Η σχολική χρονιά ξεκίνησε. Εκτός από τσάντα, το παιδί χρειάζεται και κινητό τηλέφωνο;

Ίσως θα ήταν χρήσιμο να ξεκινήσουμε από τον σχετικό σχολικό κανονισμό που ήδη ισχύει από το 2006:

«Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους κινητά τηλέφωνα εντός του σχολικού χώρου. Στην εξαιρετική περίπτωση που ο μαθητής έχει στην κατοχή του κινητό τηλέφωνο υποχρεούται, καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής του εντός του σχολικού χώρου, να το έχει εκτός λειτουργίας και μέσα στην τσάντα του. Κάθε παρέκκλιση από τα ανωτέρω αποτελεί αντικείμενο παιδαγωγικού ελέγχου και αντιμετωπίζεται....».

Η απόφαση αυτή συμπληρώνεται (2011) και με τα εξής:

«Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους εκτός από κινητά τηλέφωνα και οποιαδήποτε άλλη συσκευή ή και παιχνίδι που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας δεδομένων εικόνας και ήχου (π.χ. ρολόι ή στυλό με κρυφή κάμερα) εντός του σχολικού χώρου».

Ο νόμος, όπως στις περισσότερες περιπτώσεις άλλωστε, έρχεται εκ των υστέρων να καλύψει καταστάσεις που φαίνονται με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο δυσλειτουργικές ή/και επικίνδυνες για μας και για τους συνανθρώπους μας.
 
Ολοένα και πιο πολλές έρευνες για τον ελληνικό χώρο δείχνουν ότι η πλειοψηφία των παιδιών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχουν κινητό τηλέφωνο το οποίο έχουν μαζί τους και στο σχολείο. Η ίδια τάση φαίνεται όμως να διαμορφώνεται και στο δημοτικό σχολείο. Ακόμη και στο νηπιαγωγείο υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό πια  παιδιών που έχουν μαζί τους στο σχολείο κινητό τηλέφωνο!
 
Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι είναι 2 διαφορετικά θέματα το αν έχει ένα παιδί κινητό και από ποια ηλικία, και το αν το έχει μαζί του στο σχολείο. Αυτό όμως μάλλον ισχύει σε τυπικό επίπεδο, δηλαδή όσον αφορά τον σχολικό κανονισμό και τη γενικότερη σχολική ζωή. Σε πιο ουσιαστικό επίπεδο, ο προβληματισμός που ανακύπτει είναι κατά πόσο ένα παιδί χρειάζεται κινητό, από ποια ηλικία, ποια είναι η ενδεδειγμένη χρήση του και ποιοι οι κίνδυνοι που ενέχει η χρήση του για τα παιδιά.

Και μέσα σε αυτόν τον προβληματισμό εντάσσεται και η σχολική καθημερινότητα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, πχ ο συνεχής συγχρωτισμός των παιδιών μεταξύ τους χωρίς τη διαρκή επίβλεψη ενηλίκων, τα δυναμικά μίμησης, επίδρασης («πίεσης») της παρέας, σύγκρισης/ ανταγωνισμού κ.α. που αναπτύσσουν τα παιδιά στις μεταξύ τους σχέσεις.
 
Εδώ χρειάζεται να θυμίσουμε και το εξής: Στην εποχή μας τα κινητά έχουν πάψει να έχουν τη λειτουργία ενός απλού τηλεφώνου. Ό,τι μπορεί να κάνει κάποιος μέσω ενός Η/Υ συνδεδεμένου με το Διαδίκτυο, μπορεί να το κάνει και μέσω ενός κινητού που έχει την αντίστοιχη δυνατότητα.

Ειδικά τα πιο σύγχρονα μοντέλα προσφέρουν πρόσβαση σε μια ευρεία γκάμα ηλεκτρονικών και ψυχαγωγικών υπηρεσιών, μερικές εκ των οποίων είναι λήψη φωτογραφιών και  βίντεο, ραδιόφωνο, αναπαραγωγή και αποθήκευση αρχείων μουσικής και παιχνίδια, πλοήγηση στο Διαδίκτυο και εφαρμογές όπως SMS, MMS, μηνύματα video, chat, υπηρεσίες γνωριμιών και άλλες υπηρεσίες ενηλίκων. Υπάρχει ακόμα και η δυνατότητα πληρωμών μέσω κινητού με τη χρήση πιστωτικών καρτών αλλά και προπληρωμένων καρτών που πωλούνται στο περίπτερο!
 
Όπως γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό, όλες οι παραπάνω δυνατότητες, πάνε μαζί με μια σειρά από κινδύνους και παγίδες. Ειδικά, όσο πιο νωρίς μπει το κινητό στη ζωή ενός παιδιού, τόσο περισσότερο ευάλωτο είναι σε αυτά. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ίδιοι ακριβώς κίνδυνοι ελλοχεύουν για όλες τις ηλικίες. Μάλιστα, κάποιοι κίνδυνοι σχετίζονται περισσότερο με συγκεκριμένες αναπτυξιακές φάσεις.
 
Συνοπτικά , θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τους εξής:

• Η κατάχρηση του τηλεφώνου με τις συνεπαγόμενες επιβλαβείς συνέπειες για τον εγκέφαλο από την εκτεταμένη έκθεση του παιδιού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία
• Η παρενόχληση και η αποπλάνηση από επιτηδείους. Με αυτό συνδέεται και η δυνατότητα των πλέον σύγχρονων κινητών για αναφορά θέσης του χρήστη (λειτουργία GPS)
• Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός με οποιοδήποτε τρόπο/ρόλο εμπλέκεται ένα παιδί (αυτού που εκφοβίζεται, αυτού που εκφοβίζει και αυτού που παρατηρεί)
• Η έκθεση γενικά σε μη κατάλληλο για την ηλικία του υλικό, πχ πορνογραφία, έντονη βία, κλπ
• Ο τζόγος. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα, η τεχνολογία δημιουργεί νέες μορφές στοιχηματισμού. Επίσης αναπτύσσεται όλο και περισσότερο μια πληθώρα από δωρεάν τυχερά παιχνίδια στο διαδίκτυο τα οποία γίνονται όλο και πιο δημοφιλή. Μάλιστα,  η συχνή χρήση κυρίως από εφήβους παιχνιδιών φαντασίας, ρόλων, χαρτιών χωρίς χρηματικό αντίτιμο δεν είναι καθόλου αθώα, αφού φαίνεται αυτές οι μορφές παιχνιδιών να συνδέονται έντονα με τα τυχερά παιχνίδια. (Πιο συγκεκριμένα, τα πρώτα μπορούν να «λειτουργούν» ως προθάλαμος των δεύτερων). Τέλος, σε πολλά video-games υπάρχουν διαφημίσεις για διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια.

 Μια απλή συνταγή για το πότε είναι η κατάλληλη ηλικία να δώσουμε σε ένα παιδί κινητό τηλέφωνο δεν υπάρχει. Το όλο θέμα έχει άμεση σχέση με τους κανόνες και τα όρια που γενικά έχουμε θέσει στην ζωή του παιδιού και στην εσωτερίκευση αυτών από το ίδιο. Με άλλα λόγια, στη σχέση που έχουμε φτιάξει μαζί του μέσα από την οποία το παιδί μαθαίνει πώς να σχετίζεται με τον κόσμο γύρω του με όσο το δυνατόν περισσότερη ασφάλεια.
 
Δύο είναι τα βασικά μηνύματα πρόληψης που ισχύουν και σε αυτήν την περίπτωση και είναι πολύ χρήσιμο να έχουμε περάσει στα παιδιά μας:

• όποια και να είναι η εμφάνιση σου, ό,τι και να έχεις πει, ό,τι και να έχεις κάνει, κανείς δεν έχει δικαίωμα να σε απειλήσει και να σε κάνει να πονέσεις με οποιοδήποτε τρόπο
• δεν υπάρχει μυστικό που να σε κάνει να πονάς, να φοβάσαι , να ντρέπεσαι. Και όποιος σου ζητά να κρατήσεις τέτοιο μυστικό από τους γονείς σου ή/και τους δασκάλους σου, είναι επικίνδυνος. Μικρός ή μεγάλος, όποια  σχέση και να έχει μαζί σου

 Είναι αλήθεια ότι το κινητό (και οι νέες τεχνολογίες) φαίνεται να διευρύνει σημαντικά τις δυνατότητες του ελέγχου και της προστασίας που μπορούμε να ασκήσουμε στη ζωή των παιδιών μας. Απαιτείται όμως μεγάλη προσοχή στο να μην θέσουμε σε μεγαλύτερο κίνδυνο άθελα μας το παιδί.

Ένα κριτήριο σε αυτήν την κατεύθυνση θα μπορούσε να είναι το εξής: κατά πόσο το να δώσουμε  κινητό στο παιδί μας για την ασφάλεια του και την αμεσότερη επικοινωνία του μαζί μας συντελεί στο να καλύψει το δικό μας κομμάτι ανασφάλειας και αγωνίας σχετικά, ή πραγματικά το προστατεύει από κινδύνους και παγίδες, ενδεχομένως το εκθέτει και σε κινδύνους που πιθανόν ακόμη να μην γνωρίζουμε....
 
Τέλος, καλύτερος τρόπος για να νουθετήσουμε τα παιδιά μας δεν είναι άλλος από το παράδειγμά μας. Και μιας που ξεκινήσαμε αναφέροντας τον σχετικό σχολικό κανονισμό, ενδιαφέρον είναι να έχουμε υπ’ όψιν μας και τη δεύτερη παράγραφο του ιδίου άρθρου:

«Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν κατά την ώρα της διδασκαλίας να έχουν θέσει εκτός λειτουργίας εκτός από τα κινητά τους τηλέφωνα και οποιαδήποτε άλλη συσκευή που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας δεδομένων εικόνας και ήχου. Παράλειψη του ανωτέρω καθήκοντος αποτελεί πειθαρχικό αδίκημα....».

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή ηλεκτρονικά στην διεύθυνση sos1056@hamogelo.gr, ώστε να συζητήσετε με ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας».

Πηγή: Το Χαμόγελο του Παιδιού