμάδες - και οι δασκάλες, ούτε αυτές έχουν τη μαμά τους εδώ" Θα βοηθήσετε το παιδί σας να προσαρμοστεί, εάν τις πρώτες εβδομάδες το ρωτήσετε ποιά αγαπημένα του παιχνίδια θα ήθελε να δείξει στους νέους του φίλους: κόλπο χορευτικό ή κάποιο χοροπηδητό, ή CD με μουσική ή παραμύθι. Έτσι του δίνετε ένα καλό κίνητρο να πλησιάσει τα άλλα παιδιά. Πείτε του να το δείξει, αλλά μετά για να μήν το χάσει να το βάλει στην τσάντα του (με την βοήθεια της δασκάλας του). Επίσης, πείτε στην παιδαγωγό, ποιά είναι τα αγαπημένα παιχνίδια του παιδιού σας έτσι ώστε να παίξουν μαζί με αυτά και να έχουν κάποιο θέμα συζήτησης. "Μαμά μή φύγεις!!" Είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα αποχωρήσει ο γονέας του - όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά απο μήνες. Το κλάμα δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονιό και για αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδάκι το οποίο αποχωρίζεται τον γονέα του ακόμα και για λίγο. Το συναίσθημα του αποχωρισμού που νιώθει ένα παιδί, είναι κάτι που μπορεί να εκφραστεί και με θυμό, όχι μόνο με κλάμα. Κάποιο ίσως να αρνηθεί να μοιραστεί με τους γονείς του τις εμπειρίες του, ή να δείξει ότι στεναχωριέται με κάποια άλλη αιτία (ότι τα παιδιά δεν το παίζουν ή το χτυπάνε). Σαν αποτέλεσμα του θυμού αυτού, στον παιδικό σταθμό, ένα παιδί μπορεί να χτυπάει το πάτωμα, τον τοίχο, ή τις δασκάλες (τις οποίες μπορεί να θεωρεί υπαίτιες της "εγκατάλειψής" του), να ρίχνει παιχνίδια, ή ακόμα και να αυτοτραυματιστεί πάνω στην ένταση την οποία βιώνει. Σε αυτή την περίπτωση φυσικά η δασκάλα θα φροντίσει να το εμποδίσει απο το να κάνει κακό στον εαυτό του ή σε άλλους. Απο την στιγμή όμως που δεν κάνει κακό στον εαυτό του και στους άλλους, θεωρείται υγιές να εκφράσει αυτό του τον θυμό. Η εκτόνωση αυτή θα το βοηθήσει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να επεξεργαστεί έτσι τον αποχωρισμό απο τον γονέα. Τι είναι καλό να αποφύγετε: να πάτε εσείς το παιδί σας στην παιδαγωγό. Αφήστε το ίδιο το παιδί να προσεγγίσει την παιδαγωγό όταν είναι εκείνο έτοιμο ή την παιδαγωγό να το προσεγγίσει η ίδια. να μην καθυστερείτε πολύ την αναχώρησή σας, εάν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει δεν σας αφήνει να φύγετε. Εάν για δέκα λεπτά το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει, να οδύρεται ή και να ουρλιαζει, ισχύει το εξής: απο την στιγμή που ξέρει ότι θα φύγετε, θα κλαίει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει αυτό. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αναχώρησή σας, και να επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον παιδικό σταθμό λίγη ώρα αφότου φύγατε, για να σιγουρευτείτε ότι έχει ηρεμήσει και είναι με τα παιδιά της τάξης του. Τις περισσότερες φορές, λίγα λεπτά απο την αναχώρηση του γονιού, τα παιδιά σταματούν αμέσως να κλαίνε. να το συγκρίνετε με τα άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του "να κοίτα - ο xxx δεν κλαίει που φεύγει η μαμά του!". Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και επεξεργάζεται τα γεγονότα διαφορετικά. Εάν το συγκρίνετε με άλλα παιδιά του δείχνετε ότι ο δικός του ρυθμός δεν είναι σωστός. Αφήστε το να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και την όποια στεναχώρια του όπως αυτό θέλει, για να το διευκολύνετε να περάσει αυτό το στάδιο. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσαρμογή ενός παιδιού στον παιδικό σταθμό (και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια και ενασχόληση απο την παιδαγωγό έτσι ώστε να τα εξομαλύνει): Αστάθεια στο ωράριο και τις ημέρες προσέλευσης στον παιδικό σταθμό: Οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί λειτουργούν βάση κάποιου προγράμματος, που περιλαμβάνει ένα καλωσόρισμα όταν όλα τα παιδιά έχουν φτάσει το πρωί, μία εισαγωγή σε ποιές δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν εκείνη την μέρα και στο τέλος της μέρας έναν μικρό χαιρετισμό. Εάν πηγαίνετε το παιδί σας αργότερα το πρωί απο ότι τα άλλα παιδιά, ή το παίρνετε απο τον παιδικό σταθμό αρκετά νωρίτερα ή και αργότερα απο τα άλλα παιδιά, θα αισθανθεί εκτός της ομάδας και ίσως αποδιοργανωθεί. Το να αισθάνεται ένα παιδί μέρος της ομάδας/τάξης του, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι της ομαλής προσαρμογής του στον παιδικό σταθμό. Ανησυχία του γονέα: Όσο πιό σίγουρος νιώθει ο γονέας για το ότι το παιδί του θα μεταχειριστεί σωστά και θα έχει ευκαιρία να περάσει καλά με τα άλλα παιδάκια, τόσο πιό άνετα θα νιώσει και το ίδιο το παιδί. Εάν όμως ο γονέας είναι αγχωμένος ή αμφιβάλλει για το εάν είναι έτοιμο το παιδί του, το ίδιο το παιδί θα αισθανθεί αυτή την ανησυχία - κάτι που θα το δυσκολέψει στην προσαρμογή του στον χώρο. Υπερπροστατευτική σχέση γονέα-παιδιού: Ένα παιδί, λόγω μιάς υπερπροστατευτικής σχέσης με τους γονείς του, μπορεί να εμφανίσει μεγάλη ανασφάλεια όταν βρεθεί ξαφνικά χωρίς αυτούς. Μπορεί να αναπτύξει φοβίες, ή να αισθάνεται εξαιρετικά αβοήθητο και ανήμπορο μπροστά σε άλλα παιδιά που είναι δυναμικά και ενεργητικά - με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να δημιουργήσει μία σχέση με αυτά και να αγκιστρώνεται στην παιδαγωγό. (Σύντομα θα δημοσιευτεί άρθρο με τίτλο: "Υπερπροστατευτικότητα και Υποπροστατευτικότητα - δύο αντίθετες έννοιες"). Πρόσφατες αλλαγές: Αλλαγές όπως μία μετακόμιση σε άλλη πόλη, γέννηση ενός νέου μωρού στην οικογένεια, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου (είτε απο θάνατο είτε απο χωρισμό), είναι παράγοντες που χρωματίζουν με ανασφάλεια τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Είναι απαραίτητο οι παιδαγωγοί του παιδικού σταθμού να είναι ενημερωμένοι, έτσι ώστε να δώσουν στο παιδί την κατάλληλη προσοχή μέσα απο κατανόηση και συζήτηση για αυτο το θέμα. Θεωρείται αναμενόμενο, η προσαρμογή ενός παιδιού που βιώνει μία απώλεια (μετακόμιση καθώς και γέννηση ενός νέου μωρού θεωρούνται στην ψυχολογία μορφές απώλειας, μιάς και το παιδί αποχωρίζεται για πάντα μία προηγούμενη, ασφαλή κατάσταση) να είναι πιό χρονοβόρα και οδυνηρή για το παιδί. Όπως και για κάθε μορφή απώλειας, οι γονείς καλούνται να υποστηρίξουν το παιδί τους και να το βοηθήσουν να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του, μέσω εκφραστικών παιχνιδιών (θεατρικό ή συμβολικό παιχνίδι) αλλά και παραμυθιών με σχετικά θέματα.

Πρώτη ημέρα χωρίς την μαμά...στο νηπιαγωγείο/παιδικό σταθμό. Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους, την πρώτη αυτή μέρα στο νέο περιβάλλον? Η πρώτη φορά που ο γονιός θα αφήσει το παιδί του στο σχολείο είναι βαρυσήμαντη, για εκείνον όπως και για το παιδί του. Πολλοί παιδικοί σταθμοί αναγκάζουν τους γονείς να αποχωρήσουν απο την πρώτη κιόλας μέρα, αφήνοντας το παιδί τους μόνο του για πρώτη φορά, χωρίς εκείνο να έχει ακόμα χτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης απένταντι στις δασκάλες του. Για ένα παιδί το οποίο δεν έχει την εμπειρία του τί είναι η δασκάλα, τάξη και σχολείο, αυτό μπορεί να προκαλέσει μία τραυματική εμπειρία. Για αυτό το λόγο, ακόμα και για ένα παιδί πεντέμισυ ετών που δεν έχει ξαναπάει στο νηπιαγωγείο, όπως και για ένα παιδί 2 ετών, είναι απαραίτητο να παραμένει ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό - όχι για να συμμετέχει στις δραστηριότητες, αλλά απλώς να παρευρίσκεται σε έναν χώρο εκτός της τάξης, όπου το παιδί μπορεί να τον προσεγγίσει ανα πάσα στιγμή μόνο του ή με την βοήθεια της δασκάλας. Τις μέρες όπου θα παρευρίσκεται ο γονέας, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μία σχέση με την δασκάλα τους, με τα άλλα παιδιά και να έχουν πρώτα μία πολύ θετική εμπειρία απο την επίσκεψη στο "σχολείο". Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι: δεν θα φύγετε χωρίς να το χαιρετήσετε (και να το τηρήσετε). τον λόγο που πρέπει να φύγετε: είναι γιατί πρέπει να πάτε στο σουπερμάρκετ για να μαγειρέψετε, για να φατε μετα όλοι μαζι το αγαπημένο του φαγητό, ή να πάτε στο γιατρό ή να κάνετε κάτι που ξέρει ότι είναι απο τα απαραίτητα πράγματα της ζωής. Σε αυτά που θα πείτε, είναι ιδιαίτερα επιθυμητό να συμπεριλαμβάνει την λέξη "έκπληξη" (την οποία θα έχετε πάρει όταν το ξαναδείτε ή θα είναι μία αγαπημένη δραστηριότητα). άν σας πεί "μείνε εδώ" πείτε: "το σχολείο δεν είναι για μαμάδες - και οι δασκάλες, ούτε αυτές έχουν τη μαμά τους εδώ" Θα βοηθήσετε το παιδί σας να προσαρμοστεί, εάν τις πρώτες εβδομάδες το ρωτήσετε ποιά αγαπημένα του παιχνίδια θα ήθελε να δείξει στους νέους του φίλους: κόλπο χορευτικό ή κάποιο χοροπηδητό, ή CD με μουσική ή παραμύθι. Έτσι του δίνετε ένα καλό κίνητρο να πλησιάσει τα άλλα παιδιά. Πείτε του να το δείξει, αλλά μετά για να μήν το χάσει να το βάλει στην τσάντα του (με την βοήθεια της δασκάλας του). Επίσης, πείτε στην παιδαγωγό, ποιά είναι τα αγαπημένα παιχνίδια του παιδιού σας έτσι ώστε να παίξουν μαζί με αυτά και να έχουν κάποιο θέμα συζήτησης. "Μαμά μή φύγεις!!" Είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα αποχωρήσει ο γονέας του - όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά απο μήνες. Το κλάμα δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονιό και για αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδάκι το οποίο αποχωρίζεται τον γονέα του ακόμα και για λίγο. Το συναίσθημα του αποχωρισμού που νιώθει ένα παιδί, είναι κάτι που μπορεί να εκφραστεί και με θυμό, όχι μόνο με κλάμα. Κάποιο ίσως να αρνηθεί να μοιραστεί με τους γονείς του τις εμπειρίες του, ή να δείξει ότι στεναχωριέται με κάποια άλλη αιτία (ότι τα παιδιά δεν το παίζουν ή το χτυπάνε). Σαν αποτέλεσμα του θυμού αυτού, στον παιδικό σταθμό, ένα παιδί μπορεί να χτυπάει το πάτωμα, τον τοίχο, ή τις δασκάλες (τις οποίες μπορεί να θεωρεί υπαίτιες της "εγκατάλειψής" του), να ρίχνει παιχνίδια, ή ακόμα και να αυτοτραυματιστεί πάνω στην ένταση την οποία βιώνει. Σε αυτή την περίπτωση φυσικά η δασκάλα θα φροντίσει να το εμποδίσει απο το να κάνει κακό στον εαυτό του ή σε άλλους. Απο την στιγμή όμως που δεν κάνει κακό στον εαυτό του και στους άλλους, θεωρείται υγιές να εκφράσει αυτό του τον θυμό. Η εκτόνωση αυτή θα το βοηθήσει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να επεξεργαστεί έτσι τον αποχωρισμό απο τον γονέα. Τι είναι καλό να αποφύγετε: να πάτε εσείς το παιδί σας στην παιδαγωγό. Αφήστε το ίδιο το παιδί να προσεγγίσει την παιδαγωγό όταν είναι εκείνο έτοιμο ή την παιδαγωγό να το προσεγγίσει η ίδια. να μην καθυστερείτε πολύ την αναχώρησή σας, εάν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει δεν σας αφήνει να φύγετε. Εάν για δέκα λεπτά το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει, να οδύρεται ή και να ουρλιαζει, ισχύει το εξής: απο την στιγμή που ξέρει ότι θα φύγετε, θα κλαίει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει αυτό. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αναχώρησή σας, και να επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον παιδικό σταθμό λίγη ώρα αφότου φύγατε, για να σιγουρευτείτε ότι έχει ηρεμήσει και είναι με τα παιδιά της τάξης του. Τις περισσότερες φορές, λίγα λεπτά απο την αναχώρηση του γονιού, τα παιδιά σταματούν αμέσως να κλαίνε. να το συγκρίνετε με τα άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του "να κοίτα - ο xxx δεν κλαίει που φεύγει η μαμά του!". Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και επεξεργάζεται τα γεγονότα διαφορετικά. Εάν το συγκρίνετε με άλλα παιδιά του δείχνετε ότι ο δικός του ρυθμός δεν είναι σωστός. Αφήστε το να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και την όποια στεναχώρια του όπως αυτό θέλει, για να το διευκολύνετε να περάσει αυτό το στάδιο. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσαρμογή ενός παιδιού στον παιδικό σταθμό (και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια και ενασχόληση απο την παιδαγωγό έτσι ώστε να τα εξομαλύνει): Αστάθεια στο ωράριο και τις ημέρες προσέλευσης στον παιδικό σταθμό: Οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί λειτουργούν βάση κάποιου προγράμματος, που περιλαμβάνει ένα καλωσόρισμα όταν όλα τα παιδιά έχουν φτάσει το πρωί, μία εισαγωγή σε ποιές δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν εκείνη την μέρα και στο τέλος της μέρας έναν μικρό χαιρετισμό. Εάν πηγαίνετε το παιδί σας αργότερα το πρωί απο ότι τα άλλα παιδιά, ή το παίρνετε απο τον παιδικό σταθμό αρκετά νωρίτερα ή και αργότερα απο τα άλλα παιδιά, θα αισθανθεί εκτός της ομάδας και ίσως αποδιοργανωθεί. Το να αισθάνεται ένα παιδί μέρος της ομάδας/τάξης του, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι της ομαλής προσαρμογής του στον παιδικό σταθμό. Ανησυχία του γονέα: Όσο πιό σίγουρος νιώθει ο γονέας για το ότι το παιδί του θα μεταχειριστεί σωστά και θα έχει ευκαιρία να περάσει καλά με τα άλλα παιδάκια, τόσο πιό άνετα θα νιώσει και το ίδιο το παιδί. Εάν όμως ο γονέας είναι αγχωμένος ή αμφιβάλλει για το εάν είναι έτοιμο το παιδί του, το ίδιο το παιδί θα αισθανθεί αυτή την ανησυχία - κάτι που θα το δυσκολέψει στην προσαρμογή του στον χώρο. Υπερπροστατευτική σχέση γονέα-παιδιού: Ένα παιδί, λόγω μιάς υπερπροστατευτικής σχέσης με τους γονείς του, μπορεί να εμφανίσει μεγάλη ανασφάλεια όταν βρεθεί ξαφνικά χωρίς αυτούς. Μπορεί να αναπτύξει φοβίες, ή να αισθάνεται εξαιρετικά αβοήθητο και ανήμπορο μπροστά σε άλλα παιδιά που είναι δυναμικά και ενεργητικά - με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να δημιουργήσει μία σχέση με αυτά και να αγκιστρώνεται στην παιδαγωγό. (Σύντομα θα δημοσιευτεί άρθρο με τίτλο: "Υπερπροστατευτικότητα και Υποπροστατευτικότητα - δύο αντίθετες έννοιες"). Πρόσφατες αλλαγές: Αλλαγές όπως μία μετακόμιση σε άλλη πόλη, γέννηση ενός νέου μωρού στην οικογένεια, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου (είτε απο θάνατο είτε απο χωρισμό), είναι παράγοντες που χρωματίζουν με ανασφάλεια τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Είναι απαραίτητο οι παιδαγωγοί του παιδικού σταθμού να είναι ενημερωμένοι, έτσι ώστε να δώσουν στο παιδί την κατάλληλη προσοχή μέσα απο κατανόηση και συζήτηση για αυτο το θέμα. Θεωρείται αναμενόμενο, η προσαρμογή ενός παιδιού που βιώνει μία απώλεια (μετακόμιση καθώς και γέννηση ενός νέου μωρού θεωρούνται στην ψυχολογία μορφές απώλειας, μιάς και το παιδί αποχωρίζεται για πάντα μία προηγούμενη, ασφαλή κατάσταση) να είναι πιό χρονοβόρα και οδυνηρή για το παιδί. Όπως και για κάθε μορφή απώλειας, οι γονείς καλούνται να υποστηρίξουν το παιδί τους και να το βοηθήσουν να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του, μέσω εκφραστικών παιχνιδιών (θεατρικό ή συμβολικό παιχνίδι) αλλά και παραμυθιών με σχετικά θέματα.

Πρώτη ημέρα χωρίς την μαμά...στο νηπιαγωγείο/παιδικό σταθμό. Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους, την πρώτη αυτή μέρα στο νέο περιβάλλον? Η πρώτη φορά που ο γονιός θα αφήσει το παιδί του στο σχολείο είναι βαρυσήμαντη, για εκείνον όπως και για το παιδί του. Πολλοί παιδικοί σταθμοί αναγκάζουν τους γονείς να αποχωρήσουν απο την πρώτη κιόλας μέρα, αφήνοντας το παιδί τους μόνο του για πρώτη φορά, χωρίς εκείνο να έχει ακόμα χτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης απένταντι στις δασκάλες του. Για ένα παιδί το οποίο δεν έχει την εμπειρία του τί είναι η δασκάλα, τάξη και σχολείο, αυτό μπορεί να προκαλέσει μία τραυματική εμπειρία. Για αυτό το λόγο, ακόμα και για ένα παιδί πεντέμισυ ετών που δεν έχει ξαναπάει στο νηπιαγωγείο, όπως και για ένα παιδί 2 ετών, είναι απαραίτητο να παραμένει ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό - όχι για να συμμετέχει στις δραστηριότητες, αλλά απλώς να παρευρίσκεται σε έναν χώρο εκτός της τάξης, όπου το παιδί μπορεί να τον προσεγγίσει ανα πάσα στιγμή μόνο του ή με την βοήθεια της δασκάλας. Τις μέρες όπου θα παρευρίσκεται ο γονέας, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μία σχέση με την δασκάλα τους, με τα άλλα παιδιά και να έχουν πρώτα μία πολύ θετική εμπειρία απο την επίσκεψη στο "σχολείο". Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι: δεν θα φύγετε χωρίς να το χαιρετήσετε (και να το τηρήσετε). τον λόγο που πρέπει να φύγετε: είναι γιατί πρέπει να πάτε στο σουπερμάρκετ για να μαγειρέψετε, για να φατε μετα όλοι μαζι το αγαπημένο του φαγητό, ή να πάτε στο γιατρό ή να κάνετε κάτι που ξέρει ότι είναι απο τα απαραίτητα πράγματα της ζωής. Σε αυτά που θα πείτε, είναι ιδιαίτερα επιθυμητό να συμπεριλαμβάνει την λέξη "έκπληξη" (την οποία θα έχετε πάρει όταν το ξαναδείτε ή θα είναι μία αγαπημένη δραστηριότητα). άν σας πεί "μείνε εδώ" πείτε: "το σχολείο δεν είναι για μαμάδες - και οι δασκάλες, ούτε αυτές έχουν τη μαμά τους εδώ" Θα βοηθήσετε το παιδί σας να προσαρμοστεί, εάν τις πρώτες εβδομάδες το ρωτήσετε ποιά αγαπημένα του παιχνίδια θα ήθελε να δείξει στους νέους του φίλους: κόλπο χορευτικό ή κάποιο χοροπηδητό, ή CD με μουσική ή παραμύθι. Έτσι του δίνετε ένα καλό κίνητρο να πλησιάσει τα άλλα παιδιά. Πείτε του να το δείξει, αλλά μετά για να μήν το χάσει να το βάλει στην τσάντα του (με την βοήθεια της δασκάλας του). Επίσης, πείτε στην παιδαγωγό, ποιά είναι τα αγαπημένα παιχνίδια του παιδιού σας έτσι ώστε να παίξουν μαζί με αυτά και να έχουν κάποιο θέμα συζήτησης. "Μαμά μή φύγεις!!" Είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα αποχωρήσει ο γονέας του - όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά απο μήνες. Το κλάμα δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονιό και για αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδάκι το οποίο αποχωρίζεται τον γονέα του ακόμα και για λίγο. Το συναίσθημα του αποχωρισμού που νιώθει ένα παιδί, είναι κάτι που μπορεί να εκφραστεί και με θυμό, όχι μόνο με κλάμα. Κάποιο ίσως να αρνηθεί να μοιραστεί με τους γονείς του τις εμπειρίες του, ή να δείξει ότι στεναχωριέται με κάποια άλλη αιτία (ότι τα παιδιά δεν το παίζουν ή το χτυπάνε). Σαν αποτέλεσμα του θυμού αυτού, στον παιδικό σταθμό, ένα παιδί μπορεί να χτυπάει το πάτωμα, τον τοίχο, ή τις δασκάλες (τις οποίες μπορεί να θεωρεί υπαίτιες της "εγκατάλειψής" του), να ρίχνει παιχνίδια, ή ακόμα και να αυτοτραυματιστεί πάνω στην ένταση την οποία βιώνει. Σε αυτή την περίπτωση φυσικά η δασκάλα θα φροντίσει να το εμποδίσει απο το να κάνει κακό στον εαυτό του ή σε άλλους. Απο την στιγμή όμως που δεν κάνει κακό στον εαυτό του και στους άλλους, θεωρείται υγιές να εκφράσει αυτό του τον θυμό. Η εκτόνωση αυτή θα το βοηθήσει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να επεξεργαστεί έτσι τον αποχωρισμό απο τον γονέα. Τι είναι καλό να αποφύγετε: να πάτε εσείς το παιδί σας στην παιδαγωγό. Αφήστε το ίδιο το παιδί να προσεγγίσει την παιδαγωγό όταν είναι εκείνο έτοιμο ή την παιδαγωγό να το προσεγγίσει η ίδια. να μην καθυστερείτε πολύ την αναχώρησή σας, εάν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει δεν σας αφήνει να φύγετε. Εάν για δέκα λεπτά το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει, να οδύρεται ή και να ουρλιαζει, ισχύει το εξής: απο την στιγμή που ξέρει ότι θα φύγετε, θα κλαίει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει αυτό. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αναχώρησή σας, και να επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον παιδικό σταθμό λίγη ώρα αφότου φύγατε, για να σιγουρευτείτε ότι έχει ηρεμήσει και είναι με τα παιδιά της τάξης του. Τις περισσότερες φορές, λίγα λεπτά απο την αναχώρηση του γονιού, τα παιδιά σταματούν αμέσως να κλαίνε. να το συγκρίνετε με τα άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του "να κοίτα - ο xxx δεν κλαίει που φεύγει η μαμά του!". Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και επεξεργάζεται τα γεγονότα διαφορετικά. Εάν το συγκρίνετε με άλλα παιδιά του δείχνετε ότι ο δικός του ρυθμός δεν είναι σωστός. Αφήστε το να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και την όποια στεναχώρια του όπως αυτό θέλει, για να το διευκολύνετε να περάσει αυτό το στάδιο. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσαρμογή ενός παιδιού στον παιδικό σταθμό (και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια και ενασχόληση απο την παιδαγωγό έτσι ώστε να τα εξομαλύνει): Αστάθεια στο ωράριο και τις ημέρες προσέλευσης στον παιδικό σταθμό: Οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί λειτουργούν βάση κάποιου προγράμματος, που περιλαμβάνει ένα καλωσόρισμα όταν όλα τα παιδιά έχουν φτάσει το πρωί, μία εισαγωγή σε ποιές δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν εκείνη την μέρα και στο τέλος της μέρας έναν μικρό χαιρετισμό. Εάν πηγαίνετε το παιδί σας αργότερα το πρωί απο ότι τα άλλα παιδιά, ή το παίρνετε απο τον παιδικό σταθμό αρκετά νωρίτερα ή και αργότερα απο τα άλλα παιδιά, θα αισθανθεί εκτός της ομάδας και ίσως αποδιοργανωθεί. Το να αισθάνεται ένα παιδί μέρος της ομάδας/τάξης του, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι της ομαλής προσαρμογής του στον παιδικό σταθμό. Ανησυχία του γονέα: Όσο πιό σίγουρος νιώθει ο γονέας για το ότι το παιδί του θα μεταχειριστεί σωστά και θα έχει ευκαιρία να περάσει καλά με τα άλλα παιδάκια, τόσο πιό άνετα θα νιώσει και το ίδιο το παιδί. Εάν όμως ο γονέας είναι αγχωμένος ή αμφιβάλλει για το εάν είναι έτοιμο το παιδί του, το ίδιο το παιδί θα αισθανθεί αυτή την ανησυχία - κάτι που θα το δυσκολέψει στην προσαρμογή του στον χώρο. Υπερπροστατευτική σχέση γονέα-παιδιού: Ένα παιδί, λόγω μιάς υπερπροστατευτικής σχέσης με τους γονείς του, μπορεί να εμφανίσει μεγάλη ανασφάλεια όταν βρεθεί ξαφνικά χωρίς αυτούς. Μπορεί να αναπτύξει φοβίες, ή να αισθάνεται εξαιρετικά αβοήθητο και ανήμπορο μπροστά σε άλλα παιδιά που είναι δυναμικά και ενεργητικά - με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να δημιουργήσει μία σχέση με αυτά και να αγκιστρώνεται στην παιδαγωγό. (Σύντομα θα δημοσιευτεί άρθρο με τίτλο: "Υπερπροστατευτικότητα και Υποπροστατευτικότητα - δύο αντίθετες έννοιες"). Πρόσφατες αλλαγές: Αλλαγές όπως μία μετακόμιση σε άλλη πόλη, γέννηση ενός νέου μωρού στην οικογένεια, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου (είτε απο θάνατο είτε απο χωρισμό), είναι παράγοντες που χρωματίζουν με ανασφάλεια τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Είναι απαραίτητο οι παιδαγωγοί του παιδικού σταθμού να είναι ενημερωμένοι, έτσι ώστε να δώσουν στο παιδί την κατάλληλη προσοχή μέσα απο κατανόηση και συζήτηση για αυτο το θέμα. Θεωρείται αναμενόμενο, η προσαρμογή ενός παιδιού που βιώνει μία απώλεια (μετακόμιση καθώς και γέννηση ενός νέου μωρού θεωρούνται στην ψυχολογία μορφές απώλειας, μιάς και το παιδί αποχωρίζεται για πάντα μία προηγούμενη, ασφαλή κατάσταση) να είναι πιό χρονοβόρα και οδυνηρή για το παιδί. Όπως και για κάθε μορφή απώλειας, οι γονείς καλούνται να υποστηρίξουν το παιδί τους και να το βοηθήσουν να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του, μέσω εκφραστικών παιχνιδιών (θεατρικό ή συμβολικό παιχνίδι) αλλά και παραμυθιών με σχετικά θέματα.

Πρώτη ημέρα χωρίς την μαμά...στο νηπιαγωγείο/παιδικό σταθμό. Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους, την πρώτη αυτή μέρα στο νέο περιβάλλον? Η πρώτη φορά που ο γονιός θα αφήσει το παιδί του στο σχολείο είναι βαρυσήμαντη, για εκείνον όπως και για το παιδί του. Πολλοί παιδικοί σταθμοί αναγκάζουν τους γονείς να αποχωρήσουν απο την πρώτη κιόλας μέρα, αφήνοντας το παιδί τους μόνο του για πρώτη φορά, χωρίς εκείνο να έχει ακόμα χτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης απένταντι στις δασκάλες του. Για ένα παιδί το οποίο δεν έχει την εμπειρία του τί είναι η δασκάλα, τάξη και σχολείο, αυτό μπορεί να προκαλέσει μία τραυματική εμπειρία. Για αυτό το λόγο, ακόμα και για ένα παιδί πεντέμισυ ετών που δεν έχει ξαναπάει στο νηπιαγωγείο, όπως και για ένα παιδί 2 ετών, είναι απαραίτητο να παραμένει ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό - όχι για να συμμετέχει στις δραστηριότητες, αλλά απλώς να παρευρίσκεται σε έναν χώρο εκτός της τάξης, όπου το παιδί μπορεί να τον προσεγγίσει ανα πάσα στιγμή μόνο του ή με την βοήθεια της δασκάλας. Τις μέρες όπου θα παρευρίσκεται ο γονέας, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μία σχέση με την δασκάλα τους, με τα άλλα παιδιά και να έχουν πρώτα μία πολύ θετική εμπειρία απο την επίσκεψη στο "σχολείο". Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι: δεν θα φύγετε χωρίς να το χαιρετήσετε (και να το τηρήσετε). τον λόγο που πρέπει να φύγετε: είναι γιατί πρέπει να πάτε στο σουπερμάρκετ για να μαγειρέψετε, για να φατε μετα όλοι μαζι το αγαπημένο του φαγητό, ή να πάτε στο γιατρό ή να κάνετε κάτι που ξέρει ότι είναι απο τα απαραίτητα πράγματα της ζωής. Σε αυτά που θα πείτε, είναι ιδιαίτερα επιθυμητό να συμπεριλαμβάνει την λέξη "έκπληξη" (την οποία θα έχετε πάρει όταν το ξαναδείτε ή θα είναι μία αγαπημένη δραστηριότητα). άν σας πεί "μείνε εδώ" πείτε: "το σχολείο δεν είναι για μαμάδες - και οι δασκάλες, ούτε αυτές έχουν τη μαμά τους εδώ" Θα βοηθήσετε το παιδί σας να προσαρμοστεί, εάν τις πρώτες εβδομάδες το ρωτήσετε ποιά αγαπημένα του παιχνίδια θα ήθελε να δείξει στους νέους του φίλους: κόλπο χορευτικό ή κάποιο χοροπηδητό, ή CD με μουσική ή παραμύθι. Έτσι του δίνετε ένα καλό κίνητρο να πλησιάσει τα άλλα παιδιά. Πείτε του να το δείξει, αλλά μετά για να μήν το χάσει να το βάλει στην τσάντα του (με την βοήθεια της δασκάλας του). Επίσης, πείτε στην παιδαγωγό, ποιά είναι τα αγαπημένα παιχνίδια του παιδιού σας έτσι ώστε να παίξουν μαζί με αυτά και να έχουν κάποιο θέμα συζήτησης. "Μαμά μή φύγεις!!" Είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα αποχωρήσει ο γονέας του - όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά απο μήνες. Το κλάμα δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονιό και για αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδάκι το οποίο αποχωρίζεται τον γονέα του ακόμα και για λίγο. Το συναίσθημα του αποχωρισμού που νιώθει ένα παιδί, είναι κάτι που μπορεί να εκφραστεί και με θυμό, όχι μόνο με κλάμα. Κάποιο ίσως να αρνηθεί να μοιραστεί με τους γονείς του τις εμπειρίες του, ή να δείξει ότι στεναχωριέται με κάποια άλλη αιτία (ότι τα παιδιά δεν το παίζουν ή το χτυπάνε). Σαν αποτέλεσμα του θυμού αυτού, στον παιδικό σταθμό, ένα παιδί μπορεί να χτυπάει το πάτωμα, τον τοίχο, ή τις δασκάλες (τις οποίες μπορεί να θεωρεί υπαίτιες της "εγκατάλειψής" του), να ρίχνει παιχνίδια, ή ακόμα και να αυτοτραυματιστεί πάνω στην ένταση την οποία βιώνει. Σε αυτή την περίπτωση φυσικά η δασκάλα θα φροντίσει να το εμποδίσει απο το να κάνει κακό στον εαυτό του ή σε άλλους. Απο την στιγμή όμως που δεν κάνει κακό στον εαυτό του και στους άλλους, θεωρείται υγιές να εκφράσει αυτό του τον θυμό. Η εκτόνωση αυτή θα το βοηθήσει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να επεξεργαστεί έτσι τον αποχωρισμό απο τον γονέα. Τι είναι καλό να αποφύγετε: να πάτε εσείς το παιδί σας στην παιδαγωγό. Αφήστε το ίδιο το παιδί να προσεγγίσει την παιδαγωγό όταν είναι εκείνο έτοιμο ή την παιδαγωγό να το προσεγγίσει η ίδια. να μην καθυστερείτε πολύ την αναχώρησή σας, εάν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει δεν σας αφήνει να φύγετε. Εάν για δέκα λεπτά το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει, να οδύρεται ή και να ουρλιαζει, ισχύει το εξής: απο την στιγμή που ξέρει ότι θα φύγετε, θα κλαίει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει αυτό. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αναχώρησή σας, και να επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον παιδικό σταθμό λίγη ώρα αφότου φύγατε, για να σιγουρευτείτε ότι έχει ηρεμήσει και είναι με τα παιδιά της τάξης του. Τις περισσότερες φορές, λίγα λεπτά απο την αναχώρηση του γονιού, τα παιδιά σταματούν αμέσως να κλαίνε. να το συγκρίνετε με τα άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του "να κοίτα - ο xxx δεν κλαίει που φεύγει η μαμά του!". Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και επεξεργάζεται τα γεγονότα διαφορετικά. Εάν το συγκρίνετε με άλλα παιδιά του δείχνετε ότι ο δικός του ρυθμός δεν είναι σωστός. Αφήστε το να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και την όποια στεναχώρια του όπως αυτό θέλει, για να το διευκολύνετε να περάσει αυτό το στάδιο. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσαρμογή ενός παιδιού στον παιδικό σταθμό (και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια και ενασχόληση απο την παιδαγωγό έτσι ώστε να τα εξομαλύνει): Αστάθεια στο ωράριο και τις ημέρες προσέλευσης στον παιδικό σταθμό: Οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί λειτουργούν βάση κάποιου προγράμματος, που περιλαμβάνει ένα καλωσόρισμα όταν όλα τα παιδιά έχουν φτάσει το πρωί, μία εισαγωγή σε ποιές δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν εκείνη την μέρα και στο τέλος της μέρας έναν μικρό χαιρετισμό. Εάν πηγαίνετε το παιδί σας αργότερα το πρωί απο ότι τα άλλα παιδιά, ή το παίρνετε απο τον παιδικό σταθμό αρκετά νωρίτερα ή και αργότερα απο τα άλλα παιδιά, θα αισθανθεί εκτός της ομάδας και ίσως αποδιοργανωθεί. Το να αισθάνεται ένα παιδί μέρος της ομάδας/τάξης του, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι της ομαλής προσαρμογής του στον παιδικό σταθμό. Ανησυχία του γονέα: Όσο πιό σίγουρος νιώθει ο γονέας για το ότι το παιδί του θα μεταχειριστεί σωστά και θα έχει ευκαιρία να περάσει καλά με τα άλλα παιδάκια, τόσο πιό άνετα θα νιώσει και το ίδιο το παιδί. Εάν όμως ο γονέας είναι αγχωμένος ή αμφιβάλλει για το εάν είναι έτοιμο το παιδί του, το ίδιο το παιδί θα αισθανθεί αυτή την ανησυχία - κάτι που θα το δυσκολέψει στην προσαρμογή του στον χώρο. Υπερπροστατευτική σχέση γονέα-παιδιού: Ένα παιδί, λόγω μιάς υπερπροστατευτικής σχέσης με τους γονείς του, μπορεί να εμφανίσει μεγάλη ανασφάλεια όταν βρεθεί ξαφνικά χωρίς αυτούς. Μπορεί να αναπτύξει φοβίες, ή να αισθάνεται εξαιρετικά αβοήθητο και ανήμπορο μπροστά σε άλλα παιδιά που είναι δυναμικά και ενεργητικά - με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να δημιουργήσει μία σχέση με αυτά και να αγκιστρώνεται στην παιδαγωγό. (Σύντομα θα δημοσιευτεί άρθρο με τίτλο: "Υπερπροστατευτικότητα και Υποπροστατευτικότητα - δύο αντίθετες έννοιες"). Πρόσφατες αλλαγές: Αλλαγές όπως μία μετακόμιση σε άλλη πόλη, γέννηση ενός νέου μωρού στην οικογένεια, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου (είτε απο θάνατο είτε απο χωρισμό), είναι παράγοντες που χρωματίζουν με ανασφάλεια τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Είναι απαραίτητο οι παιδαγωγοί του παιδικού σταθμού να είναι ενημερωμένοι, έτσι ώστε να δώσουν στο παιδί την κατάλληλη προσοχή μέσα απο κατανόηση και συζήτηση για αυτο το θέμα. Θεωρείται αναμενόμενο, η προσαρμογή ενός παιδιού που βιώνει μία απώλεια (μετακόμιση καθώς και γέννηση ενός νέου μωρού θεωρούνται στην ψυχολογία μορφές απώλειας, μιάς και το παιδί αποχωρίζεται για πάντα μία προηγούμενη, ασφαλή κατάσταση) να είναι πιό χρονοβόρα και οδυνηρή για το παιδί. Όπως και για κάθε μορφή απώλειας, οι γονείς καλούνται να υποστηρίξουν το παιδί τους και να το βοηθήσουν να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του, μέσω εκφραστικών παιχνιδιών (θεατρικό ή συμβολικό παιχνίδι) αλλά και παραμυθιών με σχετικά θέματα.

ΑΥΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΟ ΒΡΗΚΑ ΤΩΡΑ ΣΕ ΕΝΑ ΣΙΤΕ ΚΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΖΩ ΤΩΡΑ ΣΤΟ ΦΟΡΟΥΜ Άγχος Αποχωρισμού στα παιδιά και τρόποι αντιμετώπισης Πως μπορείτε να κάνετε πιο εύκολους τους αποχωρισμούς. Ξέρετε πως δεν πρέπει να αποφεύγετε τα ξεσπάσματα του αποχωρισμού με το να φεύγετε σιγά σιγά χωρίς να σας πάρει είδηση το παιδί σας; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτή η πράξη μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος στο παιδί. Αντί αυτού, μπορείτε να του προσφέρετε ένα γρήγορο αλλά γεμάτο αγάπη αποχαιρετισμό έστω κι αν το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει και να φωνάζει. Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βοηθήσετε το παιδί σας (και τον εαυτό σας) σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο. Ο συγχρονισμός είναι το παν. Προσπαθήστε να μην αρχίσετε το νηπιαγωγείο ή το βρεφοκομικό σταθμό μεταξύ της ηλικίας 8 μηνών και 1 χρονού, όταν είναι πιθανό να πρωτοεμφανιστεί το άγχος αποχωρισμού. Επίσης αποφύγετε να αναθέσετε τη φροντίδα του παιδιού σας σε ένα ξένο πρόσωπο μέσα σε αυτή τη χρονική περίοδο . Αν έχετε σκοπό να φύγετε από το σπίτι, προγραμματίστε την αναχώρηση σας μετά από τον ύπνο ή μετά που θα έχει φάει. Η σταδιακή γνωριμία με διάφορα πρόσωπα και χώρους. Αν σκοπεύετε να αφήσετε το παιδί σας με κάποιον συγγενή ή με κάποιο άγνωστο για το παιδί πρόσωπο για να το προσέχει, τότε καλέστε αυτό το άτομο εκ των προτέρων στο σπίτι σας, έτσι ώστε να μπορέσει να περάσει κάποιο χρόνο μαζί του στην παρουσία σας. Αν το παιδί σας θα πάει για πρώτη φορά σε βρεφοκομικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, επισκεφτείτε λίγες φορές το χώρο μαζί. Να είστε ήρεμοι και συνεπείς. Δημιουργείστε ένα ‘τελετουργικό' για να αποχαιρετίσετε το παιδί σας, στο οποίο να λέτε ένα ευχάριστο, τρυφερό και σταθερό αντίο. Παραμείνετε ήρεμοι και δείξτε εμπιστοσύνη στο παιδί σας. Καθησυχάστε το λέγοντας πως θα επιστρέψετε να το πάρετε. Εξηγείστε του σε πόσο χρόνο θα έρθετε να το πάρετε χρησιμοποιώντας έννοιες που θα καταλάβει (όπως μετά το γεύμα ή μετά που θα ξυπνήσει). Ένα αγαπημένο αντικείμενο. Βοηθήστε το παιδί σας να διαλέξει ένα αγαπημένο αντικείμενο. Αυτό το αντικείμενο (μεταβατικό αντικείμενο) μπορεί να είναι μια μικρή κουβερτούλα, ένα σεντονάκι ή κάποιο αρκουδάκι. Αυτός είναι ένας υγιής τρόπος για να ελαχιστοποιήσετε το άγχος του αποχωρισμού, αφού η επαφή μαζί του θα καθησυχάζει το παιδί. Προσπαθήστε να έχετε κατά νου το γεγονός πως αυτό το στάδιο του άγχους αποχωρισμού είναι προσωρινό και πως κάθε παιδί θα εκφράσει με διαφορετικό τρόπο το άγχος του. Αν το παιδί σας δεν είχε ποτέ άλλη φροντίδα εκτός από τη δική σας, αν είναι ντροπαλό ή αν παρουσιαστούν άλλες αγχωτικές καταστάσεις, όπως ο ερχομός ενός μωρού ή προβλήματα υγείας, τότε αυτό το στάδιο θα είναι πιο έντονο από ότι σε άλλα παιδιά. Πότε το Άγχος Αποχωρισμού γίνεται Διαταραχή; Τα παιδιά που αναπτύσσουν αυτή τη διαταραχή φοβούνται πως θα χάσουν την οικογένεια τους και συχνά είναι πεπεισμένα πως κάτι κακό θα συμβεί όταν είναι μακριά από τους γονείς του. Άλλα συμπτώματα της Διαταραχής Άγχους Αποχωρισμού είναι: Συμπτώματα πανικού (όπως ναυτία, εμετός ή δυσκολία στην αναπνοή) ή κρίσεις πανικού πριν να φύγει ένας γονιός ή πριν πάει στο σχολείο. Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες σε σχέση με τον αποχωρισμό Ανεξήγητη ανησυχία για το ότι θα χαθεί ή ότι θα το απαγάγουν. Παιδοψυχολογικό και Συμβουλευτικό Κέντρο

ΑΥΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΟ ΒΡΗΚΑ ΤΩΡΑ ΣΕ ΕΝΑ ΣΙΤΕ ΚΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΖΩ ΤΩΡΑ ΣΤΟ ΦΟΡΟΥΜ Άγχος Αποχωρισμού στα παιδιά και τρόποι αντιμετώπισης Πως μπορείτε να κάνετε πιο εύκολους τους αποχωρισμούς. Ξέρετε πως δεν πρέπει να αποφεύγετε τα ξεσπάσματα του αποχωρισμού με το να φεύγετε σιγά σιγά χωρίς να σας πάρει είδηση το παιδί σας; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτή η πράξη μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος στο παιδί. Αντί αυτού, μπορείτε να του προσφέρετε ένα γρήγορο αλλά γεμάτο αγάπη αποχαιρετισμό έστω κι αν το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει και να φωνάζει. Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βοηθήσετε το παιδί σας (και τον εαυτό σας) σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο. Ο συγχρονισμός είναι το παν. Προσπαθήστε να μην αρχίσετε το νηπιαγωγείο ή το βρεφοκομικό σταθμό μεταξύ της ηλικίας 8 μηνών και 1 χρονού, όταν είναι πιθανό να πρωτοεμφανιστεί το άγχος αποχωρισμού. Επίσης αποφύγετε να αναθέσετε τη φροντίδα του παιδιού σας σε ένα ξένο πρόσωπο μέσα σε αυτή τη χρονική περίοδο . Αν έχετε σκοπό να φύγετε από το σπίτι, προγραμματίστε την αναχώρηση σας μετά από τον ύπνο ή μετά που θα έχει φάει. Η σταδιακή γνωριμία με διάφορα πρόσωπα και χώρους. Αν σκοπεύετε να αφήσετε το παιδί σας με κάποιον συγγενή ή με κάποιο άγνωστο για το παιδί πρόσωπο για να το προσέχει, τότε καλέστε αυτό το άτομο εκ των προτέρων στο σπίτι σας, έτσι ώστε να μπορέσει να περάσει κάποιο χρόνο μαζί του στην παρουσία σας. Αν το παιδί σας θα πάει για πρώτη φορά σε βρεφοκομικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, επισκεφτείτε λίγες φορές το χώρο μαζί. Να είστε ήρεμοι και συνεπείς. Δημιουργείστε ένα ‘τελετουργικό' για να αποχαιρετίσετε το παιδί σας, στο οποίο να λέτε ένα ευχάριστο, τρυφερό και σταθερό αντίο. Παραμείνετε ήρεμοι και δείξτε εμπιστοσύνη στο παιδί σας. Καθησυχάστε το λέγοντας πως θα επιστρέψετε να το πάρετε. Εξηγείστε του σε πόσο χρόνο θα έρθετε να το πάρετε χρησιμοποιώντας έννοιες που θα καταλάβει (όπως μετά το γεύμα ή μετά που θα ξυπνήσει). Ένα αγαπημένο αντικείμενο. Βοηθήστε το παιδί σας να διαλέξει ένα αγαπημένο αντικείμενο. Αυτό το αντικείμενο (μεταβατικό αντικείμενο) μπορεί να είναι μια μικρή κουβερτούλα, ένα σεντονάκι ή κάποιο αρκουδάκι. Αυτός είναι ένας υγιής τρόπος για να ελαχιστοποιήσετε το άγχος του αποχωρισμού, αφού η επαφή μαζί του θα καθησυχάζει το παιδί. Προσπαθήστε να έχετε κατά νου το γεγονός πως αυτό το στάδιο του άγχους αποχωρισμού είναι προσωρινό και πως κάθε παιδί θα εκφράσει με διαφορετικό τρόπο το άγχος του. Αν το παιδί σας δεν είχε ποτέ άλλη φροντίδα εκτός από τη δική σας, αν είναι ντροπαλό ή αν παρουσιαστούν άλλες αγχωτικές καταστάσεις, όπως ο ερχομός ενός μωρού ή προβλήματα υγείας, τότε αυτό το στάδιο θα είναι πιο έντονο από ότι σε άλλα παιδιά. Πότε το Άγχος Αποχωρισμού γίνεται Διαταραχή; Τα παιδιά που αναπτύσσουν αυτή τη διαταραχή φοβούνται πως θα χάσουν την οικογένεια τους και συχνά είναι πεπεισμένα πως κάτι κακό θα συμβεί όταν είναι μακριά από τους γονείς του. Άλλα συμπτώματα της Διαταραχής Άγχους Αποχωρισμού είναι: Συμπτώματα πανικού (όπως ναυτία, εμετός ή δυσκολία στην αναπνοή) ή κρίσεις πανικού πριν να φύγει ένας γονιός ή πριν πάει στο σχολείο. Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες σε σχέση με τον αποχωρισμό Ανεξήγητη ανησυχία για το ότι θα χαθεί ή ότι θα το απαγάγουν. Παιδοψυχολογικό και Συμβουλευτικό Κέντρο

ΑΥΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΟ ΒΡΗΚΑ ΤΩΡΑ ΣΕ ΕΝΑ ΣΙΤΕ ΚΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΖΩ ΤΩΡΑ ΣΤΟ ΦΟΡΟΥΜ Άγχος Αποχωρισμού στα παιδιά και τρόποι αντιμετώπισης Πως μπορείτε να κάνετε πιο εύκολους τους αποχωρισμούς. Ξέρετε πως δεν πρέπει να αποφεύγετε τα ξεσπάσματα του αποχωρισμού με το να φεύγετε σιγά σιγά χωρίς να σας πάρει είδηση το παιδί σας; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτή η πράξη μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος στο παιδί. Αντί αυτού, μπορείτε να του προσφέρετε ένα γρήγορο αλλά γεμάτο αγάπη αποχαιρετισμό έστω κι αν το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει και να φωνάζει. Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βοηθήσετε το παιδί σας (και τον εαυτό σας) σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο. Ο συγχρονισμός είναι το παν. Προσπαθήστε να μην αρχίσετε το νηπιαγωγείο ή το βρεφοκομικό σταθμό μεταξύ της ηλικίας 8 μηνών και 1 χρονού, όταν είναι πιθανό να πρωτοεμφανιστεί το άγχος αποχωρισμού. Επίσης αποφύγετε να αναθέσετε τη φροντίδα του παιδιού σας σε ένα ξένο πρόσωπο μέσα σε αυτή τη χρονική περίοδο . Αν έχετε σκοπό να φύγετε από το σπίτι, προγραμματίστε την αναχώρηση σας μετά από τον ύπνο ή μετά που θα έχει φάει. Η σταδιακή γνωριμία με διάφορα πρόσωπα και χώρους. Αν σκοπεύετε να αφήσετε το παιδί σας με κάποιον συγγενή ή με κάποιο άγνωστο για το παιδί πρόσωπο για να το προσέχει, τότε καλέστε αυτό το άτομο εκ των προτέρων στο σπίτι σας, έτσι ώστε να μπορέσει να περάσει κάποιο χρόνο μαζί του στην παρουσία σας. Αν το παιδί σας θα πάει για πρώτη φορά σε βρεφοκομικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, επισκεφτείτε λίγες φορές το χώρο μαζί. Να είστε ήρεμοι και συνεπείς. Δημιουργείστε ένα ‘τελετουργικό' για να αποχαιρετίσετε το παιδί σας, στο οποίο να λέτε ένα ευχάριστο, τρυφερό και σταθερό αντίο. Παραμείνετε ήρεμοι και δείξτε εμπιστοσύνη στο παιδί σας. Καθησυχάστε το λέγοντας πως θα επιστρέψετε να το πάρετε. Εξηγείστε του σε πόσο χρόνο θα έρθετε να το πάρετε χρησιμοποιώντας έννοιες που θα καταλάβει (όπως μετά το γεύμα ή μετά που θα ξυπνήσει). Ένα αγαπημένο αντικείμενο. Βοηθήστε το παιδί σας να διαλέξει ένα αγαπημένο αντικείμενο. Αυτό το αντικείμενο (μεταβατικό αντικείμενο) μπορεί να είναι μια μικρή κουβερτούλα, ένα σεντονάκι ή κάποιο αρκουδάκι. Αυτός είναι ένας υγιής τρόπος για να ελαχιστοποιήσετε το άγχος του αποχωρισμού, αφού η επαφή μαζί του θα καθησυχάζει το παιδί. Προσπαθήστε να έχετε κατά νου το γεγονός πως αυτό το στάδιο του άγχους αποχωρισμού είναι προσωρινό και πως κάθε παιδί θα εκφράσει με διαφορετικό τρόπο το άγχος του. Αν το παιδί σας δεν είχε ποτέ άλλη φροντίδα εκτός από τη δική σας, αν είναι ντροπαλό ή αν παρουσιαστούν άλλες αγχωτικές καταστάσεις, όπως ο ερχομός ενός μωρού ή προβλήματα υγείας, τότε αυτό το στάδιο θα είναι πιο έντονο από ότι σε άλλα παιδιά. Πότε το Άγχος Αποχωρισμού γίνεται Διαταραχή; Τα παιδιά που αναπτύσσουν αυτή τη διαταραχή φοβούνται πως θα χάσουν την οικογένεια τους και συχνά είναι πεπεισμένα πως κάτι κακό θα συμβεί όταν είναι μακριά από τους γονείς του. Άλλα συμπτώματα της Διαταραχής Άγχους Αποχωρισμού είναι: Συμπτώματα πανικού (όπως ναυτία, εμετός ή δυσκολία στην αναπνοή) ή κρίσεις πανικού πριν να φύγει ένας γονιός ή πριν πάει στο σχολείο. Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες σε σχέση με τον αποχωρισμό Ανεξήγητη ανησυχία για το ότι θα χαθεί ή ότι θα το απαγάγουν. Παιδοψυχολογικό και Συμβουλευτικό Κέντρο

ΑΥΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΟ ΒΡΗΚΑ ΤΩΡΑ ΣΕ ΕΝΑ ΣΙΤΕ ΚΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΖΩ ΤΩΡΑ ΣΤΟ ΦΟΡΟΥΜ Άγχος Αποχωρισμού στα παιδιά και τρόποι αντιμετώπισης Πως μπορείτε να κάνετε πιο εύκολους τους αποχωρισμούς. Ξέρετε πως δεν πρέπει να αποφεύγετε τα ξεσπάσματα του αποχωρισμού με το να φεύγετε σιγά σιγά χωρίς να σας πάρει είδηση το παιδί σας; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτή η πράξη μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος στο παιδί. Αντί αυτού, μπορείτε να του προσφέρετε ένα γρήγορο αλλά γεμάτο αγάπη αποχαιρετισμό έστω κι αν το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει και να φωνάζει. Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βοηθήσετε το παιδί σας (και τον εαυτό σας) σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο. Ο συγχρονισμός είναι το παν. Προσπαθήστε να μην αρχίσετε το νηπιαγωγείο ή το βρεφοκομικό σταθμό μεταξύ της ηλικίας 8 μηνών και 1 χρονού, όταν είναι πιθανό να πρωτοεμφανιστεί το άγχος αποχωρισμού. Επίσης αποφύγετε να αναθέσετε τη φροντίδα του παιδιού σας σε ένα ξένο πρόσωπο μέσα σε αυτή τη χρονική περίοδο . Αν έχετε σκοπό να φύγετε από το σπίτι, προγραμματίστε την αναχώρηση σας μετά από τον ύπνο ή μετά που θα έχει φάει. Η σταδιακή γνωριμία με διάφορα πρόσωπα και χώρους. Αν σκοπεύετε να αφήσετε το παιδί σας με κάποιον συγγενή ή με κάποιο άγνωστο για το παιδί πρόσωπο για να το προσέχει, τότε καλέστε αυτό το άτομο εκ των προτέρων στο σπίτι σας, έτσι ώστε να μπορέσει να περάσει κάποιο χρόνο μαζί του στην παρουσία σας. Αν το παιδί σας θα πάει για πρώτη φορά σε βρεφοκομικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, επισκεφτείτε λίγες φορές το χώρο μαζί. Να είστε ήρεμοι και συνεπείς. Δημιουργείστε ένα ‘τελετουργικό' για να αποχαιρετίσετε το παιδί σας, στο οποίο να λέτε ένα ευχάριστο, τρυφερό και σταθερό αντίο. Παραμείνετε ήρεμοι και δείξτε εμπιστοσύνη στο παιδί σας. Καθησυχάστε το λέγοντας πως θα επιστρέψετε να το πάρετε. Εξηγείστε του σε πόσο χρόνο θα έρθετε να το πάρετε χρησιμοποιώντας έννοιες που θα καταλάβει (όπως μετά το γεύμα ή μετά που θα ξυπνήσει). Ένα αγαπημένο αντικείμενο. Βοηθήστε το παιδί σας να διαλέξει ένα αγαπημένο αντικείμενο. Αυτό το αντικείμενο (μεταβατικό αντικείμενο) μπορεί να είναι μια μικρή κουβερτούλα, ένα σεντονάκι ή κάποιο αρκουδάκι. Αυτός είναι ένας υγιής τρόπος για να ελαχιστοποιήσετε το άγχος του αποχωρισμού, αφού η επαφή μαζί του θα καθησυχάζει το παιδί. Προσπαθήστε να έχετε κατά νου το γεγονός πως αυτό το στάδιο του άγχους αποχωρισμού είναι προσωρινό και πως κάθε παιδί θα εκφράσει με διαφορετικό τρόπο το άγχος του. Αν το παιδί σας δεν είχε ποτέ άλλη φροντίδα εκτός από τη δική σας, αν είναι ντροπαλό ή αν παρουσιαστούν άλλες αγχωτικές καταστάσεις, όπως ο ερχομός ενός μωρού ή προβλήματα υγείας, τότε αυτό το στάδιο θα είναι πιο έντονο από ότι σε άλλα παιδιά. Πότε το Άγχος Αποχωρισμού γίνεται Διαταραχή; Τα παιδιά που αναπτύσσουν αυτή τη διαταραχή φοβούνται πως θα χάσουν την οικογένεια τους και συχνά είναι πεπεισμένα πως κάτι κακό θα συμβεί όταν είναι μακριά από τους γονείς του. Άλλα συμπτώματα της Διαταραχής Άγχους Αποχωρισμού είναι: Συμπτώματα πανικού (όπως ναυτία, εμετός ή δυσκολία στην αναπνοή) ή κρίσεις πανικού πριν να φύγει ένας γονιός ή πριν πάει στο σχολείο. Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες σε σχέση με τον αποχωρισμό Ανεξήγητη ανησυχία για το ότι θα χαθεί ή ότι θα το απαγάγουν. Παιδοψυχολογικό και Συμβουλευτικό Κέντρο

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΚΑΙ ΜΕΝΑ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΟΤΑΝ ΤΟΝ ΠΗΓΑ 22 ΜΗΝΩΝ ΕΚΛΑΙΓΕ ΚΑΙ ΓΑΝΤΖΟΝΩΤΑΝ ΕΠΑΝΩ ΜΟΥ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ.ΚΑΝΕΤΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ? ΔΗΛΑΔΗ ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΟΤΙ ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΤΟΝ ΠΗΓΑΙΝΩ ΜΟΝΟ ΓΙΑ 2 ΩΡΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΘΑ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΩΡΑ. ΕΤΣΙ ΕΚΑΝΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.ΜΕΤΑ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΗΝ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑ ΤΟΥ. ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΟΥΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟΤΟΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΞΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.ΕΔΩ ΕΜΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΜΑΣ ΦΟΒΙΖΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ. ΕΔΩ ΕΓΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΣΥΝΗΘΙΣΩ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΕΠΑΘΑ ΑΥΤΟΣ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΜΕΝΑ. ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΑΙΖΕΙ ΡΟΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ. ΕΥΤΥΧΩΣ Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΜΗΝ ΑΓΧΩΝΕΣΕ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΠΙΣΤΕΥΩ ΑΛΛΑ ΘΕΛΕΙ ΚΑΛΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ.ΣΙΓΟΥΡΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΤΟ ΒΛΕΠΕΙΣ ΕΤΣΙ.ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΚΑΙ ΜΕΝΑ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΟΤΑΝ ΤΟΝ ΠΗΓΑ 22 ΜΗΝΩΝ ΕΚΛΑΙΓΕ ΚΑΙ ΓΑΝΤΖΟΝΩΤΑΝ ΕΠΑΝΩ ΜΟΥ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ.ΚΑΝΕΤΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ? ΔΗΛΑΔΗ ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΟΤΙ ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΤΟΝ ΠΗΓΑΙΝΩ ΜΟΝΟ ΓΙΑ 2 ΩΡΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΘΑ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΩΡΑ. ΕΤΣΙ ΕΚΑΝΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.ΜΕΤΑ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΗΝ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑ ΤΟΥ. ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΟΥΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟΤΟΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΞΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.ΕΔΩ ΕΜΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΜΑΣ ΦΟΒΙΖΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ. ΕΔΩ ΕΓΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΣΥΝΗΘΙΣΩ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΕΠΑΘΑ ΑΥΤΟΣ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΜΕΝΑ. ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΑΙΖΕΙ ΡΟΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ. ΕΥΤΥΧΩΣ Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΜΗΝ ΑΓΧΩΝΕΣΕ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΠΙΣΤΕΥΩ ΑΛΛΑ ΘΕΛΕΙ ΚΑΛΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ.ΣΙΓΟΥΡΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΤΟ ΒΛΕΠΕΙΣ ΕΤΣΙ.ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΚΑΙ ΜΕΝΑ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΟΤΑΝ ΤΟΝ ΠΗΓΑ 22 ΜΗΝΩΝ ΕΚΛΑΙΓΕ ΚΑΙ ΓΑΝΤΖΟΝΩΤΑΝ ΕΠΑΝΩ ΜΟΥ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ.ΚΑΝΕΤΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ? ΔΗΛΑΔΗ ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΟΤΙ ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΤΟΝ ΠΗΓΑΙΝΩ ΜΟΝΟ ΓΙΑ 2 ΩΡΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΘΑ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΩΡΑ. ΕΤΣΙ ΕΚΑΝΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.ΜΕΤΑ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΗΝ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑ ΤΟΥ. ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΟΥΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟΤΟΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΞΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.ΕΔΩ ΕΜΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΜΑΣ ΦΟΒΙΖΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ. ΕΔΩ ΕΓΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΣΥΝΗΘΙΣΩ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΕΠΑΘΑ ΑΥΤΟΣ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΜΕΝΑ. ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΑΙΖΕΙ ΡΟΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ. ΕΥΤΥΧΩΣ Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΜΗΝ ΑΓΧΩΝΕΣΕ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΠΙΣΤΕΥΩ ΑΛΛΑ ΘΕΛΕΙ ΚΑΛΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ.ΣΙΓΟΥΡΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΤΟ ΒΛΕΠΕΙΣ ΕΤΣΙ.ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΚΑΙ ΜΕΝΑ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΟΤΑΝ ΤΟΝ ΠΗΓΑ 22 ΜΗΝΩΝ ΕΚΛΑΙΓΕ ΚΑΙ ΓΑΝΤΖΟΝΩΤΑΝ ΕΠΑΝΩ ΜΟΥ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ.ΚΑΝΕΤΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ? ΔΗΛΑΔΗ ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΟΤΙ ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΤΟΝ ΠΗΓΑΙΝΩ ΜΟΝΟ ΓΙΑ 2 ΩΡΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΘΑ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΩΡΑ. ΕΤΣΙ ΕΚΑΝΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.ΜΕΤΑ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΗΝ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑ ΤΟΥ. ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΟΥΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟΤΟΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΞΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.ΕΔΩ ΕΜΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΜΑΣ ΦΟΒΙΖΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ. ΕΔΩ ΕΓΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΣΥΝΗΘΙΣΩ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΕΠΑΘΑ ΑΥΤΟΣ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΜΕΝΑ. ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΑΙΖΕΙ ΡΟΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ. ΕΥΤΥΧΩΣ Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΚΟ. ΜΗΝ ΑΓΧΩΝΕΣΕ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΠΙΣΤΕΥΩ ΑΛΛΑ ΘΕΛΕΙ ΚΑΛΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ.ΣΙΓΟΥΡΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΤΟ ΒΛΕΠΕΙΣ ΕΤΣΙ.ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΕΓΩ ΝΑ ΠΩ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΒΑΦΤΙΣΑ 3 ΠΑΙΔΑΚΙΑ + 1 ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΡΤΥΡΙΚΑ ΔΕΝ ΤΑ ΗΞΕΡΑ. ΑΠΟ ΚΕΙ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΡΩΤΗΣΑ ΤΩΡΑ ΜΙΑ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟ ΠΟΥ ΒΑΦΤΙΣΕ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥ ΕΙΠΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΑΛΛΑ ΜΟΥ ΕΙΠΕ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΠΑΡΕΙΣ ΟΣΑ ΘΕΛΕΙΣ. ΑΛΛΑ ΕΙΤΕ ΠΑΡΕΙΣ ΓΙΑ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΕΙΤΕ ΔΕΝ ΠΑΡΕΙΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΕΓΩ ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΘΟΥΝ. ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΘΟΥΝ ΠΑΡΕΞΙΓΟΥΝΤΕ ΜΕ ΤΟ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΚΑΙ ΑΣ ΤΑ ΚΑΝΕΙΣ ΟΛΑ ΤΕΛΕΙΑ.ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥΣ.ΤΩΡΑ ΟΣΟ ΜΕ ΤΗΝ ΛΑΜΠΑΔΑ ΤΗΝ ΞΕΣΤΟΛΙΖΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΙΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΞΑΝΑΠΕΡΝΕΙΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΝ ΑΦΗΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.