Η τεχνολογία δεν ταιριάζει στα βρέφη

Ο χρόνος που περνάει ένα μωρό μπροστά από οθόνες, ηλεκτρονικές εφαρμογές και tablets έχει αυξηθεί ανησυχητικά τα τελευταία χρόνια. Πού πήγαν τα τουβλάκια, και όλα εκείνα τα παιχνίδια που διεγείρουν και καλλιεργούν την φαντασία ενός παιδιού, ώστε να κινηθεί και να ανακαλύψει μόνο του τον κόσμο που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του; Η λύση μοιάζει πλέον εύκολη, καθώς ολοένα και περισσότερες εταιρείες παιχνιδιών προωθούν παιχνίδια που απευθύνονται σε πολύ μικρές ηλικίες. Το “δέλεαρ” είναι ο συνδυασμός ψηφιακής ψυχαγωγίας και μάθησης. Έτσι, οι γονείς πείθονται ότι το παιδί τους θα γίνει πιο έξυπνο, αγοράζοντας ένα εξίσου “ευφυές” παιχνίδι.

Μία ηλεκτρονική οθόνη θεωρείται, “ο μαγικός κόσμος για τα βρέφη”. Κρατάει αμείωτη την προσοχή ενός παιδιού, που μπορεί να είναι ακόμη και λιγότερο από δύο ετών, μέσα από ζωηρά χρώματα και ένα πεδίο διάδρασης.

Αυτή η διάδραση όμως, είναι μάλλον εικονική, καθώς το παιδί συνηθίζει να παρατηρεί χωρίς να συμμετέχει ενεργά. Όλο και πληθαίνουν, οι έρευνες που υποστηρίζουν πως μέχρι και το δεύτερο έτος της ηλικίας, η κατανόηση του κόσμου μέσα από τα μάτια ενός παιδιού βασίζεται στην άμεση τοποχρονική επαφή με τα υλικά αντικείμενα και τις ενέργειες που αναπτύσσονται με αυτά, στο άμεσο χωροχρονικό περιβάλλον. Επομένως, η ανάπτυξη του παιδιού μέσα από tablet και οθόνες γίνεται επιβραδυντικά.

Ένα από τα παιχνίδια με οθόνες ειδικές για μωρά, είναι το “New-born-to- Toddler Apptivity Seat” για iPad της Fischer Price που κυκλοφορεί στην Αμερική, και έχει προκαλέσει πλήθος αρνητικών σχολίων με σκοπό την κατάργησή του.

Το συγκεκριμένο κάθισμα είναι φουσκωτό και έχει θήκη για iPad ακριβώς, μπροστά από το πρόσωπο του μωρού, εμποδίζοντας τη θέαση του υπόλοιπου κόσμου. Μπορεί ένα τέτοιο κάθισμα να θεωρείται εκπαιδευτικό, ο χρόνος όμως, που αφιερώνεται από ένα μωρό σε αυτά τα παιχνίδια, σύμφωνα με στοιχεία από μελέτες, θεωρείται ιδιαίτερα επιβλαβής. Ας σκεφτούμε μόνο πως το μωρό αντί να μπουσουλάει, καθηλώνεται μπροστά από μία οθόνη ακινητοποιώντας το σώμα του.

Η τεχνολογία δεν ταιριάζει στα βρέφη

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων εδώ και χρόνια, διατυπώνει τις συνέπειες που έχουν οι οθόνες και το περιεχόμενο τους στην υγεία και την ανάπτυξη ενός βρέφους. Η Ακαδημία συμβουλεύει επίσης, τους γονείς που έχουν παιδιά, κάτω των δύο χρονών, να μην τα αφήνουν να βλέπουν τηλεόραση, τονίζοντας ότι οι συνέπειες από αυτή την έκθεση είναι περισσότερο αρνητικές παρά θετικές. Ας σκεφτούμε μόνο, πώς είναι η εικόνα ενός μωρού μπροστά από μία οθόνη. Οι λέξεις που έρχονται πρώτες στο μυαλό για να περιγράψουν την εικόνα είναι μόνιμη προσήλωση, απάθεια, ησυχία.

Σκοπός δεν είναι το παιδί να μένει ήσυχο μέσα σε ένα περιβάλλον εικονικής ασφάλειας. Η παιδική ανάπτυξη συνδυάζει όλες τις αισθήσεις, και προκύπτει από δραστηριότητες που εγγυώνται την εξερεύνηση του κόσμου μέσα από την κίνηση και την ενεργητικότητα. Η καλλιέργεια του μυαλού δεν προέρχεται από μία οθόνη που ζητάει από το παιδί μόνο να κουνάει το χέρι του και να παρατηρεί. Για να γίνει ολοκληρωμένα, έχει ανάγκη από ενεργό συμμετοχή και αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.

Τα ερεθίσματα στα μωρά δίνονται από το σπίτι, από τους γονείς με κουκλοθέατρο, ζωάκια και ήρωες που ενεργοποιούν όλες τις αισθήσεις και τις βασικές εκφράσεις του ανθρώπινου προσώπου, όπως είναι το χαμόγελο. Εάν ένα μωρό δεν “κοπιάσει” για να ξεκαρδιστεί, να κλάψει, να θυμώσει, δεν αναπτύσσεται με ισορροπία. Η εύκολη λύση θα είναι πάντα εκεί, θα βρίσκεται στις επιταγές του ψηφιακού κόσμου. Το ερώτημα είναι εάν οι γονείς θέλουν να μυήσουν τα παιδιά τους σε δραστηριότητες, που είναι ήδη γνωστές, δεν απαιτούν ενεργοποίηση του νου και εγρήγορση σε οτιδήποτε συμβαίνει γύρω τους.

Παρακάτω, μπορούμε να παρακολουθήσουμε τις αντιδράσεις κάποιων παιδιών όταν γεύονται για πρώτη φορά το λεμόνι. Δεν πρόκειται σίγουρα για παιχνίδι, αλλά ενεργοποιεί μία από τις βασικές αισθήσεις σε ένα πραγματικό περιβάλλον με αληθινά ερεθίσματα από τον περιβάλλοντα χώρο.