Είναι το παιδί σας "δύσκολο" ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο;

Το παιδί που πάσχει από ΔΕΠΥ μπορεί να φαίνεται στους γονείς και τους δασκάλους ως ένα δύσκολο παιδί, ανυπάκουο, απείθαρχο και ταραξίας μέσα στη σχολική τάξη. Και παρότι πρόκειται για μια τόσο συχνή κατάσταση, η ΔΕΠΥ συνεχίζει να είναι ελάχιστα κατανοητή στην σχολική κοινότητα και πολλές φορές δεν είναι αποδεκτή από όλες τις επιστημονικές και κοινωνικές ομάδες.

Τα καλά νέα είναι πως τα τελευταία χρόνια έχουν ενταθεί οι προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, αναφορικά με τη διαταραχή, από διάφορες επιστημονικές ομάδες και φορείς. Παρότι, ωστόσο, η ΔΕΠΥ μια από τις πιο μελετημένες και τεκμηριωμένες παιδοψυχιατρικές διαταραχές παγκοσμίως, έχει συγχρόνως προκαλέσει τις περισσότερες συζητήσεις και εξακολουθεί να υποδιαγιγνώσκεται σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Τι είναι η ΔΕΠΥ;

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς γνωστή ως Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)- είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας, η οποία συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή.

Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού με σχέση συνήθως 3:1 υπέρ των αγοριών. Αρκετοί επιστήμονες, ωστόσο, πιστεύουν ότι η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου η ίδια και στα δυο φύλα, με τη διαφορά ότι τα κορίτσια συχνά δεν είναι υπερκινητικά και διαχειρίζονται καλύτερα τη διαταραχή τους, γι' αυτό και μπορεί να μη διαγνωστεί η διαταραχή ή η διάγνωση να γίνει αργότερα. 

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ εμφανίζονται στους ειδικούς συνήθως, μεταξύ 3 και 7 χρόνων. Η αναγνώριση του προβλήματος συμπίπτει, στις περισσότερες περιπτώσεις, με την ένταξη στο σχολείο, εξαιτίας των αυξημένων απαιτήσεων για συγκέντρωση της προσοχής, οργάνωση και συμμόρφωση στους κανόνες.

Γιατί υποδιαγιγνώσκεται η ΔΕΠΥ;

Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της ΔΕΠΥ, δηλ. η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα, θεωρούνται τόσο κοινά στην παιδική ηλικία, που συχνά οι γονείς και οι δάσκαλοι δεν αναζητούν τη συμβουλή ειδικών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα προβλήματα που η ίδια η ΔΕΠΥ προκαλεί στη συμπεριφορά, στην κοινωνική προσαρμογή ή στη σχολική απόδοση, αποδίδονται σε άλλες καταστάσεις που μπορεί να συνυπάρχουν.

Έτσι η ΔΕΠΥ παραμένει συχνά αδιάγνωστη ή εσφαλμένα διαγνωσμένη ενώ, ακόμη και όταν γίνεται η σωστή διάγνωση, δεν εφαρμόζεται πάντοτε ένα ολοκληρωμένο μοντέλο συνδυασμού θεραπευτικών προσεγγίσεων που απαιτεί η αντιμετώπιση της.

 Γνωρίζετε ότι…

• Τα πρώτα συμπτώματα ΔΕΠΥ εμφανίζονται πριν την ηλικία των 7 ετών
• Το 5%-10% του παιδικού πληθυσμού παγκοσμίως εμφανίζει ΔΕΠΥ 
• Στην εφηβεία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα ως συμπτώματα ΔΕΠΥ "υποχωρούν", όχι όμως και η διάσπαση προσοχής 
• Η αναλογία εμφάνισης της διαταραχής μεταξύ αγοριών και κοριτσιών είναι περίπου 3 προς 1. 
• Η ΔΕΠΥ έχει σε μεγάλο ποσοστό γονιδιακή, άρα και κληρονομική βάση. Ωστόσο υπάρχουν περιβαλλοντικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της διαταραχής (π.χ. το κάπνισμα κατά την κύηση, το χαμηλό βάρος του παιδιού κατά τη γέννηση, τα ψυχολογικά προβλήματα του παιδιού κ.λπ.)
• Τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να παρουσιάζουν και Μαθησιακές δυσκολίες χωρίς να είναι απαραίτητη η συνύπαρξη τους

Και τώρα τι κάνουμε;

Η  διάγνωση της ΔΕΠΥ απαιτεί τη χρήση πολλαπλών μέσων αξιολόγησης και πολλαπλών διαγνωστικών μεθόδων. Για μια σωστή διάγνωση, χρειάζεται να γίνει από ειδικούς μια λεπτομερής αξιολόγηση του παιδιού σε γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό αλλά και μαθησιακό επίπεδο ενώ είναι απαραίτητη η συμμετοχή των γονέων και ίσως των δασκάλων. 

Αν υποψιάζεστε πως το παιδί σας παρουσιάζει ΔΕΠΥ, θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο του Πανελληνίου Σωματείου Ατόμων με Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας www.adhdhellas.org