Εκτέλεση της Αναζήτησης

Η μουσικοθεραπεία είναι μια δημιουργική θεραπεία κατάλληλη και απαραίτητη για τέτοια παιδιά, καθώς τους δίνει τη δυνατότητα μέσα σε ένα οριοθετημένο θεραπευτικό πλαίσιο να δημιουργήσουν μουσική, αλλά και ιστορίες ή παιχνίδια που τους εκφράζουν. Έτσι εκδηλώνουν πολύ εύκολα τα συναισθήματα τους χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιήσουν το λόγο. Μέσα από την ελεύθερη δημιουργία της μουσικής τα παιδιά μπορούν να ανταλλάξουν μηνύματα χωρίς να χρειαστεί να μιλήσουν. Ο μουσικοθεραπευτής θα λάβει τα μηνύματα αυτά και θα βοηθήσει τα παιδιά να νοιώσουν ασφαλή ώστε να εκφραστούν και να «οδηγηθούν» στην επιθυμητή πρόοδο. Στόχοι της μουσικοθεραπείας Οι στόχοι της μουσικοθεραπείας για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι κυρίως: • Βελτίωση συγκέντρωσης • Εξωτερίκευση συναισθημάτων • Βελτίωση ψυχικής υγείας • Ανάπτυξη γνωστικής ικανότητας • Απόκτηση αυτοπεποίθησης • Κατανόηση ορίων • Αυτογνωσία(γνωριμία με το εγώ, συνειδητοποίηση του εγώ) • Ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης • Βελτίωση επικοινωνίας με τους άλλους Ένα παιδί με υπερικινητικότητα χρειάζεται να διοχετεύσει την ενέργεια του και να εισαχθεί σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο συγκεκριμένης διάρκειας , όπου θα έχει τη δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης και δημιουργίας μέσα στα θεραπευτικά όρια. Σταδιακά θα αποδέχεται τους κανόνες της θεραπείας αλλά και τους κανόνες που θα πρέπει να ακολουθεί στο σχολείο και στην κοινωνική ζωή. Τα παιδιά έχοντας αυτό το χώρο όπου θα μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα, έχουν παράλληλα τη δυνατότητα να αναπτύξουν τη συγκέντρωση και τη δημιουργικότητα τους, να αναπτύξουν και να αντιληφθούν το Εγώ τους και να αναπτύξουν την ικανότητα να σέβονται και να αντιλαμβάνονται τους γύρω τους. Μέσα από την ελεύθερη έκφραση και τη μουσική, τους δίνεται η ευκαιρία να διοχετεύσουν ενέργεια δημιουργώντας. Για παράδειγμα, μπορούν να γνωριστούν και να μιλήσουν με το θεραπευτή εάν θέλουν, να παίξουν με διάφορα όργανα, να ανακαλύψουν τον ήχο των διαφόρων οργάνων ή τον ήχο της φωνής τους , να τραγουδήσουν ή και με τη βοήθεια του θεραπευτή να δημιουργήσουν μαζί ένα τραγούδι μια μουσική που τους εκφράζει εκείνη την στιγμή, ελεύθερα χωρίς καν να χρειάζεται να γνωρίζουν μουσική. Ο θεραπευτής θα τους βοηθήσει με κατάλληλες μουσικοθεραπευτικές τεχνικές να αναπτυχθούν, θα τους στηρίξει και θα είναι εκεί για να τους ακούσει. Η μουσικοθεραπεία είναι μια μη λεκτική θεραπεία. Η κίνηση, ο ρυθμός, η μελωδία, η κραυγή που θα δημιουργήσει το παιδί, είναι σημαντικά τόσο για το ίδιο όσο και για τον θεραπευτή, που θα τα επεξεργαστεί και θα το βοηθήσει με τον ανάλογο κάθε φορά τρόπο, να εξελιχθεί μέσα από τη μουσικοθεραπεία. Και το καλύτερο; Δεν υπάρχει το αίσθημα της αποτυχίας Στην θεραπεία δεν υπάρχει η επιτυχία και η αποτυχία, που πολλές φορές παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες βιώνουν κατά τη διάρκεια της σχολικής εκμάθησης, καθώς πολλές φορές στο χώρο του σχολείου μπορεί να νοιώθουν μειονεκτικά γιατί η δυσκολία τους, φαινομενικά δεν τα καθιστά ικανά όπως τα άλλα παιδιά. Με τη μουσικοθεραπεία θα αισθανθούν δημιουργικοί και ικανοί για πολλές δραστηριότητες. Μέσα από την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης το παιδί νοιώθει καλύτερα με τον εαυτό του και προσπαθεί συνεχώς να βελτιώνεται. Αναγνωρισμένη θεραπεία με αποτελέσματα Πρόκειται για μια αναγνωρισμένη θεραπεία που προσφέρεται σε όλα τα σχολεία στην Αγγλία, την Αμερική και την Αυστραλία, καθώς είναι αποδεδειγμένο ότι βοηθά στην εξέλιξη των παιδιών και εφήβων με μαθησιακές δυσκολίες. Υπάρχουν πολλές μελέτες που περιγράφουν συγκεκριμένα περιστατικά και τη διαδικασία της θεραπείας παιδιών με συγκεκριμένη μαθησιακή δυσκολία, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας. Παναγιώτα Καπνίση, Μουσικοθεραπεύτρια/ Επαγγελματίας Υγείας

Πολλές οι ερωτήσεις και τις περισσότερες φορές μένουν αναπάντητες για τους γονείς και εκπαιδευτικούς που διδάσκουν ή μελετούν το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες στο σπίτι ή στο σχολείο. Για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες μάθησης που αποδίδουν σε παιδιά τυπικά εξελισσόμενα. Τα παιδιά με Δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες χρειάζονται μια διαφορετική προσέγγιση στη μάθηση είτε όταν διδάσκονται είτε όταν μελετούν μόνα τους. 3 βασικές προϋποθέσεις πρέπει να τηρούνται απαραιτήτως για να αυξήσουμε τη παραγωγικότητα του διαβάσματος και να μειώσουμε τους επιβαρυντικούς παράγοντες: - Συγκεκριμένος χώρος μελέτης: αυτό δεν σημαίνει τίποτα άλλο απο το ότι το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζεται έναν ήσυχο και τακτοποιημένο χώρο μελέτης ο οποίος θα παραμένει ο ίδιος καθημερινά. Έτσι το παιδί οικειοποιείται το μέρος μελέτης, τον οργανώνει όπως το βολεύει και ελαχιστοποιούμε τη "ταραχή της αλλαγής" που επέρχεται όταν ο χώρος αλλάζει συχνά με το παιδί να αποσπάται απο τα νέα δεδομένα και ερεθίσματα. - Συγκεκριμένος χρόνος έναρξης και διάρκειας: το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες έχει ανάγκη οριοθέτησης του χρόνου επειδή η ικανότητα να προσανατολίζεται στο χρόνο είναι συνήθως ανεπαρκής με αποτέλεσμα να "χάνεται" και να κουράζεται. Για αυτό θα πρέπει να ορίσουμε μια συγκεκριμένη ώρα την ημέρα ως έναρξη της μελέτης, η οποία θα ξεκινά αφού το παιδί έχει φάει και ξεκουραστεί απο το σχολείο. Επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί το Πόσο είναι λογικό να διαρκέσει η μελέτη. Αφού κανονίσουμε τη διάρκεια μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα ρολόι στο τοίχο ώστε να ελέγχει την ώρα. - Ρουτίνα: όλα τα παραπάνω πρέπει να ισχύουν καθημερινά. Έτσι αυτοματοποιούμε τη διαδικασία και βοηθάμε το παιδί να γίνει παραγωγικό και να εξασφαλίσει προσωπικό ελεύθερο χρόνο. Αφού εξασφαλίσουμε τις παραπάνω προϋποθέσεις τότε 4 βασικοί τρόποι εκπαίδευσης βοηθούν τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες: - Χρήση πολυαισθητηριακών εργαλείων: η διέγερση των αισθήσεων και η πρόσληψη γνώσης με βιωματικό τρόπο αποτελεί έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο διδασκαλίας σε παιδιά με μαθησιακές ιδιαιτερότητες. Εκτός απο τη στείρα κατάθεση γλωσσικών πληροφοριών υπάρχουν και άλλοι οδοί γνώσης. - Εικόνες ως εργαλείο: τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες σκέφτονται με εικόνες. Είναι λοιπόν σίγουρο ότι όταν χρησιμοποιούμε την εικόνα ως ενισχυτή και μεσάζοντα για την εκμάθηση κανόνων η διαδικασία θα είναι περισσότερο επιτυχής. - Εξάσκηση μνήμης: η μνήμη είναι αυτή που βοηθά ή εμποδίζει τη σχολική μαθησιακή διαδικασία σε μεγάλο βαθμό. Οι απαιτήσεις απομνημόνευσης είναι σημαντικές. Τα παιδιά όμως με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες υπολείπονται στην αποθήκευση γνώσεων στη μνήμη εργασίας. Επομένως κρίνεται απαραίτητο να ενισχύσουμε τη μνήμη και τη δυνατότητα ανάκλησης. - Χρήση τεχνολογίας: η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά πλέον τα άτομα που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Ο διορθωτής κειμένου, ένα online λεξικό, τα audio books, εκπαιδευτικά λογισμικά μπορούν να διευκολύνουν τη διαδικασία εκμάθησης και έκφρασης. Αρκεί να τα εντάξουμε στη μελέτη του παιδιού. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/03/3-4.html?spref=fb

Είναι πάρα πολύ συνηθισμένο ένα παιδί με Δυσλεξία, Διάσπαση προσοχής ή άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες να "κάθεται πάνω" από μια εκφώνηση άσκησης και να μην κάνει τίποτα. Επίσης είναι πολύ συνηθισμένο να κάνει την απόπειρα να την επιλύσει αλλά να κάνει λάθη απροσεξίας πχ. να γράφει την απάντηση σε άλλη σειρά, σε άλλη στήλη κτλ. Πως μπορούμε να οργανώσουμε τη σκέψη του; Πως μπορούμε να του διδάξουμε μια στρατηγική να ξεμπερδεύεται και να κάνει συστηματική δουλειά; Εδώ θα παρουσιαστεί ένα πλάνο στρατηγικής που αναπτύξαμε με ένα παιδί Γ' Δημοτικού όπου σε μια άσκηση πολύ απλή στην επίλυση της αποτύγχανε κατά επανάληψη να γράψει τα στοιχεία στη σωστή στήλη. Τρεις τρόποι δοκιμάστηκαν και διδάχτηκαν. 1ος τρόπος: Τα αρχικά γράμματα Δοκιμάσαμε να γράψουμε πάνω απο τις στήλες τα αρχικά γράμματα των κατηγοριών για να μην χρειάζεται να διαβάζει κάθε φορά όλη τη λέξη. Έτσι έγινε: Α=άνθρωποι, Ζ=ζώα, Π=πράγματα 2ος τρόπος: Εικονογράφηση Σε αυτή τη περίπτωση κάναμε ένα μικρό σκίτσο που δηλώνει το περιεχόμενο κάθε στήλης ώστε να παραπέμπει αυτόματα στη σωστή κατηγορία. Η εικόνα πάντα αποτελεί ένα βασικό εργαλείο παρέμβασης που πρέπει να χρησιμοποιείται συχνά αφού τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες σκέφτονται με εικόνες. 3ος τρόπος: Χρωματισμός Εδώ η κάθε στήλη είχε το χρώμα της και αντίστοιχα χρωματίσαμε τις λέξεις που έπρεπε να τοποθετηθούν. Με αυτό το τρόπο κωδικοποιείται το χρώμα και τη στιγμή της τοποθέτησης το παιδί εστιάζει μόνο στο χρώμα και όχι στη σημασία της λέξης. Αυτό το βοηθάει να εστιάσει τη προσοχή του μόνο στο προσανατολισμό στο χώρο του χαρτιού. Απευθύνεται: Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με μαθησιακές δυσκολίες που επαναλαμβάνουν λάθη στη τοποθέτηση στο χώρο της σελίδας του τετραδίου. Μπορούν να εφαρμοστούν από γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/02/blog-post_26.html

Ο ρόλος των αισθήσεων είναι κυρίαρχος. Η διέγερση της αφής, της ακοής και της όρασης βοηθά στην ενεργή συμμετοχή του παιδιού κατά τη μαθησιακή διαδικασία. Έτσι οδηγούμαστε στην αποτελεσματικότερη πρόσληψη και επεξεργασία των πληροφοριών. Τα ελλείμματα στη μνήμη, στην αυτοματοποίηση, στη συγκέντρωση, στην οπτική και ακουστική διάκριση καθώς και στη κιναισθητική αντίληψη οδηγούν σε κενά στις σχολικές δεξιότητες και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Τα εργαλεία που βοηθούν σε αυτή την εναλλακτική μάθηση, μέσω των αισθήσεων, είναι ποικίλα και η συνεχής ανατροφοδότηση τους κρίνεται απαραίτητη για τη διατήρηση του ενδιαφέροντος αλλά και για να θεωρείται ένα πρόγραμμα παρέμβασης πλήρες και ολοκληρωμένο. Τα 15 βασικά εργαλεία που συμβάλλουν στη πολυαισθητηριακή διδασκαλία. - ασπροπίνακας με μαρκαδόρους (γραφή) - μαυροπίνακας με κιμωλίες (γραφή) - γυαλόχαρτο (κατασκευή τρισδιάστατων γραμμάτων) - φύλλα φελλού (κατασκευή τρισδιάστατων γραμμάτων) - χαρτόνια με ποικιλίες υφής (κατασκευή τρισδιάστατων γραμμάτων) - πλαστελίνη (κατασκευή τρισδιάστατων γραμμάτων) - άμμος, ρύζι, αλάτι, φακές, κριθαράκι, (γραφή, ενίσχυση κιναισθητικής αντίληψης) - κάρτες με εικόνες λέξεων/λεξιλογίου (ανάγνωση, εγκατάσταση λεξιλογίου) - κάρτες αναγνώρισης γραμμάτων (ανάγνωση) - μαγνητικά γράμματα (κεφαλαία και μικρά) με μαγνητικό πίνακα (ανάγνωση, κατασκευή συλλαβών/λέξεων) - μαρκαδόροι, κιμωλίες, στυλό, κηρομπογιές - υπολογιστής με ηλεκτρονικό υλικό (ανάγνωση, γραφή με ευαισθητοποίηση μέσω αφής και κίνησης) - επιτραπέζια παιχνίδια προσαρμοσμένα (ανάγνωση) - χάρτης (αναπαράσταση, μνήμη) - σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, λαβύρινθοι, ανεύρεση διαφορών σε ίδιες εικόνες, δημιουργία εικόνας με ένωση αριθμημένων κουκκίδων (οπτική διάκριση, χωροταξική ενίσχυση) Βασικό tip: Τα παραπάνω εργαλεία είναι μόνο ενδεικτικά. Θα αποτελέσουν τη βάση για περαιτέρω εμπλουτισμό. Μια συμμετοχική, ανανεωμένη, δημιουργική, παιδαγωγική διδακτική είναι το κλειδί για να έρθουμε κοντά στο τρόπο που σκέφτεται και μαθαίνει ένα παιδί με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Απευθύνεται: Σε ειδικούς θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς που επιθυμούν να βοηθήσουν και να ενισχύσουν το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2013/02/15.html

Για να βοηθήσουμε προς την κατάκτηση αυτών των γνώσεων πρέπει πάντα να προσανατολιζόμαστε σε μια μαθησιακή διαδικασία στην οποία το παιδί περισσότερο "ζει" αυτό που μαθαίνει παρά αποστηθίζει. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διδαχθούν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες αυτά τα οποία δυσκολεύονται να μάθουν με τη κλασσική διδασκαλία. Ας δούμε μια άσκηση που βοηθά το παιδί να "καταχωρήσει" καλύτερα τη φορά και τη κατεύθυνση των γραμμάτων και γενικά της γραφής. Σκοπός είναι να ενεργοποιηθούν περισσότερο οι υποδοχείς της αφής και να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλο στο σωστό προσανατολισμό γραφής. Υλικά: αλάτι, ταψί Άσκηση: Αρχικά βάζουμε το αλάτι στο ταψί και το στρώνουμε ώστε να καλύψει όλη την επιφάνεια. Στρώνουμε το αλάτι. Ύστερα τοποθετούμε το γράμμα που θέλουμε να σχηματίσει απέναντι του και το ενθαρρύνουμε να αντιγράψει χρησιμοποιώντας το χέρι του, στο αλάτι. Σε αυτό το στάδιο χρησιμοποιήθηκαν τα γράμματα με το γυαλόχαρτο ώστε να μπορεί το παιδί πριν ξεκινήσει την αντιγραφή να διατρέξει με το δάχτυλο του τα γράμματα του γυαλόχαρτου. Το παιδί αντιγράφει με το δάχτυλο του στο αλάτι. Μπορεί βέβαια να γίνει και σε επίπεδο συλλαβής Συλλαβή καθώς και σε επίπεδο λέξης Λέξη Η άσκηση προσφέρεται για να ενισχύσετε και να παίξετε με το παιδί με διαφορετικούς τρόπους. Όπως: - να φτιάξει σχήματα - να γράψει το γράμμα που λείπει σε λέξη - να διορθώσει ορθογραφικό λάθος - να γράψει αριθμούς Tip: Το ταψί προσπαθήστε να είναι σκούρο εσωτερικά ώστε να γίνεται πιο ευδιάκριτη η αντίθεση! Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία, Δυσγραφία, Μαθησιακές δυσκολίες που δυσκολεύονται στη σωστή γραφή. Επίσης είναι μια δημιουργική άσκηση για όλα τα παιδιά στο στάδιο της πρώτης γραφής. Μπορεί να γίνει απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς, γονείς. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/07/blog-post_28.html

Η μάθηση είναι μια διαδικασία που δεν σταματά ποτέ αλλά αντίθετα παραμένει ενεργής μόνιμα. Αυτό λοιπόν σημαίνει ότι το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες. όπως και κάθε παιδί, μαθαίνει μέσα απο αμέτρητες αφορμές αρκεί να του δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες. Συνήθως το παιδί με Δυσλεξία, Διάσπαση προσοχής και άλλες Μαθησιακές δυσκολίες χρειάζεται ένα δυνατό κίνητρο για να εμπλακεί. Εδώ αυτό το κίνητρο θα το δώσει η δημιουργικότητα της μαγειρικής. Υλικά: ζύμη για κουλουράκια, μαρκαδόρος, λαδόκολλα Παιχνίδι-άσκηση: Αρχικά φτιάχνουμε σύμφωνα με τις οδηγίες μια βασική ζύμη για κουλουράκια. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας αφήνουμε το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες να περάσει απο όλα τα στάδια παρασκευής. Ο λόγος είναι ότι το κάθε στάδιο έχει συγκεκριμένα οφέλη. Αυτά είναι: - Να μετρήσει μόνο του και να ρίξει στο μπολ τα υλικά. Βοηθά στην μαθηματική έννοια της μέτρησης μεγεθών. - Να κόψει με ψαλίδι κάποια συσκευασία. Βοηθά εξαιρετικά στη λεπτή κίνηση. - Να ρίξει τα υγρά στοιχεία όπως νερό και λάδι. Εξασκεί το συντονισμό χεριού-ματιού. - Να ζυμώσει το μείγμα για 5 λεπτά και να πλάσει μακριές λωρίδες ζύμης. Ενδυναμώνει τα δάχτυλα και τους μικρούς μύες της παλάμης για καλύτερη λαβή του μολυβιού. - Να σχηματίσει τα γράμματα. Ενίσχυση λεπτής κίνησης, οπτικής διάκρισης και μορφολογίας γραμμάτων. Αφού έχει πλάσει τις λωρίδες της ζύμης, εμείς με ένα μαρκαδόρο γράφουμε τα γράμματα πάνω σε λαδόκολλα. Για να μην ακουμπήσει το μείγμα μας πάνω στο μαρκαδόρο θα τα σχηματίσουμε απο την αντίθετη πλευρά και με αντίθετη κατεύθυνση! Γράφουμε τα γράμματα από την αντίθετη πλευρά και με αντίθετη κατεύθυνση! Όταν γυρίσουμε το χαρτί θα φαίνονται κανονικά και πάνω εκεί θα σχηματίσει το παιδί τα γράμματα! Εδώ πάνω θα σχηματίσει το παιδί τα γράμματα! Τα κουλουράκια-γράμματα αφού ψηθούν και είναι έτοιμα μπορούν να αποτελέσουν θαυμάσια βάση για να παίξετε και να δημιουργήσετε. Μπορείτε για ενίσχυση της λεπτής κίνησης να στολίσετε τα κουλουράκια με διάφορα υλικά πχ. με χρώματα ζαχαροπλαστικής. Δημιουργήστε ακόμα περισσότερο! Tip: Αφήστε το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες να πάρει πρωτοβουλίες και προσπαθήστε να μη μετατρέψετε το παιχνίδι σε αγχωτική γλωσσική άσκηση! Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/06/blog-post_23.html

Μπορούν να κάνουν την εμφάνιση τους στη Δυσλεξία, στη Διάσπαση προσοχής, στη Δυσγραφία. Ως χαρακτηριστικό βασίζεται στη δυσκολία του παιδιού να γράψει καθαρά, με τη σωστή φορά και σωστή θέση των γραμμάτων πάνω στη γραμμή του τετραδίου. Πολλές φορές αν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα άμεσα παρουσιάζεται έντονη άρνηση και δυσφορία κατά τις δραστηριότητες γραφής. Παρακάτω παρουσιάζονται τρία δείγματα Δυσγραφίας. Αντιγραφή Δυσκολίες που αποκαλύπτονται: - ανώριμος γραφικός χαρακτήρας - παραβίαση ορίων των λέξεων - παράλειψη λέξης - αγνόηση τονισμού - δεν τηρήθηκαν σημεία στίξης Γραφή Κατά Υπαγόρευση Δυσκολίες που αποκαλύπτονται: - ανώριμος γραφικός χαρακτήρας - παραβίαση ορίων λέξεων - γραμματικά λάθη (πολει) - φωνολογικά λάθη (παζουμε) - αγνόηση τονισμού Αυθόρμητη γραφή Δυσκολίες που αποκαλύπτονται: - ανώριμος γραφικός χαρακτήρας - όχι σημεία στίξης - γραμματικά λάθη - τηλεγραφικός λόγος Ο "άσχημος" γραφικός χαρακτήρας ο οποίος επιμένει και δεν διορθώνεται κρίνεται απαραίτητο να αξιολογηθεί ώστε να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για κάποια μαθησιακή δυσκολία. Είναι σημαντικό για τη πρόοδο και την εξέλιξη καθώς και για την αυτοεικόνα του Δυσγραφικού παιδιού να δεχτεί εξειδικευμένη βοήθεια καθώς πρόκειται για μια δυσκολία για την οποία δεν ευθύνεται. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/04/blog-post_23.html

Πως εκδηλώνεται αυτή η ανασφάλεια κατα την διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας στο σπίτι και στο σχολείο: - Ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση για να λύσει και να ολοκληρώσει μια άσκηση μέχρι το τέλος πχ.μια άσκηση γραμματικής. - Ανάγκη για συνεχή παρουσία του γονιού που τον διαβάζει για να ξεκινήσει, ολοκληρώσει και τελικά παραδώσει την άσκηση στην/στον δασκάλα/ο. - Συνεχείς ερωτήσεις κατα την εκτέλεση της άσκησης “αν το κάνει καλά”. - Με την εκφώνηση της άσκησης η αίσθηση ότι δεν την κατάλαβε πλήρως τον οδηγεί σε επιτόπου ερώτηση πχ. “Κυρία δηλ. τι κάνω εδώ; Έτσι να το κάνω;” ακόμα και αν πολλές φορές έχει καταλάβει την εκφώνηση. Σε ερώτηση μουρμουρίζει την απάντηση και όταν του ζητείται να την πει φωναχτά δεν δίνει καμία απάντηση επειδή είναι σίγουρος ότι κάνει λάθος. - Αν έχει δώσει μια προφορική απάντηση και του ζητηθεί να την εξηγήσει καλύτερα η συνήθης αντίδραση είναι: “Αφήστε το κυρία λάθος είναι”. - Αν σε μια γραπτή άσκηση του ζητηθεί να εξηγήσει γιατί έγραψε την συγκεκριμένη απάντηση η συνήθης αντίδραση είναι να πάρει την γόμα στο χέρι και να σβήσει αυτο που είχε γράψει χωρίς να περιμένει να επιβεβαιώσει αν είναι λάθος ή όχι. - Δεν συμμετέχει στην τάξη, δεν σηκώνει χέρι ακόμα και αν γνωρίζει την απάντηση εξαιτίας της βεβαιότητας ότι δεν θα δώσει την σωστή απάντηση ή ότι θα ακυρωθεί απο τον εκπαιδευτικό/συμμαθητές του. - Σε ένα παιχνίδι γνώσεων δεν θα πάρει μέρος. - Σε ένα παιχνίδι που έχει ανάγνωση και ορθογραφία δεν θα πάρει μέρος. - Στην τάξη συνήθως προτιμάει να κάθεται σιωπηλό και η μόνη συμμετοχή να είναι η αντιγραφή απο τον πίνακα. - Στα διαγωνίσματα/τεστ του προκαλείται περισσότερο άγχος να μην δουν οι συμμαθητές του τι έγραψε παρά η προσωπική του επίδοση. - Με αυτούς τους τρόπους παρουσιάζεται συνήθως, η χαμηλή αυτοπεποίθηση που έχουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/δυσλεξία κατά την διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμα και παιδιά με δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που εμφανίζονται κοινωνικά και ευχάριστα αν διερευνήσουμε λίγο πιο βαθιά την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους θα αντιληφθούμε ότι είναι πολύ πιο ανασφαλή για τις σχολικές τους δεξιότητες απο ότι πιστεύαμε. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2011/10/blog-post_4547.html

Πολλές οι ερωτήσεις και τις περισσότερες φορές μένουν αναπάντητες για τους γονείς και εκπαιδευτικούς που διδάσκουν ή μελετούν το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες στο σπίτι ή στο σχολείο. Για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες μάθησης που αποδίδουν σε παιδιά τυπικά εξελισσόμενα. Τα παιδιά με Δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες χρειάζονται μια διαφορετική προσέγγιση στη μάθηση είτε όταν διδάσκονται είτε όταν μελετούν μόνα τους. 3 βασικές προϋποθέσεις πρέπει να τηρούνται απαραιτήτως για να αυξήσουμε τη παραγωγικότητα του διαβάσματος και να μειώσουμε τους επιβαρυντικούς παράγοντες: Συγκεκριμένος χώρος μελέτης: αυτό δεν σημαίνει τίποτα άλλο από το ότι το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζεται έναν ήσυχο και τακτοποιημένο χώρο μελέτης ο οποίος θα παραμένει ο ίδιος καθημερινά. Έτσι το παιδί οικειοποιείται το μέρος μελέτης, τον οργανώνει όπως το βολεύει και ελαχιστοποιούμε τη "ταραχή της αλλαγής" που επέρχεται όταν ο χώρος αλλάζει συχνά με το παιδί να αποσπάται από τα νέα δεδομένα και ερεθίσματα. Συγκεκριμένος χρόνος έναρξης και διάρκειας: το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες έχει ανάγκη οριοθέτησης του χρόνου επειδή η ικανότητα να προσανατολίζεται στο χρόνο είναι συνήθως ανεπαρκής με αποτέλεσμα να "χάνεται" και να κουράζεται. Για αυτό θα πρέπει να ορίσουμε μια συγκεκριμένη ώρα την ημέρα ως έναρξη της μελέτης, η οποία θα ξεκινά αφού το παιδί έχει φάει και ξεκουραστεί απο το σχολείο. Επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί το πόσο είναι λογικό να διαρκέσει η μελέτη. Αφού κανονίσουμε τη διάρκεια μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα ρολόι στο τοίχο ώστε να ελέγχει την ώρα. Ρουτίνα: όλα τα παραπάνω πρέπει να ισχύουν καθημερινά. Έτσι αυτοματοποιούμε τη διαδικασία και βοηθάμε το παιδί να γίνει παραγωγικό και να εξασφαλίσει προσωπικό ελεύθερο χρόνο. Αφού εξασφαλίσουμε τις παραπάνω προϋποθέσεις τότε 4 βασικοί τρόποι εκπαίδευσης βοηθούν τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες: Χρήση πολυαισθητηριακών εργαλείων: η διέγερση των αισθήσεων και η πρόσληψη γνώσης με βιωματικό τρόπο αποτελεί έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο διδασκαλίας σε παιδιά με μαθησιακές ιδιαιτερότητες. Εκτός από τη στείρα κατάθεση γλωσσικών πληροφοριών υπάρχουν και άλλοι οδοί γνώσης. Εικόνες ως εργαλείο: τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες σκέφτονται με εικόνες. Είναι λοιπόν σίγουρο ότι όταν χρησιμοποιούμε την εικόνα ως ενισχυτή και μεσάζοντα για την εκμάθηση κανόνων η διαδικασία θα είναι περισσότερο επιτυχής. Εξάσκηση μνήμης: η μνήμη είναι αυτή που βοηθά ή εμποδίζει τη σχολική μαθησιακή διαδικασία σε μεγάλο βαθμό. Οι απαιτήσεις απομνημόνευσης είναι σημαντικές. Τα παιδιά όμως με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες υπολείπονται στην αποθήκευση γνώσεων στη μνήμη εργασίας. Επομένως κρίνεται απαραίτητο να ενισχύσουμε τη μνήμη και τη δυνατότητα ανάκλησης. Χρήση τεχνολογίας: η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά πλέον τα άτομα που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Ο διορθωτής κειμένου, ένα online λεξικό, τα audio books, εκπαιδευτικά λογισμικά μπορούν να διευκολύνουν τη διαδικασία εκμάθησης και έκφρασης. Αρκεί να τα εντάξουμε στη μελέτη του παιδιού. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/03/3-4.html

Εκφράζονται με ασυνήθιστη επίμονη αδυναμία του μαθητή στην απόκτηση της αναγνωστικής ικανότητας, της ικανότητας για ορθογραφημένη γραφή, της κατανόησης γραπτών πληροφοριών, της απομνημόνευσης. Τα παιδιά με ΕΜΔ αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό. Κάθε παιδί με ΕΜΔ αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση και ως τέτοια αντιμετωπίζεται στη παρεμβατική διαδικασία όπου σχεδιάζεται κάθε φορά ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης που αφορά στο συγκεκριμένο παιδί. Παρακάτω παρουσιάζεται ένα δείγμα γραφής παιδιού με ΕΜΔ κατά τη διαδικασία αξιολόγησης και αναφέρονται τα κυριότερα ευρήματα αδυναμιών. Κατά Υπαγόρευση Γραφή Αξιολόγηση κατά υπαγόρευση Ευρήματα: - Βασικά ορθογραφικά λάθη καταληκτικής ορθογραφίας πχ. βλέπο - Γραμματικά λάθη πχ. τι δινατι - Ορθογραφικά λάθη θεματικής ορθογραφίας πχ. δινατι - Παραβίαση ορίων λέξεων πχ. σακακητου - Απουσία τονισμού. - Αντικατάσταση γράμματος με άλλο πχ. πουσκεμα - Παράλειψη γράμματος πχ. ενα μαθητης Αυθόρμητη γραφή Αξιολόγηση ελεύθερης γραφής Ευρήματα: - Ανάπτυξη θέματος σε μια πρόταση τριών λέξεων - Ορθογραφικά λάθη - Αντιμετάθεση γραμμάτων του δίψηφου συμφώνου: /τσ/ Τα παραπάνω ευρήματα βοηθούν ώστε αν κάποιος από το περιβάλλον ενός παιδιού (γονιός, εκπαιδευτικός, συγγενής) διαπιστώσει την επίμονη παρουσία τέτοιων χαρακτηριστικών στο γραπτό του λόγο να απευθυνθεί για ενημέρωση. Έτσι θα διαπιστωθεί η ύπαρξη ή όχι μαθησιακών δυσκολιών που εμποδίζουν το παιδί να μάθει και να εξελιχθεί και θα δοθεί η κατάλληλη βοήθεια στο παιδί και η σωστή κατεύθυνση στην οικογένεια και το δάσκαλο. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/02/blog-post_18.html

Είναι σημαντικό να μην επαναλαμβάνουμε τακτικές και μεθόδους που δεν αποδίδουν και αντιθέτως συνεχίζουν το φαύλο κύκλο των δυσκολιών και της χαμηλής απόδοσης του παιδιού. Θα αναφερθούν οι 10 βασικές τακτικές που δεν βοηθούν το παιδί με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες να μάθει, να επεξεργαστεί, να αποδώσει. - Να το βάζουμε να επαναλαμβάνει τους κανόνες γραμματικής για να τους μάθει και να τους εφαρμόσει. Είναι πολύ πιθανό να γνωρίζει ήδη το κανόνα ορθογραφίας αλλά να μην τον εφαρμόζει ποτέ. Θα πρέπει να αναζητηθεί άλλος τρόπος αυτοματοποίησης της ορθογραφίας. - Να το βάζουμε να γράφει πολλές φορές τις λέξεις που κάνει λάθος στην ορθογραφία για να τις "μάθει". Το παιδί με Δυσλεξία δυσκολεύεται να εγκαταστήσει ένα ικανό οπτικό λεξικό και να ανακαλεί τις λέξεις όταν χρειάζεται. Για αυτό μοιάζει κάθε φορά σαν να τις βλέπει "για πρώτη φορά". Η εικονογραφική μέθοδος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. - Να του ζητάμε να διαβάσει και να μας πει το μάθημα απ' έξω. Το δυσλεκτικό παιδί μαθαίνει καλύτερα με ερωτήσεις, εικόνες, σχεδιαγράμματα και χάρτη. - Να του αλλάζουμε τις ρουτίνες του. Η θέση των πραγμάτων του και οι ώρες που διαβάζει και ξεκουράζεται είναι σημαντικό να παραμένουν σταθερά αφού είναι πιο εύκολο έτσι να οργανώσει τη σκέψη του. - Να μην έχει βασικά πράγματα στο δωμάτιο του που θα τον βοηθούν να διαβάσει και να συγκεντρώνεται. - Να του ζητάμε να διαβάσει πολλές ώρες χωρίς διακοπή ή διαλείμματα γιατί "δεν προλαβαίνει". Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες έχει άλλους ρυθμούς συγκέντρωσης που επηρεάζουν το βαθμό απόδοσης και παραγωγικότητας. Πρέπει να γίνει σεβαστό ότι τα πολλά μικρά διαλείμματα είναι απαραίτητα. - Να εφαρμόζονται οι κλασικοί διδακτικοί τρόποι. Χρειάζεται μια πολυαισθητηριακή και βιωματική προσέγγιση στην εκπαίδευση των παιδιών με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. - Να χρησιμοποιεί τα ίδια μονότονα μέσα γραφής. Η εναλλαγή χρωμάτων, μέσων (μολύβι, στυλό, μαρκαδοράκια χρωματιστά κα.) και εμπειριών γραφής (σε μαυροπίνακα, σε γυαλόχαρτο, σε άμμο κα.) λειτουργούν πολύ πιο αποτελεσματικά για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που η διέγερση των αισθήσεων αποτελεί κύριο δρόμο μάθησης. - Να μην χρησιμοποιεί την τεχνολογία. Η τεχνολογία μπορεί να δώσει πολλές διεξόδους μάθησης συνδυάζοντας ήχο, κίνηση, εικόνα. Το παιδί πρέπει να ενθαρρυνθεί να χρησιμοποιεί τη τεχνολογία αφού μπορεί να καλύψει πολλά κενά που η κλασσική διδασκαλία αδυνατεί. - Όταν βρίσκεται σε διαδικασία παρέμβασης να αξιολογείται σε σχέση με τους άλλους και όχι με τον προηγούμενο εαυτό του. Στο παιδί με Δυσλεξία η πρόοδος του πρέπει να αναφέρεται σε σχέση με την προηγούμενη απόδοση του. Όλα αυτά χρειάζεται να λαμβάνουν υπόψιν όλα τα καθοριστικά πλαίσια της ζωής του παιδιού πχ. το σχολείο, η διδασκαλία ξένης γλώσσας, η προπόνηση ώστε να εφαρμόζουν κανόνες προσαρμογής της μαθησιακής διαδικασίας για να μπορεί να συμμετέχει με ίσους όρους με τα άλλα παιδιά. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2012/12/10.html

Τι γίνεται λοιπόν, στην περίπτωση που η δασκάλα ενημερώσει ότι το παιδί δεν τα καταφέρνει στα μαθήματά του, ότι δεν τα πάει καλά, ότι δεν είναι καλός μαθητής; Οι γονείς συνήθως απορούν, δεν κατανοούν γιατί το παιδί τους παρόλο που είναι ένα έξυπνο παιδί δεν τα καταφέρνει να είναι καλός μαθητής, μπορεί να θυμώνουν, να απογοητεύονται, να πανικοβάλλονται. Ωστόσο, η κατάσταση δεν είναι δραματική. Η χαμηλή επίδοση μπορεί να είναι μια προσωρινή δυσκολία που θα ξεπεραστεί μέσα στη χρονιά και δεν προδιαγράφει ένα ζοφερό μέλλον για το παιδί. Σημαντικό είναι αρχικά να κατανοηθούν οι λόγοι που το παιδί δεν τα καταφέρνει στα μαθήματα. Γι’ αυτό οι γονείς, και οι δύο μαζί, αν είναι δυνατόν, θα ήταν καλό να κάνουν μια συνάντηση με το δάσκαλο, όπου θα μπορέσουν να μιλήσουν μαζί του αναλυτικά για τις δυσκολίες του παιδιού, να κάνουν ερωτήσεις και να ακούσουν τις προτάσεις του. Το παιδί θα ήταν καλό να είναι ενήμερο ότι οι γονείς θα συνεργαστούν με το δάσκαλο ώστε να το βοηθήσουν και δεν θα πρέπει να το εκλάβει ως τιμωρία ή απειλή. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ένα «πρωτάκι» μπορεί να έχει χαμηλή επίδοση στα μαθήματα. Αρχικά, θα πρέπει να σκεφτούμε την περίπτωση να είναι πιο μικρό από τα παιδιά της τάξης του, να έχει ξεκινήσει, δηλαδή, πιο νωρίς το δημοτικό. Σε αυτή την περίπτωση ίσως δεν έχει ωριμάσει ακόμα αρκετά ή δεν είναι ακόμα αυτόνομο και κουράζεται πιο εύκολα από τους συμμαθητές του, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να ακολουθήσει την τάξη του. Ίσως ο λόγος του δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα καλά, δεν είναι δηλαδή, στο επίπεδο των άλλων παιδιών και αυτό το δυσκολεύει. Μπορεί να μην έχει καταλήξει ακόμα αν είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας και αποσυντονίζεται εύκολα. Ίσως δεν νιώθει άνετα με το σώμα του, είναι κάπως αδέξιο, ντροπαλό και δεν συμμετέχει στα ομαδικά παιχνίδια. Ή ακόμα, θέλει συνέχεια να κινείται, είναι γεμάτο ενέργεια και δυσκολεύεται να καθίσει ακίνητο και να συγκεντρωθεί. Τα παραπάνω είναι λόγοι που αφορούν το ίδιο το παιδί. Υπάρχουν ακόμα, και κάποιες περίοδοι ή καταστάσεις στη ζωή ενός παιδιού που μπορεί να το δυσκολεύουν γενικά και αυτό να εκφράζεται και στην επίδοση στα μαθήματα. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι μια μετακόμιση, η γέννηση ενός αδελφού ή μιας αδελφής, ένας χωρισμός των γονιών, ένας θάνατος ή μια αρρώστια στο σπίτι. Μερικές φορές οι ίδιοι οι γονείς, χωρίς να το θέλουν, συμβάλλουν στη χαμηλή επίδοση του παιδιού τους. Κάτι που συμβαίνει συχνά είναι οι γονείς να έχουν στο μυαλό τους ένα ιδανικό πρότυπο που επιθυμούν να το δουν να ακολουθεί και ασκούν πίεση στο παιδί. Αυτό μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, με το παιδί να αντιδρά. Επίσης, η υπερβολική εστίαση και οι έπαινοι για τους βαθμούς και την ευφυΐα του δεν είναι βοηθητικά. Το παιδί παίρνει το μήνυμα ότι η αξία του μετριέται με τους βαθμούς του και ότι αυτοί εξαρτώνται από το πόσο έξυπνο είναι και όχι από την προσπάθεια που κάνει. Επίσης, οι διαφωνίες των γονέων σχετικά με παιδαγωγικά θέματα θα ήταν καλό να λύνονται μεταξύ των γονέων και όχι μπροστά στο παιδί. Αν υπάρχουν διαφωνίες και καβγάδες για το πώς πρέπει να μελετά, ίσως νιώσει μπερδεμένο για το τι πρέπει τελικά να κάνει. Τέλος, ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στη χαμηλή επίδοση στο σχολείο είναι το φορτωμένο εξωσχολικό πρόγραμμα. Σε κάποιες περιπτώσεις το παιδί κουράζεται τόσο την υπόλοιπη μέρα, που στο σχολείο δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες καλό είναι να επιλέγονται με προσοχή από τους γονείς και σύμφωνα με τις αντοχές του παιδιού. Οι γονείς θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι το παιδί ζει μια ισορροπημένη ζωή, δηλαδή, έχει κατάλληλα για την ηλικία του ωράρια, τρέφεται και κοιμάται επαρκώς, έχει ικανοποιητικές συναισθηματικές επαφές με τους γονείς του, συναναστρέφεται και παίζει με παιδιά της ηλικίας του. Αν κάποιο από τα παραπάνω δεν ισχύει, πιθανώς διαταράσσει τη ζωή και κατ’ επέκταση την επίδοση του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, μια μικρή αλλαγή στην καθημερινότητα του παιδιού, μπορεί να βελτιώσει εμφανώς την κατάσταση. Στην περίπτωση που η κατάσταση δεν βελτιώνεται και η επίδοση του παιδιού παραμένει χαμηλή, οι μαθησιακή δυσκολία μπορεί να εκφράζει μια γενικότερη δυσκολία και τότε χρειάζεται η γνώμη και ίσως η βοήθεια ενός ειδικού. Καλό είναι, ωστόσο, οι γονείς να θυμούνται ότι η σχολική περίοδος περιλαμβάνει επιτυχίες και αποτυχίες. Η μαθησιακή πρόοδος δεν είναι γραμμική, δηλαδή, μια δυσκολία στην αρχή της πρώτης δημοτικού δεν σημαίνει αποτυχία στο σχολείο και στη ζωή γενικά. από την Όλγα Μάντη, Εξελικτική - Σχολική ψυχολόγο MSc http://enarthro.blogspot.gr/

Είναι βασικό οι ασκήσεις κατά τη διάρκεια της παρεμβατικής διαδικασίας να ενέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη συνθήκη της ενεργούς συμμετοχής του παιδιού. Αυτό συμβάλει στη καλύτερη κατάκτηση της γνώσης αφού η βιωματική μάθηση εγκαθιστά αποτελεσματικότερα τις πληροφορίες στη μνήμη εργασίας. Μια τέτοια άσκηση για την εκμάθηση της μορφής των γραμμάτων γίνεται με απλά υλικά και με έναν ενδιαφέροντα τρόπο κατασκευής. Υλικά: πολύχρωμα pipe cleaners Άσκηση: Με τα πολύχρωμα και εύπλαστα pipe cleaners μαζί με το παιδί αφού του μάθουμε τη σωστή κατεύθυνση της γραφής των γραμμάτων φτιάχνουμε γράμματα. Προσπαθούμε όσο το δυνατόν να συμμετέχει περισσότερο αυτό στη κατασκευή και λιγότερο εμείς όπου έχουμε πιο πολύ κατευθυντικό/βοηθητικό ρόλο. Οδηγίες προς το παιδί: - Βάζουμε το παιδί να τα διατρέξει με το χέρι του. - Για ακόμα καλύτερο "ξύπνημα" των αισθήσεων ζητάμε να κλείσει τα μάτια του όσο διατρέχει. - Ζητάμε να μας πει πως κατασκευάσαμε το κάθε γράμμα πχ. για το /α/ πρώτα φτιάξαμε ένα κύκλο και μετά στα δεξιά του ένα μπαστουνάκι. - Μπορούμε επίσης να φτιάξουμε εμείς το "μισό" κομμάτι ενός γράμματος και να ζητήσουμε να το συνεχίσει πχ. για το /σ/ φτιάχνουμε εμείς το κύκλο και θέλουμε να το ολοκληρώσει φτιάχνοντας την οριζόντια γραμμή απο πάνω. - Επίσης μπορούμε να έχουμε γραμμένο το γράμμα πάνω σε ένα χαρτόνι και το παιδί να το σχεδιάζει απο πάνω με τα pipe cleaners. Tip: Για να γίνει ακόμα πιο διακριτός ο τρόπος φοράς και σχηματισμού των γραμμάτων καλό είναι να χρησιμοποιείτε διαφορετικά χρώματα μέσα στο ίδιο γράμμα ανάλογα με το πως σχηματίζεται το καθένα. Έτσι για το γράμμα /μ/ άλλο χρώμα θα έχει η κάθετη γραμμή από το υπόλοιπο κυρτό κομμάτι του γράμματος. Πρόσθετα οφέλη: Ενίσχυση λεπτής κινητικότητας και απαίτηση συγκέντρωσης για ολοκλήρωση διαδικασίας σε παιδιά με Διάσπαση προσοχής. Απευθύνεται: Σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες, Δυσγραφία που χρειάζονται ποικιλία τρόπων για να μάθουν τα γράμματα και τη σωστή γραφή τους. Γίνεται από θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2014/01/blog-post.html

Το δυσλεκτικό άτομο όμως δεν είναι μόνο η δυσλεξία του. Αποτελεί μια ξεχωριστή προσωπικότητα με όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που υπαγορεύουν τη στάση του απέναντι στη μάθηση, στην ιδιαιτερότητα του και στην ανάγκη για προσπάθεια. Έτσι κάθε περίπτωση δυσλεκτικού παιδιού αποτελεί μοναδική περίπτωση γιατί: α) η Δυσλεξία εμφανίζεται με διαφορετική μορφή δυσκολιών ως προς τη ποιότητα των συμπτωμάτων και β) υπάρχουν 12 βασικοί προσδιοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη κάθε περίπτωση. Αυτοί είναι: - Η ιδιοσυγκρασία, χαρακτήρας του παιδιού. - Η σχέση του με τους δασκάλους του. - Ο τρόπος που αντιμετωπίζει το οικογενειακό περιβάλλον το γεγονός ότι το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες στις σχολικές του δεξιότητες. - Τα μέτρα αντιμετώπισης που έχουν παρθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή. - Η εικόνα που έχει το ίδιο το παιδί για τον εαυτό του. - Η γενική στάση του απέναντι στη μάθηση. - Η ηλικία έναρξης της παρέμβασης. - Η σχέση με τον ειδικό που το βοηθά να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του. - Η γνώση του δυσλεκτικού παιδιού για τη φύση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει. - Η πρόθεση και διάθεση του οικογενειακού περιβάλλοντος να συμμετέχει στη διαδικασία ενίσχυσης του παιδιού. - Η πρόθεση και διάθεση του σχολικού περιβάλλοντος να συμμετέχει στη διαδικασία ενίσχυσης του παιδιού. - Η σύνδεση και συνεργασία μεταξύ οικογένειας, ειδικού και σχολείου. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας email: amitrakaki@gmail.com http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2013/02/12.html

Πως εκδηλώνεται αυτή η ανασφάλεια κατα την διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας στο σπίτι και στο σχολείο: - Ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση για να λύσει και να ολοκληρώσει μια άσκηση μέχρι το τέλος πχ.μια άσκηση γραμματικής. - Ανάγκη για συνεχή παρουσία του γονιού που τον διαβάζει για να ξεκινήσει, ολοκληρώσει και τελικά παραδώσει την άσκηση στην/στον δασκάλα/ο. - Συνεχείς ερωτήσεις κατα την εκτέλεση της άσκησης “αν το κάνει καλά”. - Με την εκφώνηση της άσκησης η αίσθηση ότι δεν την κατάλαβε πλήρως τον οδηγεί σε επιτόπου ερώτηση πχ. “Κυρία δηλ. τι κάνω εδώ; Έτσι να το κάνω;” ακόμα και αν πολλές φορές έχει καταλάβει την εκφώνηση. - Σε ερώτηση μουρμουρίζει την απάντηση και όταν του ζητείται να την πει φωναχτά δεν δίνει καμία απάντηση επειδή είναι σίγουρος ότι κάνει λάθος. - Αν έχει δώσει μια προφορική απάντηση και του ζητηθεί να την εξηγήσει καλύτερα η συνήθης αντίδραση είναι: “Αφήστε το κυρία λάθος είναι”. - Αν σε μια γραπτή άσκηση του ζητηθεί να εξηγήσει γιατί έγραψε την συγκεκριμένη απάντηση η συνήθης αντίδραση είναι να πάρει την γόμα στο χέρι και να σβήσει αυτο που είχε γράψει χωρίς να περιμένει να επιβεβαιώσει αν είναι λάθος ή όχι. - Δεν συμμετέχει στην τάξη, δεν σηκώνει χέρι ακόμα και αν γνωρίζει την απάντηση εξαιτίας της βεβαιότητας ότι δεν θα δώσει την σωστή απάντηση ή ότι θα ακυρωθεί απο τον εκπαιδευτικό/συμμαθητές του. - Σε ένα παιχνίδι γνώσεων δεν θα πάρει μέρος. - Σε ένα παιχνίδι που έχει ανάγνωση και ορθογραφία δεν θα πάρει μέρος. - Στην τάξη συνήθως προτιμάει να κάθεται σιωπηλό και η μόνη συμμετοχή να είναι η αντιγραφή απο τον πίνακα. - Στα διαγωνίσματα/τεστ του προκαλείται περισσότερο άγχος να μην δουν οι συμμαθητές του τι έγραψε παρά η προσωπική του επίδοση. Με αυτούς τους τρόπους παρουσιάζεται συνήθως, η χαμηλή αυτοπεποίθηση που έχουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/δυσλεξία κατά την διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμα και παιδιά με δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που εμφανίζονται κοινωνικά και ευχάριστα αν διερευνήσουμε λίγο πιο βαθιά την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους θα αντιληφθούμε ότι είναι πολύ πιο ανασφαλή για τις σχολικές τους δεξιότητες απο ότι πιστεύαμε. Άσπα Μητρακάκη Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας http://dyslexiaathome.blogspot.gr/2011/10/blog-post_4547.html email: amitrakaki@gmail.com